Patofizjologia czucia Flashcards
Eksterorecepcja - co to i gdzie receptory (2)
- Informuje o środowisku zewnętrznym, umożliwia odbieranie dotyku, temperatury, bólu powierzchniowego.
- Receptory w skórze
Propriorecepcja - co to i gdzie receptory (2)
- Informuje o położeniu części ciała i ruchu.
2. Receptory w ścięgnach, więzadłach i mięśniach.
Układ czuciowy budowa ogólna
- Receptory
- Pierwszorzędowy neuron czuciowy - komórki dwubiegunowe w zwojach rdzeniowych
- Drugorzędowy neuron czuciowy - prowadzi bodziec przez rdzeń kręgowy i pień mózgu do wzgórza
- Trzeciorzędowy neuron czuciowy - prowadzi bodziec ze wzgórza do kory mózgowej
Mechanoreceptory
Wrażliwe na odkształcenie.
Większość jest połączona z dużymi zmienilizowanymi aksonami, a niektóre z włóknami C.
Wrażliwe na bodźce mechaniczne są też wrzeciona mięśniowe i narząd Golgiego.
Termoreceptory
Wrażliwe na ciepło - włókna niezmielinizowane
Wrażliwe na zimno - włókna zmielinizowane
Nocyceptory
Pobudzane przez bodźce uszkadzające.
Cienkie zmielinizowane włókna Adelta i włókna niezmielinizowane C
Układ epikrytyczny (4)
- Odczuwanie dotyku z dokładną lokalizacją, czucie ułożenia i wibracji.
- Grube zmielinizowane włókna.
- Sznury tylne.
- Pierwotna kora czuciowa.
Układ protopatyczny (4)
- Odczuwanie dotyku bez dokładnej lokalizacji, czucie bólu i temperatury.
- Cienkie niezmielinizowane włókna.
- Drogi rdzeniowo-wzgórzowe.
- Układ siatkowaty pnia mózgu i wzgórze.
Droga rdzeniowo-opuszkowa sznurów tylnych - przebieg (5)
- Neurony pierwszorzędowe: komórki dwubiegunowe w zwojach rdzeniowych
- Ich aksony wchodzą do rdzenia kręgowego przez korzenie tylne.
- Następnie biegną do jąder smukłego (z kończyn dolnych) i klinowatego (z kończyn górnych) - tam leżą neurony drugorzędowe
- Ich aksony jako włókna łukowate wewnętrzne krzyżują się, a następnie tworzą wstęgę przyśrodkową, która dochodzi do jądra brzusznego tylno-bocznego wzgórza.
- Neurony trzeciorzędowe leżą we wzgórzu, ich aksony dochodzą do kory czuciowej
Drogi rdzeniowo-wzgórzowe - przebieg
- Neurony pierwszorzędowe: komórki dwubiegunowe w zwojach rdzeniowych
- Ich aksony przechodzą do rdzenia kręgowego przez korzenie tylne, a następnie biegną przez kilka segmentów w bocznej części sznurów tylnych, a potem dochodzą do neuronów w rogach tylnych - neurony drugorzędowe
- Ich aksony krzyżują się w spoidle białym, a następnie tworzą drogi przednią i boczną
- Pień mózgu i do wzgórza.
- Neurony trzeciorzędowe leżą we wzgórzu, a ich wypustki dochodzą do kory czuciowej.
Jakie czucie przewodzi droga rdzeniowo-wzgórzowa przednia
Wolne przewodzenie bólu, przewodzenie dotyku.
Jakie czucie przewodzi droga rdzeniowo-wzgórzowa boczna
Szybkie przewodzenie bólu, przewodzenie temperatury.
Droga rdzeniowo-siatkowata
- Tworzy ją część włókien drogi rdzeniowo-wzgórzowej przedniej - wolne przewodzenie bólu
- Dochodzą do układu siatkowatego pnia mózgu
- Następnie do jądra środkowo-pośrodkowego wzgórza
Pierwotna kora czuciowa - umiejscowienie
Zakręt zaśrodkowy, płacik okołośrodkowy
Anestezja to
Zniesienie czucia
Hipoestezja to
Zmniejszenie uczcia
Hiperestezja to
Nadmierne odczuwanie bodźca
Analgezja to
Zniesienie odczuwania bólu
Hipo/hiperalgezja to
Zmniejszone/Nadmierne odczuwanie bólu
Allodynia to
Odczuwanie bólu w reakcji na bodziec nieuszkadzający
Parestezja to
Samoistne i spaczone wrażenia czuciowe, określane jako drętwienie, mrowienie, kłucie
Dyzestezje
Nieprawidłowe i nieprzyjemne wrażenia czuciowe, zwykle w reakcji na bodziec niebólowy
Uszkodzenie pojedynczego nerwu powoduje
Zniesienie wszystkich rodzajów czucia w obszarze unerwianym przez dany nerw
Polineuropatia (4)
- Uszkodzenie wielu nerwów obwodowych
- Zaburzenia czucia typu “rękawiczki i skarpetki”
- Najbardziej nasilone dystalnie
- Zwykle najpierw kończyny dolne
Całkowite poprzeczne przecięcie rdzenia spowoduje
Utratę wszystkich rodzajów czucia poniżej uszkodzenia
Zespół Browna-Sequarda
- Połowicze uszkodzenie rdzenia
- Zniesienie czucia głębokiego ipsilateralnie
- Zniesienia czucia bólu i temperatury kontralateralnie
Uszkodzenie sznurów tylnych spowoduje
Zniesienie czucia ułożenia i wibracji po stronie uszkodzenia z zachowanym czuciem bólu i temperatury
Central cord syndrom
- Uszkodzenie rdzenia kręgowego wokół kanału środkowego.
- Zniesienie czucia bólu i temperatury na poziomie uszkodzenia
- Zachowane czucie ułożenia i wibracji
Zespół rdzeniowy przedni
- Najczęściej w wyniku niedokrwienia w zakresie tętnicy rdzeniowej przedniej
- Zaburzenia czucia bólu i temperatury poniżej uszkodzenia
- Zachowane czucie ułożenia i wibracji
Uszkodzenie dróg czuciowych w pniu mózgu
Zaburzenia czucia po stronie przeciwnej do uszkodzenia na tłowiu i kończynach oraz po stronie uszkodzenia na twarzy.
Uszkodzenie dróg czuciowych we wzgórzu lub torebce wewnętrznej
Połowicze zaburzenia czucia po stronie przeciwległej do uszkodzenia
Uszkodzenie kory czuciowej (3)
- Brak zaburzeń czucia powierzchniowego
- Zaburzona dyskryminacja, dermoleksja
- Zaburzone lokalizowanie bodźca