Šumska biomasa za enrgiju parcijala materijali Flashcards
1
Q
- Čime je određena tehnologija rada u šumarstvu?
- Čime je definirana tehnologija rada u šumarstvu?
- Koji uticajni faktori određuju tehnologiju rada, radni učinak i troškove rada?
- FAO sistematika iskorištavanja šuma?
A
- Određena je tehnološkim prcesom, sredtsvima rada i organizacijom rada.
- Definirana je mjestom izrade, gdje razlikujemo tehnologiju izrade sortimenata na sječini, tehnologiju izrade na pomoćnom stovarištu i tehnologiju izrade na CMS-u.
- Faktori koji utiču na tehnologiju rada, radni učinak i troškove rada su zaliha doznačena masa, zapremina komada, investirani kapital, obučenost adnika, distanca primicanja i privlačenja prohodnost i mnogi drugi.
- Ima ih 5
cut to length (rezanje na dužinu)
tree length (sistem dužine drveta)
full tree (sistem punog drveta
whole tree (sistem cijelog drveta)
complete tree (sistem kompletnog drveta)
2
Q
- Šta označava metod rada?
- Faze iskorištavanja šuma?
- Kako možemo vršiti sječu stabala i izradu ŠDS?
- Šta je privlačenje drveta?
A
- Označava oblik i veličinu sortimenta koji se transportuje iz šume, te se prema tome razlikuju sortimentni, poludebloni, deblovni, stablovni metod, metod dijelova stabala i metod iveranja.
- Faze iskorištavanja šuma su sječa i izrada, privlačenje i prijevoz.
- Može se obaviti motornom pilom i specijaliziranim mašinama (harvester, procesor). Organizacija rada je uglavnom 2+0 (2 KV sjekala). Upotreba harvestera ima prednost jer osigurava bolju zaštitu na radu, racionalizaciju transporta i manju veličinu stovarišta.
- Najvažnija faza rada, tehnički najzahtjevnija ali i najštetnija za šumu i šumsko tlo. Podrazumjeva transport stabala ili njihovih dijelova od mjesta sječe ili mjesta sakupljanja do pomoćnog stovarišta. Vrši se ljudski, životinjski, mašinom i gravitacijom. Drvo se kreće vučom, nošenjem, spuštanjem, kotrljanjem, voženjem, sananjem. Strojevi su skider, adaptirani PP traktor, traktor sa vitlom, traktorska ekišaža.
3
Q
- Skidder opis?
- Adaptirani PP traktor opis?
- Traktor sa vitlom?
- Traktorska ekipaža?
A
- Namjenjen teškim uslovima rada u šumi. Služi za privlačenje drva po šumskim putevima, vlakama i šumsom bespuću. Teret je jednim krajem odignut drugim se vuče po tlu. Ima zglobno upravljanje, pogon 4x4,. Primjenjuje se u stablovnom i deblovnom sistemu rada. Ekonomičnost mu je uvjetovana zapreminom srednjeg komada i distancom privlačenja. akši skideri se koriste u šumskim kulturama i izdanačkim šumama.
- Ima veliku mogućnost primjene u kulturama i izdanačkim šumama. Imamo traktor sa vitlom i traktorskom ekipažom zavisno od priključnih uređaja. Modifikovani ej traktor za rad u šumi.
- Koristi se na terenima nagiba do 30% kod privlačenja u padu. Optimalna distanca privlačenja je oko 200m a radni učinak 10-15 m^3 na RD.
- Podrazumjeva PP traktor opremljen poluprikolicom i napravom za utovar. Modernija ekipaža posjeduje hidrauličnu dizalicu sa stabilizatorima i neovisnim vitlom. Koristi se na ravnim i blago nagetim terenima kod poludeblovnog i deblovnog sistema rada Distanca privlačenja je do 400m a optimalni radni učinak 20-35m^3 na RD.
4
Q
- Forwarder opis, radni zadaci?
- Formiranje svežnjeva šumskog ostatka sa bundlerom?
- Pojasni privlačenje drveta animalom?
- Manji žičani kranovi kao metod privlačenja drveta?
A
- Zglobno upravljano vozilo namjenjeno izvozu drveta po traktorskim putevima i vlakama. Koristi se kod sortimentnog metoda, dužina oblovine prilagođena utovarnom prostoru prikolice. Područje rada sa obzirom na angib terena je manje od 30% uzdužnog i manje od 20% bočnog nagiba. Optimalna distanca privlačenja je do 800m . Može biti kotačni i gusjenični po sistemu voznom. Sa obzirom na broj kotača može biti 4x4, 6x4, 6x6 8x8. Sa obzirom na masu može biti mali, srednji i teški. Masa sa teretom u nizijskim jednodobnim šumama je 25-40 tona.
- Bandler je mašina za izradu svežnjeva šumskog otatka radi povećanja gustoće utovara. Može biti ugrađen na šasiju forvardera ili kamiona. Dodatni je korak u procesu dobivanja šumske biomase. Svežnjevi se izrađuju po završetku sječe, dok je šumski ostatak vlažan. Nakon privlačenja se ostavljaju par mjeseci an stovarištu zbog isušivanja odnosno smanjenja gustoće.
- Privlačenje sa animalom jedna je od najstarijih metoda privlačenja drveta. Kod nas se još koristi. Animal se može koristiti u svim uvjetima rada. Kod nas se koristi u fazi primicanja drvenih sortimenata do skidera. Dnevni učinak konja uvjetovan je brojnim faktorima (težina konja i goniča, organizacija rada, doznačena masa, nagib terena, prohodnost) ali u najvećoj mjeri srednjom distancom privlačenja. Kod nas do 400m.
- Jedno od rješenja za privlačenje drveta. Koriste se na terenima gdje je izgradnja traktorskih puteva skupa i neopravdana, kao i u slučajevima kada iz ekoloških, estetskih razloga nije dozvoljena gradnja sekundarne mreže komuniakcija ili slobodno rketanje mašina po šumskom zemljištu. Kranovi imaju značajno manja oštećenja sastojine i tla. Distanca privlačenja je do 300m a prosječan učinak 30-60m^3 na RD ovisno o sistemu iskorištavanja šuma i sastojinskim uvjetima.
5
Q
- Spuštanje drveta pomoću plastičnog korita (plastična riža.
- Prednosti rižanja drveta?
- Prenosno vitlo
- Metod iveranja?
A
- Sredstvo idelno za upotrebu prorjednih sječa na strmim terenima. Transport drveta je gravitacionom silom. Predstavlja ekološki prihvatljivo rješenje za iskorištavanje šuma, čak i na lokalitetima gdje zaštičenih zona.
- Prednosti su
rukovanje i državanje bez posebnih tehničkih znanja,
ne može se oštetiti čak i ako je koriste neobučeni radnici,
nema potrebe za rezervnim dijelovima, minimalni ili nepostojeći troškovi goriva,
rad je intenzivan ako je dobro isplaniran, r
ad mnogo manje ovisi o vremenskim prilikama,
ekološki prihvatljiva, ne uzrokuje optećenja tla ni dubećih stabala. - Koristi se u fazi primicanja drveta od panja do sekundarne komunikacije, odnosno u fazi pripreme tereta za privlačenje nekim drugim sredstvom rada. Može raditi u svim terenskim i klimatskim uvjetia uz minimalna oštećenja tla i sastojine. Radni učinsi su uvjetovani prvenstveno zapreminom komada primianja a kreću se od 4.8-8.3 m^3 na RD.
- Iveranje u šumama možemo vršiti
u šumi na traktorskom putu (pokretni iverač, adaptirani traktor sa sitnilicom..) ,
možemo vršiti na kamionskom putu (traktorski ili kamionski iverač opremljen hidrauličnom dizalicom i elevatorom)
i možemo vršiti na stovarištu kupca (stacionarni iverač).
6
Q
- Koje vrste biomase imamo?
- Odakle sve možemo prikupljeti biomasu?
- Koja goriva dobijamo preradom biomase?
- Koje vrste pirolize imamo?
A
- Imamo šumske ostatke od biomase, ostaci od primarne i sekundarne prerade drveta.
imamo poljoprivredne ostatke, ostatke životinjskog porijekla, cjelokupni organski otpad,
imamo energetske kulture - Iz šumarstva, otpada iz industrije, komunalnog otpada, mulj iz prečistača za vodu, iz održavanja javnih površina, iz poljoprivrede.
- Preradom biomase dobijamo
čvrsta biogoriva od biomase (usitnjena biomasa, briketirana biomasa, peletirana biomasa)
imamo tečna biogoriva od biomase (bioetanol, biodizel, pirolotička ulja),
imamo gasovita goriva od bomase (biogas, sintetički gas) - Imamo sporu pirolizu (dugo vremensko zadržavanje na temperaturi od 400-800 stepeni) (povećan prinos drvnog uglja u količini od 30% suhe biomase tretirane u proesu, veći pritisak daje veći prinos drvnog uglja, niže temperature daju prinos sa većim sadržajem vlage) i imamo brzu pirolizu (veoma visoke temperature zagrijavanja, brzine prenosa toplote i brzo hlađenje produkata pirolize) (prinos i do 80% u odnosu na suhu biomasu, 65% pirolitičkog tečnig goriva i oko 10% nekondenzujućih pirolitičkih gasova).
7
Q
- Pojasni proces gasifikacije?
- Šta su teroetski potencijali biomase?
- Šta su efektivni potencijali biomase?
- Odakle možemo dobiti drvo za biomasu?
A
- Zahtijeva temperaturu od oko 800 stepeni. Može da se izvodi sa vazduhom, kiseonikom, vodenom parom ili sa CO2. Ima 2 faze
Faza 1 proces sušenja, pirolize i gasifikacije u posebno konstruisanim uređajima i
Faza 2 gdje se dobijeni gas dovodi u gasne turbine ili gorionike gasa i sagorijeva pri čemu se dobiva korisna energija za pokretanje turbina ili ganih komora. - Teoretski potencijali biomase predstavljaju svu biomasu koju možemo dobiti iz šume.
- Efektivni potencijali ovise o principima gospodarenja, o tehnologiji dobivanja i korištenja biomase, o tržištu šumskih drvnih sortimenata idr.
- Drvo možemo dobiti iz ostvarenog etata, proreda, ostalih uzgojnih i zaštitnih mjera, drvne mase melioracija, niskoprinosnih sastojina, drvne mase koja ostaje nakon gradnja i održavanja infrastrukture šumskih prostora, redovne sječe, ostataka sječe, proreda i sanitarnih sječa. Osim ovih načina možemo drvnu biomasu dobiti i iz degradiranih šuma, drvne mase grmlja i energetskih plantaža.
8
Q
- Pojasni pojam neiskorištena biomasa?
- Potencijali šumske drvne biomase u BIH?
- Mogućnost sječe lišćara sa obrizom na mogući godišnji obim sječa za biomasu pojasni?
- Potencijali u izdanačkim šumama u odnosu na godišnji zapreminski prirast u njima pojasni?
A
- Nakon sječe u šumi ostane sitna granjevina sa lišćem i iglicama 20-25% a krupnog drveta 30%. Iz primarne prerade u drvnoj industriji ostanu okrajci, okorci očelni, iz sekundarne prerade ostanu drvni prah, blanjevina, iz tercijarne prerade ostane drvna ambalaža, građevno drvo.
- Izdanačke šuma kod nas čine oko 40% priizvodnih šuma. 62% izdanačkih šuma je u privatnom vlasništvu. Procenat korištenja prirasta u izdanačkim šumama je 34-50%.
- Lišćara na godišnjem nivou ne iskorištavamo 100%. Veliki vio ostane kao otpadak koji je potencijal za biomasu, i veliki dio stane za energiju (ogrjevno drvo).
- Veliki dio izdanačkih šuma se ne koristi za sječu i korištenje, te imamo sve više izdanačkih šuma koje su potencijali za šumsku biomasu.