Sjúkdómar í nýrnahettum Flashcards
hver er fósturfræðilegur uppruni
- Cortex
- Medulla
- mesoderm
- neural crest
hvað myndar hvert svæði
- glomerulosa
- fasciculata
- reticularis
- aldosterone
- cortisol
- androgen
Cushing´s syndrome
- hvað er
- orsakir
- of mikið cortisol
- sterameðhöndlun, aukið ACTH frá heiladingli, hypersecretion á cortisoli frá nýrnahettum, ectopísk secretion á ACTH
Hvaða æxli geta framleitt ACTH
neruoendocrine æxli
small cell cancer í lungum
Adrenogenital syndrome
- hvað er að
- hvaða hormón vantar
- afleiðingar
- meðferð
- arfgengur partial ensímskortur á 21-hydroxylasa
- myndast lítið/ekkert cortisol og þá verður ekkert neg. feedback á ACTH og þá myndast mikið af androgenum
Virilismi hjá stúlkum
Precocious pubertet hjá drengjum
Gefa krökkunum cortisol
Adrenocortical adenoma
- hvernig lítur þetta út
- hvað gerist fyrir hinn kirtilinn
- vel afmarkaður hnútur, venjulega lítill og sterkgulur á skurðfleti
- atrophia í contralateral kirtli
Adrenocortical carcinoma
- hvernig útlit
- ífarandi?
- mítósur
- oftast stór > 6 cm í þvermál
- oft íferð í stórar bláæðar
- mítósur margar og óeðlilegar
Bilateral adreanl hyperplasia er vegna
ofgnóttar ACTH
Iatrogenic
bilateral cortical atrophia
Hyperaldosteronism
-ofgnótt aldosteróns veldur
1) Primary
2) secondary
- natrium endurupptöku og kalíum útskilnaði => HTN og hypokalemia
1) sjálfstæð offramleiðsla aldosteron m/ bælingu á renin framleiðslu, verður ekki rýrnun á nýrnahettum - orsök => adenoma í zona glomerulosa, primary adrenal hyperplasia
2) Hér verður virkjun á RAAS
renal ischemia eða minnkað plasma volume
Conn syndrome
- hvað er
- hverjir
adenoma í zona glomerulosa
valdur 80% af primer hyperaldosteronisma
algengast í konum
Adrenal insufficiency
- serología
- einkenni
- Markverð hækkun á ACTH í blóði
- slappleiki, anorexia, ógleði, hyperpigmentation á húð
Acute adrenal insufficiency (acute Addison crisis)
-orsakir
A) skemmd á cortex v/ blæðingar í medulla, oftast vegna bacteríaemiu => meningococcaemia (W-F sx)
B) iatrogenic (steragjöf veldur artophiu í kirtlinum og hann starfar ekki eðlilega þegar hætt er snöggt á lyfinu
Chronic adrenal insufficiency
- einkennist af
- orsakir
- hvernig verða nýrnahetturnar
- einkennist af skemmdum í cortex
- margar, aðallega primary auto-immune sjúkdómur (auto-antibody skemma cortex Algengast), sýking, meinvörp
Greinar munur á húðblæðingum og útbrotum
þrýsta á
-húðblæðingar hverfa ekki
