Urazy układu nerwowego Flashcards
Definicja urazów układu nerwowego
wynik nagłego zdarzenia, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia na skutek zadziałania siły zewnętrznej
Częstość urazów czaszkowo-mózgowych u dzieci w zal. od wieku
niemowlęta: 190-350/100tys/rok
1-4r.ż.: 104-345 /100tys/rok
młodzież: 280-535/100tys/rok
Epidemiologia urazów czaszkowo mózgowych - częstość w zależności od stopnia ciężkości
łagodne - 60-80%
umiarkowane - ok.20%
ciężkie - ok.10%
Ile % spośród urazów u dzieci stanowią urazy czaszkowo-mózgowe?
30%
Urazy obwodowego układu nerwowego u dzieci - co najczęściej?
uszkodzenia splotu barkowego, nerwu twarzowego i strzałkowego
Urazy czaszkowo-mózgowe u dzieci - czynniki ryzyka
- rozwój komunikacji
- budowa anatomiczna (b. duża głowa w stos. do ciała)
- ciekawość świata
- zaniedbania opiekuńcze
- maltretowanie
- urazy okołoporodowe
Przyczyny urazów czaszkowo-mózgowych u noworodków
powikłania okołoporodowe
Przyczyny urazów czaszkowo-mózgowych u niemowląt
upadki, zespół potrząsania
Przyczyny urazów czaszkowo-mózgowych u dzieci starszych
upadki, pobicia, urazy komunikacyjne
Podział urazów czaszkowo-mózgowych na zamknięte/otwarte
Zamknięte:
- wstrząśnienie mózgu
- stłuczenie mózgu
Otwarte: (rzadsze, bo kości dzieci są bardziej sprężyste) - duże ryzyko powikłań, jak:
- neuroinfekcje
- ZOMR i mózgu
- wyciek PMR
- ropnie śródczaszkowe
Ciężkie urazy czaszkowo-mózgowe - objawy
- utrata przytomności od jednej do kilku h
- drgawki
- obrzęk mózgu
- porażenia kończyn
- niedowłady
- uszkodzenia funkcji poszczególnych analizatorów
Lekkie urazy czaszkowo-mózgowe - objawy
- wstrząśnienie mózgu (70-80%)
- zaburzenia świadomości (zazwyczaj krótkotrwałe i przemijające), połączone z niepamięcią wsteczną
- objawy wegetatywne
Urazy czaszkowo-mózgowe powstałe w wypadkach komunikacyjnych - podział
- Powstałe w czasie jazdy samochodem i doznanego wypadku (pasażer):
- obrażenia z powodu nagłego przyspieszenia i opóźnienia ruchu głowy;
- powstają krwawienia wewnątrzmózgowe
- utrata przytomności natychmiastowa i długotrwała
- złe rokowanie - Bezpośrednie uderzenie dziecka przez auto:
- urazy głowy, KP, złamania kończyn,
- współistnienie w urazie wielonarządowym urazu głowy pogarsza rokowanie o 30%
Objawy wstrząśnienia mózgu:
- krótkotrwała utrata przytomności lub lekkie przymroczenie z nudnościami, wymiotami, zawrotami głowy, bólem głowy
- niepamięć wsteczna (wydarzeń sprzed wypadku, z wypadku i okresu po nim)
Przedłużająca się >1h utrata przytomności po urazie czaszkowo-mózgowym może wskazywać na…
stłuczenie mózgu, obrzęk mózgu, krwiaka śródczaszkowego
Objawy stłuczenia mózgu
- zaburzenia świadomości (senność, śpiączka, majaczenie, splątanie, stan pomroczny)
- niedowłady/porażenia kończyn i nerwów czaszkowych
- nadciśnienie śródczaszkowe
- drgawki
- liczne wybroczyny i obrzęk mózgu (w obrazowaniu)
Kiedy mogą wystąpić objawy stłuczenia mózgu?
bezpośrednio po urazie albo po kilku miesiącach, nawet latach
Stłuczenie mózgu u dzieci - jakie struktury najczęściej?
płaty czołowe i skroniowe, pień mózgu i móżdżek
Objawy narastającego nadciśnienia śródczaszkowego
- pogarszanie się stanu świadomości
- nudności lub wymioty
- nierówność lub poszerzanie się źrenic/zaburzona reakcja na światło
- niedowłady
- ↑CTK
- bradykardia
- patologiczny tor oddychania
Zespoły wgłobienia - jakie wyróżniamy?
- migdałków móżdżku do otworu potylicznego wielkiego
- zakrętu hipokampa we wcięcie namiotu móżdżku (najczęstsze)
- zakrętu obręczy pod sierp
Wgłobienie migdałków móżdżku - objawy
- zaburzenia oddychania (oddech Cheyne-Stokesa) / bezdech
- zab. sercowo-naczyniowe
- ↑CTK
- neurogenna hiperwentylacja
- śpiączka
- bradykardia
- odruch Cushinga (↑CTK, bradykardia, nieredularny oddech)
Wgłobienie zakrętu hipokampa we wcięcie namiotu móżdżku - objawy
- zaburzenia świadomości
- poszerzenie tożstronnej źrenicy
- przeciwstronna hemiplegia
Wgłobienie podsierpowe - objawy
wklinowanie zakrętu obręczy
upośledzenie krążenia PMR z przeciwległej opony bocznej z jego następstwami
Objawy późne urazów głowy, związane najczęściej z wolno powstającymi krwiakami
- zmiany osobowości
- senność
- poranne bóle głowy z nudnościami lub wymiotami
- napady drgawkowe
- niedowłady kończyn
Pourazowe krwiaki wewnątrzczaszkowe - jakie mogą być, jakie dadzą objawy
nad i podtwardówkowy, śródmózgowy, krwawienie podpajęczynówkowe
- objawy ogniskowe
- niedowłady
- porażenia
- drgawki ogniskowe
- anizokoria
- bradykardia
- zaburzenia świadomości
- zaburzenia oddychania
Przewlekły krwiak podtwardówkowy - objawy
- powiększenie obwodu głowy
- napięcie skóry głowy, uwypuklenie ciemienia
- objaw “zachodzącego słońca” (przymusowe patrzenie w dół z rąbkiem białkówki nad źrenicami)
- rozdrażnienie, płacz
- wymioty
Diagnostyka urazów czaszkowo-mózgowych
-TK
Powikłania urazów OUN
- encefalopatia pourazowa
- ślepota
- padaczka
- wodogłowie
Powikłania urazów RK
- trwałe porażenia
- niewydolność oddechowa
Powikłania urazów obwodowego UN
objawy neuropatii
Postępowanie po urazach czaszkowo-mózgowych u dzieci
zależy od grupy ryzyka:
- duże ryzyko: obserwacja na oddz. chirurgii / neurochirurgii
- średnie ryzyko: krótka obserwacja na chirurgii
- małe ryzyko: nie wymaga obserwacji szpitalnej, pouczyć opiekunów i do domu
Postępowanie po urazach czaszkowo-mózgowych u dzieci - grupa dużego ryzyka, czyli kto?
- pogarszanie się stanu świadomości od czasu urazu lub powtórna utrata przytomności
- drgawki w okresie pourazowym
- objawy oponowe (sztywność karku)
- objawy ogniskowe (osłabienie ruchowe, czuciowe, zaburzenia mowy, widzenia)
- krwiak podczepcowy (miękkie lub twarde uwypuklenie w miejscu urazu)
- wyczuwalne wgniecenie czaszki
- uraz otwarty głowy
- przebyte leczenie z powodu chorób nowotworowych, hematologicznych, cukrzycy
Postępowanie po urazach czaszkowo-mózgowych u dzieci - grupa średniego ryzyka, czyli kto?
- utrata przytomności poniżej 1minuty
- senność
- bóle głowy
- wymioty więcej niż 3 razy po urazie
- niepamięć wsteczna
- drgawki w przeszłości
- uraz wielomiejscowy
- uraz twarzoczaszki, uraz miejscowy
- podejrzenie dziecka pobitego
Postępowanie po urazach czaszkowo-mózgowych u dzieci - grupa małego ryzyka, czyli kto?
- dobry stan świadomości / bez utraty przytomności
- wymioty nie częściej niż 3 razy po urazie
- ujemne objawy oponowe (sztywność karku)
- bez śladów urazu miejscowego
Jakie zalecenia dla opiekunów dziecka, gdy jest ono w grupie małego ryzyka po urazie czaszkowo-mózgowym? + postępowanie
- pilna obserwacja 24-72h
- gdy sen >4h → obudzić w celu oceny stanu świadomości
- posiłki i napoje częściej, w małych ilościach, należy unikać świeżych owoców i soków skoncentrowanych
- dziecko ma wypoczywać, leżąc z głową uniesioną do 30-45 stopni
- zbadać neurologicznie - czy uraz był przypadkowy, czy objawy chorobowe doprowadziły do urazu? (zaburzenia równowagi, świadomości itd)
- USG przezciemiączkowe u niemowląt, TK u starszych
Czy istnieją niemechaniczne urazy układu nerwowego?
Tak, niedotlenienie i zatrucia
Wodogłowie normociśnieniowe = z. Hakima-Adamsa - objawy
zab. chodu, kontroli zwieraczy, poszerzenie układu komorowego
Wodogłowie normociśnieniowe = z. Hakima-Adamsa - leczenie
- operować w uzasadnionych przypadkach (istotny czynnik pogarszania stanu chorego to efekt hydrodynamiczny)
- drenaż PMR zapobiega przewlekłemu niedokrwieniu
