Therapie IBD Flashcards
behandel doelen IBD
inductie remissie, onderhouden remissie, voorkomen en behandelen complicaties
volgorde behandelpiramide van laag naar hoog
- mesalazine
- corticosteroiden
- immunosuppresiva
- biologicals
- chirurgie
mesalazine (5-ASA)
gebruikt bij mild tot matige ulcerosa, inductie en onderhoud therapie, kunnen via klysma of oraal, elk jaar bloedcontrole
Bijwerkingen mesalazine
hoofdpijn, misselijkheid, pancreatitis, intersitiele nefritis, bloedverlies door opvlamming ziekte
corticosteroiden
prednison of budesonide
Wanneer wordt prednison gebruikt
inductie bij crohn en ulcerosa, zorgt voor acute vermindering ontsteking, max. 12 weken, oraal of IV
Wanneer wordt budesonide gebruikt?
milde crohn in ileocecaal regio
Hoe werkt budesonide
topicaal, bij rechtszijdige colon en ileocecaal regio, minder toxisch dan prednison dus mag langer gebruikt worden
Bijwerkingen steroiden
emotionele instabiliteit, acne, oedeem, hypertensie, infecties, diabetes, gewichtstoename en osteoporose
immunosupprevia
MTX (methotrexaat) of azathioprine, inwerktijd van 3 maanden
Bijwerkingen thiopurines
beenmergtoxiciteit, pancreatitis, griepachtige verschijnselen, leverontsteking en lymfoom
Bijwerkingen methotrexaat
leverontsteking, kaalheid, griepachtige verschijnselen en tetrogeniteit
Wanneer mag je MTX niet geven
zwangerschap
Wat doet anti TNF alfa?
(infliximab of adalimunab); TNF is verhoogd bij crohn en ulcerosa, anti TNF kan slijmvlies helen een zorgen voor remissie
Bijwerkingen anti TNF
veel kans op infectie, mogen geen levende vaccins krijgen (beperkt in reismogelijkheden)
vedolizumab
gegeven als anti TNF niet werkt, cellen kunnen hiermee niet aan bloedvatwand hechten
JAK STAT
cytokinereceptor heeft JAK eiwitten, bij activering binden STAT transcriptiefactoren en zorgen voor celproliferatie en differentiatie
vooral effectief bij chronisch inflammatoire ziektes, nu nog in onderzoek
ileocoecaal resectie
einde van ileum en caecum weggehaald > verbinding tussen ileum en colon
Kan leiden tot galzouten diarree, tekort aan foliumzuur en B12
ileo-stoma
Pouch gemaakt vroeger van terminale ileum, in jaren 80 ileo-anale anastomose (reservoir)
chirurgie ulcerosa
curatief, (sub)totale colectomie
chirurgie crohn
niet curatief, (ileo)colische segmentele resectie
