Udar mózgu Flashcards

1
Q

Udar mózgu - definicja

A

Nagłe wystąpienie objawów ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, które powstaje w wyniku zaburzenia krążenia mózgowego i utrzymuje się ponad 24h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Zapadalność na udary mózgu u dzieci

A

1-13/100tys/rok
połowa niedokrwienne, połowa krwotoczne (ale te niedokrwienne mogą być gorzej diagnozowane, dlatego wg. innych autorów są 1/3)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci

A
  • wrodzone wady serca
  • nabyte choroby serca
  • zaburzenia naczyniowe w chorobach układowych
  • waskulopatie
  • infekcje/zapalenia naczyń
  • choroby przebiegające ze skurczem naczyń
  • anomalie naczyń mózgowych
  • koagulopatie, choroby hematologiczne
  • urazy (też naczyń szyjnych!!)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - wrodzone wady serca

A
  • VSD, ASD, PDA
  • zwężenie zastawki aorty / mitralnej
  • mięśniak serca
  • złożone wady serca
  • koarktacja aorty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - nabyte choroby serca

A
  • choroba reumatyczna
  • zapalenie wsierdzia Libmana-Sacksa
  • zapalenia wsierdzia bakteryjne
  • kardiomiopatie
  • zapalenie mięśnia sercowego
  • śluzak przedsionka
  • zaburzenia rytmu serca
  • choroba Kawasakiego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - zaburzenia naczyniowe w chorobach układowych

A
  • NTK
  • cukrzyca
  • miażdżyca, hiperlipidemia
  • hiperwolemia lub niedociśnienie
  • hipernatremia
  • z. Żyły głównej górnej
  • progeria
  • hiperlipoproteinemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - waskulopatie

A
  • Homocystynuria
  • choroba moyamoya
  • choroba Fabry’ego
  • niedobór NADH-CoQ
  • niedobór oksydazy siarczanowej
  • MELAS
  • zespół Ehlersa-Danlosa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - infekcje/zapalenia naczyń

A
  • ZOMR
  • infekcje układowe
  • ospa wietrzna
  • toczeń układowy
  • guzkowe zapalenie tętnic
  • ziarniniakowe zapalenie naczyń
  • choroba Takayasu, Kawasaki, Schonleina-Henocha
  • RZS
  • mieszana choroba tkanki łącznej
  • zapalne choroby jelit
  • HUS
  • HIV
  • zatrucia (kokaina, amfetamina)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - choroby przebiegające ze skurczem naczyń

A
  • Migrena
  • zatrucie ergotaminą
  • krwawienie podpajęczynówkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - anomalie naczyń mózgowych

A
  • Dysplazja włóknisto-mięśniowa
  • malformacje tętniczo-żylne
  • wrodzone teleangiektazje
  • zespół Sturge’a-Webera
  • tętniaki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - koagulopatie, choroby hematologiczne

A
  • anemia sierpowata
  • plamica małopłytkowa
  • nadpłytkowość, czerwienica
  • białaczki (+leczenie L-asparaginazą), DIC
  • nowotwory
  • niedobór antytrombiny III
  • niedobór białka C / białka S
  • APCR
  • zespół antyfosfolipidowy
  • zaburzenia funkcji wątroby
  • doustne środki antykoncepcyjne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci - urazy

A
  • Zespół dziecka maltretowanego
  • Zator tłuszczowy lub powietrzny
  • urazy tętnic szyjnych
  • urazy jamy ustnej i gardła
  • arteriografia
  • penetrujący uraz śródczaszkowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Patofizjologia udaru mózgu

A

Całkowite, przedłużone ustanie perfuzji tkanki mózgowej w przebiegu udaru -> trwałe i nieodwracalne uszkodzenie objętego nim regionu oun (ale strefy hipoperfuzji=obszar penumbry są możliwe do uratowania)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Początek udaru głowy u dzieci

A
  • Ostry
  • przebiega z bólem głowy
  • czasem wymioty, zaburzenia świadomości i drgawki
  • szybko objawy ogniskowe (niedowłady połowicze i nerwów czaszkowychn, inne w zależności od topografii ogniska niedokrwiennego)
  • zaburzenia mowy (udar w półkuli dominującej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy w udarach niedokrwiennych zależą od

A

Wydolności krążenia obocznego i ogólnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Podział udarów ze względu na lokalizację i obszar unaczynienia

A

Lokalizacja:

  • Półkulowe
  • pniowe

Obszar unaczynienia:

  • udary w kręgu przednim (tętnic szyjnych) - częściej u dzieci
  • w kręgu tylnym (tętnic kręgowych i podstawnych)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Powyżej którego roku życia objawy udaru u dzieci są podobne do obserwowanych u dorosłych?

A

4r.ż.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Objawy alarmujące udarów u dzieci

A
  • Ostry i przeszywający ból głowy który poprzedza utratę świadomości
  • nagłe wystąpienie objawów ogniskowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie badania robić w udarach u dzieci

A

Neuroobrazowe (TK, MRI, MRA)
Laboratoryjne (podstawowe, gazometria, krzepnięcie, nerki)
Udar kardiogenny? → EKG, echo
Przypadki wątpliwe → PMR (różnicowanie udaru krwotocznego i niedokrwiennego, którego nie rozstrzygnęło TK; podejrzenie etiologii infekcyjnej)
Trombofilia? → białko C, S, badania molekularne (mutacje w genach protrombiny, czynnika V Leiden itd)

20
Q

Diagnostyka różnicowa udarów

A

Przejściowy atak niedokrwienny (TIA) - przejściowe niedokrwienie tkanki nerwowej, którego objawy wycofują się całkowicie w max. 24h

21
Q

Czy można stosować leczenie trombolityczne u dzieci? (udary)

A

rutynowe nie jest zalecane

22
Q

Udar krwotoczny u dzieci - leczenie

A

Zachowawcze:

  • neuroprotekcyjne,
  • nimodypina (antagonista wapnia, prewencja wtórnego skurczu naczyń),
  • p/obrzękowe

Neurochirurgiczne

23
Q

Udar niedokrwienny u dzieci - leczenie

A

Po wykluczeniu krwotocznego:

  • leczenie antyagregacyjne
  • p/obrzękowe
  • p/drgawkowe
  • leczenie towarzyszących infekcji

Bilans płynów, kontrola glikemii, monitorowanie CTK (nie obniżać go gwałtownie)

24
Q

Udar niedokrwienny u dzieci - leczenie antyagregacyjne

A

Kw. acetylosalicylowy 25-75 mg/d (3-5 mg/kg/d)

(nie zaleca się rutynowo p/zakrzepowych (heparyny);
też nie trombolitycznych, streptokinazy i urokinazy - dużo powikłań krwotocznych)

25
Q

Udar niedokrwienny u dzieci - leczenie neuroprotekcyjne (mechanizm, jakie)

A

przeciwdziałają zmianom zachodzącym w patologicznej kaskadzie obszaru niedokrwiennego

  • inhibitory uwalniania kwasu glutaminowego
  • leki zwiększające efekt GABA
  • blokery kanałów wapniowych
26
Q

Udar niedokrwienny u dzieci - leczenie p/obrzękowe

A

20% mannitol 0,3 g/kg m.c. i.v. co 4-6h
glicerol (dawki podobne do mannitolu, co 12h)

nie powinno być agresywne (można ukrwotocznić udar)

27
Q

Udar niedokrwienny u dzieci - leczenie p/drgawkowe

A

doraźnie i.v., w opanowaniu drgawek:

  • klonazepam
  • diazepam
  • fenytoina
  • kw. walproinowy
28
Q

Udar niedokrwienny u dzieci - ile mamy czasu na rozpoczęcie leczenia?

A

do 6-8h, ale jak najszybciej trzeba…

29
Q

Co z pacjentami którzy przebyli TIA lub udar niedokrwienny?

A

Wcześnie zacząć prewencję - zwalczanie czynników ryzyka, leczenie antyagregacyjne, przeciwzakrzepowe, objawowe i rehabilitacja

30
Q

Patofizjologia udaru mózgu

A
  • zaburzenia zaopatrzenia tętniczego
  • zaburzenia drenażu żylnego
  • zaburzenia stanu samej krwi
31
Q

Cechy zatoru mózgowego (postać kliniczna niedokrwiennego udaru mózgu) - gdzie, z czym ma związek, przebieg

A
  • gwałtowny ubytek czynności mózgu
  • zwł. w przednim krążeniu mózgowym
  • ma związek z chorobami serca
  • czasem częściowa poprawa (bo fragmentacja materiału zatorowego i reperfuzja)
32
Q

Postacie kliniczne niedokrwiennego udaru mózgu

A
  • zator mózgowy
  • zakrzep tętniczy
  • zakrzep żylny
33
Q

Zakrzep tętniczy (postać kliniczna niedokrwiennego udaru mózgu) - przebieg, co go poprzedza, w przebiegu czego występuje

A
  • rozwija się dłużej niż zator
  • często poprzedza go niedokrwienie przemijające (TIA) (u dorosłych…)
  • występuje zwykle w przebiegu waskulopatii, zapalenia naczyń, hemoglobinopatii
34
Q

Zakrzep żylny (postać kliniczna niedokrwiennego udaru mózgu) - przebieg, u kogo częściej (wiek)

A
  • często przebiega z nadciśnieniem śródczaszkowym

- częściej u dzieci (<2r.ż.) niż dorosłych, ale i tak rzadko (<1%)

35
Q

Zakrzep żylny (postać kliniczna niedokrwiennego udaru mózgu) - czynniki ryzyka, w czym występuje?

A
  • wyst. w zakażeniach, odwodnieniu, hemoglobinopatiach, chorobach nowotworowych
  • związana z procesem zapalnym = zakrzepica infekcyjna to najczęstsza przyczyna zakrzepicy żylnej u dzieci
36
Q

Zakrzep żylny (postać kliniczna niedokrwiennego udaru mózgu) - diagnostyka

A
  • trudna
  • badanie kliniczne + identyfikacja czynników ryzyka
  • neuroobrazowanie
  • objawy rozwijają się stopniowo w kilka dni-tygodni
  • dominują objawy nadciśnienia śródczaszkowego (odwrotnie niż w tętniczym zakrzepie)
  • stos. małe objawy deficytu ogniskowego
37
Q

Zakrzep żylny (postać kliniczna niedokrwiennego udaru mózgu) - gdzie najczęściej?

A

Zatoki opony twardej:

  • strzałkowa górna
  • poprzeczna
  • esowata
38
Q

Udary krwotoczne - postaci kliniczne

A
  • krwawienie śródmózgowe

- krw. podpajęczynówkowe

39
Q

Udar krwotoczny - krwawienie śródmózgowe - objawy, przyczyny

A
  • objawy dramatyczne

- przyczyna: urazy, malformacje naczyniowe, choroby hematologiczne, zapalenia

40
Q

Udar krwotoczny jako powikłanie neuroinfekcji

A

<2r.ż. - przynajmniej 30% ma takie powikłanie! (szczeg. po zapaleniu mózgu)

41
Q

Udar krwotoczny - krwawienie podpajęczynówkowe - objawy

A
  • zespół oponowy
  • uwypuklenie i tętnienie ciemiączka
  • zmiany ogniskowe są rzadkie
42
Q

Udar krwotoczny - krwawienie podpajęczynówkowe - powikłania

A

-skurcze naczyniowe! mogą prowadzić do zawału mózgu nawet w kilka dni po wylewie podpajęczynówkowym

43
Q

Udar krwotoczny - krwawienie podpajęczynówkowe - przyczyny

A
  • urazy
  • tętniaki
  • malformacje tt-żż
  • anemia sierpowata
44
Q

Najczęstsza przyczyna udarów niedokrwiennych u dzieci

A

-choroby serca

45
Q

Zapalenie jako przyczyna udaru niedokrwiennego - jakie patogeny?

A

bakterie: Mycoplasma pneumoniae, gruźlica, chlamydia, borelia
wirusy: VZV, HIV, ospa wietrzna

grzyby, pasożyty

46
Q

Czynniki genetyczne w udarze mózgu - jakie, jakie dziedziczenie i rodzaj udaru

A

Nerwiakowłókniakowatość - AD, udar niedokrwienny

Hemofilia A i B - X, krwotoczny

Afibrynogenemia - AR, krwotoczny