Zespoły pozapiramidowe Flashcards

1
Q

Zespoły pozapiramidowe - co jest uszkodzone, jaki charakter

A
  • uszkodzenie jąder podkorowych

- charakter gł. ruchowy, w mniejszym stopniu psychiczny (funkcje podkorowo-czołowe i podkorowo-limbiczne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epidemiologia zespołów pozapiramidowych z przykładami

A
  1. Częste (1-10/10tys): cytomegalia, z. tików Tourette’a
  2. Rzadkie: MELAS, dystonie
  3. sezonowe - trudne do oszacowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynniki ryzyka z. pozapiramidowych

A
  • zapalenia swoiste i nieswoiste
  • urazy
  • tlenek węgla
  • RTH
  • wit. D
  • prenatalne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Przyczyny uszkodzeń ukł. pozapiramidowego (wywiad)

A
  • zatrucie CO → uszkodzenie gł. gałki bladej
  • zatrucie MPTP → uszk. istoty czarnej zbitej, objawy parkinsonizmu
  • anoksja (topienie, zabiegi w krąż. pozaustrojowym) → uszk. licznych jąder podkorowych
  • żółtaczka jąder podkorowych
  • guzy
  • zapalenia i ch. zakaźne
  • ch. autoimmuno (np. pląsawica Sydenhama)
  • leki (metoklopramid, neuroleptyki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Badanie fizykalne w ch. pozapiramidowych

A

Objawy pozapiramidowe:

  • pojedyncze (tiki, mioklonie, dystonia, atetoza, pląsawica, objawy parkinsonowskie, balizm)
  • lub mieszane (choreoatetoza)

Czasem ich wystąpienie poprzedzają zaburzenia psychiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Objawy alarmujące w z. pozapiramidowych

A

Nagła dystonia w zatruciach (haloperidol)

Zespół opsoklonii-mioklonii (paranowotworowy w neuroblastoma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych

A
  • Pląsawica Sydenhama
  • toczeń trzewny
  • ch. Wilsona (obecność pierścienia Kaysera i Fleischera)
  • nadczynność tarczycy
  • z. mitochondrialne
  • pląsawica Huntingtona
  • z. opsoklonii-mioklonii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych - - Pląsawica Sydenhama (badania)

A

ASO, wymaz z gardła, EKG, ECHO serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych -toczeń trzewny (badania)

A

OB, p/c p/jądrowe, stężenie składowych dopełniacza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych -ch. Wilsona (badania)

A

bad. okulistyczne w lampie szczelinowej (obecność pierścienia Kaysera i Fleischera), stężenie Cu, ceruloplazminy we krwi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych -nadczynność tarczycy (badania)

A

stęż. hormonów tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych -z. mitochondrialne (badania)

A

stęż. kwasu mlekowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych -pląsawica Huntingtona (badania)

A

badania molekularne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Diagnostyka różnicowa zespołów pozapiramidowych -z. opsoklonii-mioklonii (badania)

A

kw. homowanilinowy i wanilinomigdałowy, TK, MR KP, brzucha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Neuroobrazowanie w z. pozapiramidowych - co można zobaczyć?

A

rozrzedzenie struktury jąder podkorowych

zwapnienia j. podkorowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Przyczyny rozrzedzenia struktury jąder podkorowych w neuroobrazowaniu - ostre

A

Jednostronne:

  • zawał tętniczy
  • zakażenia bakteryjne i wirusowe (Coxsackie A9, ECHO 25, VZV)
  • uraz
  • HUS

Obustronne:

  • toksyczne (CO, metanol)
  • metaboliczne
  • zapalne (SSPE)
  • uraz
  • HUS
17
Q

Przyczyny rozrzedzenia struktury jąder podkorowych w neuroobrazowaniu - przewlekłe

A

Jednostronne:

  • guzy
  • malformacje naczyniowe

Obustronne:

  • mitochondrialne
  • ch. Wilsona
  • dystonia z zanikiem nerwów wzrokowych Lebera
18
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - grupy

A
  • pozapalne
  • zab. odporności
  • guzy
  • naczyniopochodne
  • endokrynne
  • toksyczne
  • metaboliczne
  • rodzinne
  • inne
19
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - pozapalne

A
  • cytomegalia
  • toksoplazmoza
  • gruźlica
  • HIV
20
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - guzy

A
  • astrocytoma

- stwardnienie guzowate

21
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - naczyniopochodne

A
  • malformacje tt.-żż
  • zwapnienie pozawałowe
  • encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna
22
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - endokrynne

A
  • niedoczynność przytarczyc (prawdziwa i rzekoma)

- nadczynność przytarczyc

23
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - toksyczne

A
  • CO, ołów, wit. D, RTH

- acetazolamid (przewlekle)

24
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - metaboliczne

A
  • MELAS
  • Cockayne’a
  • PKAN (neurodegeneracja związana z kinazą pantoteinową)
  • dystrofia neuroaksonalna
  • niedobory biotynidazy, biopteryny i anhydrazy węglanowej
25
Q

Przyczyny zwapnienia j. podkorowych w neuroobrazowaniu - inne i rodzinne

A

Inne: z. Downa, toczeń trzewny

Rodzinne: niedorozwój umysłowy ze zwapnieniami

26
Q

Leczenie pląsawicy Sydenhama

A
  • niepełna skuteczność sterydów
  • przejściowa poprawa po Ig
  • długoterminowa poprawa po plazmaferezie
27
Q

Leczenie pląsawicy Huntingtona

A
  • postać hipokinetyczna ze sztywnością: preparaty lewodopy
  • haloperidol
  • benzodiazepiny
  • walproiniany
  • karbamazepina
28
Q

Leczenie balizmu

A

objawowe daje nieco poprawy

29
Q

Leczenie z. opsoklonii-mioklonii

A
  • leczenie neuroblastoma

- jak to nie z. paranowotworowy to walproiniany lub klonazepam

30
Q

Leczenie z. Tourette’a

A
  • benzodiazepiny
  • risperidon 1-6mg/d (nie powoduje dyskinezji późnej; to atypowy antagonista dopaminy)
  • biofeedback
31
Q

Co nasili a co zmniejszy tiki w z. Tourette’a? (leki)

A

nasilą agoniści dopaminy

zmniejszą jej antagoniści (haloperidol)

32
Q

Leczenie ch. Hallervordena-Spatza

A
  • lewodopa
  • leki antycholinergiczne
  • toksyna botulinowa
  • baklofen
  • ciężkie postaci: stereotaktyczna pallidektomia
33
Q

Leczenie dystonii torsyjnej

A
  • baklofen
  • klonazepam
  • haloperidol
  • karbamazepina
  • walproiniany
  • czasem konieczna stereotaktyczna talamotomia

(lewodopa nieskuteczna)

34
Q

Leczenie dystonii Segawy

A

-lewodopa z inhibitorem obwodowym, małe dawki

35
Q

Leczenie ch. Wilsona

A

-penicylamina (chelatująca miedź)

36
Q

Leczenie dystonii - ogólnie jakie leki

A
  • lewodopa
  • triheksyfenidyl (cholinolityczny)
  • leki ↓poziom dopaminy
  • baklofen (antagonista rec. GABA)
  • klonazepam
  • karbamazepina
  • toksyna botulinowa
  • talamotomia
  • w stanie dystonicznym: kurara z wentylacją sztuczną i baklofenem dokanałowo
37
Q

Leki które mogą wywołać pląsawicę

A
  • lit
  • fenytoina
  • środki antykoncepcyjne
  • po odstawieniu fentanylu