Sjúkdómar í beinum

Question 1

Beinþynning

-skilgreining

Answer 1

minnkun á beinmassa en það bein sem stendur eftir er eðlilegt að samsetningu.
Gengur ekki til baka

Question 2

Beinþynning

-skipt í:

Answer 2

primer

secunder

Question 3

Primer beinþynning
-skiptist í:

-orsök

Answer 3

senile => með aldri
postmenopausal => v/minnkaðrar estrogenvirkni

minnkuð virkni blasta og aukin virkni clasta

Question 4

Secunder beinþynning

-orsök

Answer 4

-Endocrine sjúkdómar (hyperparathyroidsm)
Lyf og efni (
Sjúkdómar í meltingarvegi (minna frásog)

Question 5

Beinþynning

hvaða bein

Answer 5

Hryggur (samfallsbrot)
Úlniður (Colle´s fracture)
Collum femoris

Question 6

Orsök beinþynningar

-hvað spilar inn í meinmyndun?

Answer 6

Líkamsþyngd
Erfðir => polymorphism í D-vítamín viðtaka,PTH myndun/svörun
Mataræði => nóg kalk og D-vítamín (fyrirb.)
Hreyfing => fyrirbyggjandi, örvar beinuppb.
Reykingar/áfengi

Question 7

Postmenopausal beinþynning

Answer 7

Verður estrogen skortur
-aukin seytun cytokína (IL-1, IL-6 og TNF) sem valda aukinni tjáningu á RANK og minnkaðri OPG virkni
Aukin virkni PTH
Minnkuð virkni calcitonins

Question 8

hvernig virkar RANK, RANKL og OPG

Answer 8

RANKL á osteoblöstum tengist RANK á forverum osteoclasta og þá þroskast þeir frekar.

OPG hamlar þessu!!!

Question 9

D-vítamín skortur

• börn
• fullorðin

+hvað er að gerast

Answer 9

-beinkröm
=> bein kalkast óeðlilega, aukið ókalkað brjósk,
afmyndun beina, epiphysur eðlilegar

-beinmeyra
=>aukið ókalkað brjósk, minnkaður beinmassi,
aukin hætta á brotum

Question 10

Afleiðingar D-vítamínskorts

Answer 10

veldur hypocalcemiu (minnkað frásog Ca og það verður minna útskilið af því en aukin P útskilnaður

=> afbrigðileg beinmyndum

Question 11

Osteitis fibrosa cystica

• hvað er
• myndbreyting

Answer 11

• beineyðing v/ hyperparathyroidsm

- beinbeyðing (bandvefur í staðinn), cystumyndun í beini (clastar mynda þær)

Question 12

Brown tumor

Answer 12

v/ of mikillar clasta virkni
-blæðing í granuloma sem clastar og risafrumur mynda
osteitis fibrosa cystica

Question 13

Renal osteodystrophy

-hvað er

Answer 13

-sjúkdómur í beini í kjölfar nýrnabilunar.
Beinþynning
=>Sec hyperthyroidism -osteitis fibrosa cystica
=>D-vítamínskortur -beinmeyra

Question 14

Paget´s disease
-hvað er að gerast

• serologían
• orsök

Answer 14

óregluleg beineyðing/-myndun sem veldur því að bein þykknar og verður stökkt
-veikt og misformað
Polyostotic (85%)
-Ca og P eðlilegt, alkalískur phosphatasi hækkaður

-líklega veirusýking (paramyxo)

Question 15

hvað veldur líklega Paget´s disease

Answer 15

Paramyxoveira

Question 16

Osteomyelitis

• hvað bakteríur
• smitleið
• hverjir
• einkenni
• hvaða bein
• afleiðingar

Answer 16

• S.aureus, Kingella, e.coli (börn), loftfælur (e. opið beinbrot)
• hematogen langalgengast
• oftast börn (0-15 ára) og ónæmisbældir og spr.fíkl
• mjög óljós oft (fyrstu einkenni, haltur)
• hiti, verkur
• oftast metaphysis langra beina (femur, tibia, hryggur)
• sepsis og dreifing í liði, krónísk bólga, sequestrum, subperiosteal absessar, pathologísk beinbrot

Question 17

Paget´s hefur verið tengt hvaða geni

Answer 17

SQSTM1

• 10%
• aukin virkni clasta

Question 18

Paget´s disease

-serologia

Answer 18

Ca og P eðlilegt

alkalýskur fosfatasi hækkar