Ból w neurologii Flashcards
1
Q
Rodzaje bólu (3)
A
- Somatogenny
- Neurogenny
- Psychogenny
2
Q
Struktury wewnątrzczaszkowe wrażliwe na ból (5)
A
- Opona twarda
- Zatoki i inne naczynia żylne
- Naczynia tętnicze duże
- Tętnice oponowe
- Pnie nerwów czaszkowych
3
Q
Struktury zewnątrzczaszkowe wrażliwe na ból (8)
A
- Powłoki czaszki
- Pnie tętnicze
- Tkanki oczodołu
- Jama nosa
- Ucho zewnętrzne i środkowe
- Zęby
- Mięśnie czepca, karku i żwaczy
- Górne nerwy rdzeniowe (korzenie C1-3)
4
Q
Migrena to
A
Zespół chorobowy, prawdopodobnie uwarunkowany genetycznie, objawiający się napadami bólów głowy i objawów towarzyszących, o typowym, powtarzalnym przebiegu i czasie trwania od kilku do kilkudziesięciu godzin
5
Q
Migrena - epidemiologia (2)
A
- 3-10% populacji
2. 19 pozycja na liście WHO wszystkich chorób prowadzących do niepełnosprawności
6
Q
Prodromy (4)
A
- Objawy poprzedzające o kilka godzin wystąpienie fazy bólowej migreny
- Zaburzenia emocji i nastroju
- Zaburzenia czynności wegetatywnych
- Objawy zmysłowe
7
Q
Aura (2)
A
- Objawy ubytkowe poprzedzające bezpośrednio fazę bólową migreny - mroczki, błyski, parestezje, niedowład połowiczy, afazja
- W pełni odwracalne
8
Q
Klasyfikacja migreny (6)
A
- Migrena bez aury
- Migrena z aurą
- Migrena przewlekła
- Powikłania migreny
- Migrena prawdopodobna
- Zaburzenia napadowe, które mogą być związane z migreną
9
Q
Migrena bez aury - ile napadów musi spełniać kryteria
A
Przynajmniej 5
10
Q
Migrena bez aury - ile muszą trwać napady bólu spełniające kryteria
A
4-72 godzin - nie leczone lub leczone nieskutecznie
11
Q
Migrena bez aury - jakie cechy ma ból spełniający kryteria (4)
A
Dwie lub więcej poniższych cech:
- Jednostronne umiejscowienie
- Pulsujący charakter
- Średnie lub znaczne nasilenie bólu
- Nasilenie się bólu przy zwykłej aktywności fizycznej lub unikanie takiej aktywności
12
Q
Migrena bez aury - objawy towarzyszące bólom spełniającym kryteria (2)
A
- Foto i/lub fonofobia
2. Nudności i/lub wymioty
13
Q
Migrena z aurą - podział (4)
A
- Migrena z typową aurą
a) aura z bólem głowy
b) aura bez bólu głowy - Migrena z aurą z pnia mózgu ( typu podstawowego)
- Migrena połowiczno-poraźna
a) rodzinna
b) sporadyczna - Migrena siatkówkowa
14
Q
Migrena z aurą - ile napadów musi spełniać kryteria
A
Co najmniej 2
15
Q
Migrena z aurą - jeden lub więcej całkowicie odwracalnych objawów aury (6)
A
- Wzrokowe
- Czuciowe
- Mowa/język
- Ruchowe
- Z pnia mózgu
- Z siatkówki
16
Q
Migrena z aurą - jakie cechy ma spełniać aura (6)
A
3 z 6 podanych:
- Co najmniej 1 z objawów aury narasta w ciągu >=5min
- Dwa lub więcej objawów pojawia się po kolei
- Każdy objaw aury trwa 5-60 min
- Co najmniej 1 objaw jest jednostronny
- Co najmniej 1 objaw jest dodatni
- Aurze towarzyszy lub zaraz po niej w ciągu 60 min następuja ból głowy
17
Q
Migrena z aurą z pnia mózgu - kryteria
A
- Spełnia kryteria migreny z aurą
- Aura spełnia 2 poniższe warunki:
a) co najmniej 2 z poniższych w pełni odwracalnych objawów z pnia mózgu:
- dyzartria
- szumy uszne
- zawroty głowy
- osłabienie słuchu
- dwojenie
- ataksja bez mogących ją wytłumaczyć zaburzeń czucia
- obniżenie poziomu świadomości (GCS < 14)
b) brak objawów ruchowych lub z siatkówki
18
Q
Rodzinna migrena połowiczo-poraźna - FHM1 mutacja
A
W genie CACNA1A
19
Q
Rodzinna migrena połowiczo-poraźna - FHM1 objawy (3)
A
- Objawy typu podstawnego
- Zaburzenia świadomości (dezorientacja, śpiączka)
- Gorączka
20
Q
Rodzinna migrena połowiczo-poraźna - FHM1 co może wywołać napad
A
Niewielki uraz głowy
21
Q
Rodzinna migrena połowiczo-poraźna - FHM1 co może wystąpić dodatkowo
A
Postępująca ataksja móżdżkowa u 50% rodzin
22
Q
Rodzinna migrena połowiczo-poraźna - FHM2 mutacja
A
ATP1A2
23
Q
Rodzinna migrena połowiczo-poraźna - FHM3 mutacja
A
SCN1A
24
Q
Zaburzenia napadowe, które mogą być związane z migreną (3)
A
- Nawracające zaburzenia żołądkowo-jelitowe:
a) cykliczne wymioty
b) migrena brzuszna - Łagodne napadowe zawroty głowy typu dziecięcego
- Łagodny napadowy kręcz karku
25
Migrena brzuszna - charakterystyka (3)
1. Ból brzucha umiejscowiony w linii pośrodkowej, w okolicy pępka lub słabo zlokalizowany
2. Ból tępy, przykry, silny
3. Co najmniej 2 objawy towarzyszące: brak łaknienia, nudności, wymioty, bladość
26
Faza postdromalna to
Objawy po napadzie bólu, niebędące bólem głowy
27
Faza postdromalna - częstość i czas występowania
80-90%
| do 48 godzin po napadzie
28
Faza postdromalna - objawy (4)
1. Objawy neuropsychiatryczne: zaburzenia nastroju, snu i koncentracji
2. Objawy czuciowe: "ciężka głowa", fono-, fotofobia, zaburzenia mowy
3. Objawy z pp: nudności, wzdęcia, zaparcia, wymioty, zaburzenia łaknienia, biegunka, ból brzucha
4. Objawy systemowe: uczucie zmęczenia, zwiększone wydalanie moczu, zatrzymanie płynów
29
Powikłania migreny (4)
1. Przetrwała aura bez zawału
2. Stan migrenowy
3. Migrenowy zawał mózgu
4. Napad padaczkowy sprowokowany aurą
30
Przetrwała aura bez zawału
Przynajmniej 1 objaw aury trwający tydzień i brak zawału mózgu w neuroobrazowaniu
31
Stan migrenowy
Wyniszczający napad migrenowy trwający dłużej niż 72 godziny (napady powtarzają się bez przerwy lub z przerwą trwającą nie dłużej niż 4 godziny)
32
Migrenowy zawał mózgu (3)
1. Co najmniej 1 objaw aury utrzymuje się dłużej niż 60 min.
2. W CT/MRI obszar niedokrwienia odpowiadający objawowi aury.
3. Brak innych przyczyn zawału mózgu.
33
Napad drgawkowy spowodowany aurą
Napad padaczkowy podczas lub do godziny po napadzie migrenowym z aurą
34
Migrena przewlekła - charakterystyka (7)
1. Ból głowy co najmniej 15 razy w miesiącu przez co najmniej 3 miesiące, przy czym co najmniej 8 dni w miesiącu ból ma charakter migrenowy
2. Początkowo typowe bóle migrenowe
3. Zwiększanie częstości napadów w ciągu lat
4. Zanikanie typowych dla napadu migreny cech
5. Dolegliwości przyjmują cechy napięciowych bólów głowy
6. Znaczna część pacjentów nadużywa środków przeciwbólowych
7. Leczenie profilaktyczne jak w migrenie
35
Teoria naczyniowa (klasyczna) (3)
1. Faza aury - skurcz naczyń
2. Faza bólu - rozkurcz naczyń
3. Faza obrzękowa
36
Migrena - patofizjologia (3)
1. Teoria naczyniowa
2. Teoria neurogenna
3. Teoria serotoninowa
37
Leczenie przerywające napad łagodny (1)
Kwas acetylosalicylowy
38
Leczenie przerywające napad umiarkowany (5)
1. NLPZ
2. Ergotamina
3. Rizatryptan
4. Sumatryptan
5. Zolmitryptan
39
Leczenie przerywające napad ciężki (5)
1. Rizatryptan
2. Sumatryptan s.c.
3. Zolmitryptan
4. DHE i.m.
5. Ergotamina
40
Leczenie przerywające napad bardzo ciężki (2)
1. DHE i.v.
| 2. Opioidy
41
Tryptany - jako leki przeciwmigrenowe (6)
1. Agoniści receptorów 5HT1
2. Stosowane w przerwaniu napadu
3. Nieskuteczne w objawach aury
4. Im wcześniej podane tym lepiej
5. Działanie po kilkunastu min po s.c. a po kilkudziesięciu po p.o.
6. Napad migreny może wpłynąc na farmakokinetykę tryptanów
42
Tryptany - działania nieporządane (8)
1. Uczucie ociężałości
2. Uderzenia gorąca
3. Zawroty głowy
4. Męczliwość
5. Senność
6. Nudności
7. Wymioty
8. Ucisk w klatce piersiowej
43
Leczenie wspomagające w napadzie - nudności i wymioty (4)
Zawsze należy dołączyć lek przeciwwymiotny:
1. Metoklopramid
2. Domperydon
3. Chlorpromazyna
4. Prochlorpromazyna
44
Leczenie profilaktyczne - kiedy (5)
1. Gdy napady migreny przynajmniej raz w tygodniu
2. Przeciwwskazania lub brak skuteczności leczenia objawowego
3. Stosowanie leków przerywających napad co najmniej 2 razy w tygodniu
4. Warianty migreny
5. Napady znacząco pogarszające komfort życia i zdolność do pracy pomimo ostrego leczenia
45
Leczenie profilaktyczne - leki pierwszego rzutu (3)
1. Beta-blokery (propranolol, metoprolol, atenolol, nadolol, timolol)
2. Blokery kanałów wapniowych (flunaryzyna)
3. Leki p/padaczkowe (kwas walproinowy, topiramat, gabapentyna)
46
Leczenie profilaktyczne - leki pierwszego rzutu w migrenie okołomiesiączkowej (2)
1. Tryptany (zolmitryptan, naratryptan, frowatryptan)
| 2. NLPZ (naproksen, kwas mefenamowy)
47
Leczenie profilaktyczne - leki drugiego rzutu (5)
1. Trójcykliczne anytdepresanty (amitryptylina, nortryptylina)
2. SNRI (wenlafaksyna)
3. Suplementy (koenzym Q10, Mg, riboflawina)
4. Lepiężnik
5. Toksyna botulinowa
48
Nowe leki na migrenę działające na przekaźnictwo CGRP (4)
1. Erenumab
2. Eptinezumab
3. Fremanezumab
4. Galcanezumab
49
Nowe leki na migrenę - selektywny agonista 5-HT1F
Lasmiditan
50
Leczenie profilaktyczne migreny - metody niefarmakologiczne (3)
1. Techniki relaksacyjne
2. Biofeedback
3. Trening kognitywno-behawioralny
51
Ból głowy typu napięciowego - ile osób
30-78% populacji ogólnej
52
Ból głowy typu napięciowego - patofizjologia (8)
1. Może być zarówno ośrodkowy i obwodowy
2. Długotrwały skurcz mięśni (stres mięśniowy)
3. Stres psychospołeczny
4. Lęk
5. Depresja
6. Inne zaburzenia psychiczne
7. Dysfunkcja twarzowo-żuchwowa
8. Nadużywanie leków przeciwbólowych
53
Ból głowy typu napięciowego - ile epizodów bólu musi spełniać kryteria
Przynajmniej 10
54
Ból głowy typu napięciowego - czas trwania epizodu
30 min do 7 dni
55
Ból głowy typu napięciowego - ból głowy ma przynajmniej dwie cechy (4)
1. Obustronne umiejscowienie
2. Uciskowy a nie pulsujący charakter
3. Łagodne lub umiarkowane natężenie
4. Nie nasila się przy rutynowej aktywności
56
Ból głowy typu napięciowego - ból musi posiadać dwie następujące cechy
1. Brak nudności i wymiotów
| 2. Może towarzyszyć fono- i fotofobia ale nie oba naraz
57
Ból głowy typu napięciowego - leczenie (4)
1. Identyfikacja i eliminacja czynników stresogennych, zmiana stylu życia
2. Leczenie współistniejących zaburzeń emocjonalnych
3. Odstawienie leków przeciwbólowych
4. Techniki behawioralne i inne psychoterapeutyczne
58
Trójdzielno-autonomiczne bóle głowy (4)
1. Klasterowy ból głowy
2. Napadowa hemikrania
3. Krótkotrwałe napady jednostronnego, podobnego do nerwobólu bólu głowy:
a) z nastrzyknięciem spojówek i lzawieniem - SUNCT
b) z objawami autonomicznymi z nerwów czaszkowych
4. Hemicrania continua
59
Klasterowy ból głowy to inaczej
Ból głowy Hortona
60
Klasterowy ból głowy - charakterystyka bólu (4)
1. Ciężki lub bardzo ciężki
2. Jednostronny
3. Zlokalizowany w oczodole, nad oczodołem lub w skroni
4. Trwa bez leczenia 15-180 min
61
Klasterowy ból głowy - bólowi towarzyszy przynajmniej jeden z poniższych (6)
1. Tożstronne nastrzyknięcie spojówek lub łzawienie
2. Tożstronne przekrwienie śluzówki nosa lub wyciek z nosa
3. Tożstronny obrzęk powieki
4. Tożstronne pocenie się czoła i twarzy
5. Tożstronne zwężenie źrenicy albo opadanie powieki
6. Uczucie niepokoju lub pobudzenia
62
Klasterowy ból głowy - częstość napadów
1/2dni - 8 dziennie
63
Klasterowy ból głowy - leczenie napadu (2)
1. Wdychanie czystego tlenu (12-15l/min przez 15min)
| 2. Tryptany (sumatryptan, zolmitryptan - iniekcja, donosowo)
64
Klasterowy ból głowy - leczenie profilaktyczne (7)
1. Werapamil
2. Węglan litu
3. Topiramat
4. Gabapentyna
5. Baklofen
6. Stymulacja tylnej części podwzgórza
7. Stymulacja nerwu potylicznego
65
Napadowa hemikrania (3)
1. Napady podobne do klasterowego ale krótsze 2-30 min
2. Częściej u kobiet i w wieku dojrzałym
3. Indometacyna w dawkach terapeutycznych zapobiega całkowicie napadom
66
SUNCT (7)
1. Short-lasting Unilateral Neuralgiform headache with Conjunctival injection and Tearing
2. Ból jednostronny, przeszywający, pulsujący
3. Ból zlokalizowany w oczodole, nad oczodołem lub w skroni
4. Ból trwa 5-240s
5. Towarzyszy mu tożstronne nastrzyknięcie spojówek i łzawienie
6. Częstość bólu 3-200x dziennie
7. Leczenie - lamotrygina
67
SUNA (7)
1. Short-lasting Unilateral Neuralgiform headache with cranial Autonomic symptoms
2. Ból jednostronny, przeszywający, pulsujący
3. Ból zlokalizowany w oczodole, nad oczodołem lub w skroni
4. Ból trwa 5-240s
5. Towarzyszy mu tożstronne nastrzyknięcie spojówek i łzawienie albo nic nie towarzyszy
6. Częstość bólu 3-200x dziennie
7. Leczenie - lamotrygina
68
Ból głowy spowodowany nadużywanie leków (3)
1. Inaczej: ból z odbicia
2. Nadużywanie: ponad 10 dni w miesiącu, regularnie przez co najmniej 3 miesiące
3. Leki: tryptany, ergotamina, proste leki przeciwbólowe, opioidy
