Orthopedische pathologie heup

Question 1

heupluxatie

Answer 1

1. voorkomen
   - erg zeldzaam
   - 90% posterior
2. oorzaak
   - gewricht is enorm sterk
   - high energy trauma
   - dashboard trauma = impact op knie bij geplooide heup
3. kliniek
   - ernstige pijn
   - posterior = flexie, adductie & endorotatie
   - anterior heupluxatie = flexie, abductie & exorotatie

Question 2

therapie van heupluxatie

Answer 2

1. urgentie = drukken op structuren
   - bekkenstabiliteit
   - n. ischiadicus uitval
   - vasculaire status = bevloeiing femur
2. reductie
   - zo snel mogelijk
   - door tractie
   - gevolgd door steunverbod tot pijnvrij
   –> tijd geven voor lig. herstel

Question 3

complicaties heupluxatie

Answer 3

1. geassocieerde fracturen
   - acetabulumfractuur
   - caput femoris fractuur
   - femur fractuur
2. complicaties
   - osteonecrose 10%
   - ischiadicus uitval
   - kraakbeen schade -> coxartrose

Question 4

algemeen botfracturen

Answer 4

1. operatief herstel
   - inflammatie fase 0-7d
   - zachte callus 2-4w
   - harde callus 2-3m
   - botremoddelering vanaf 3m
2. algemeen
   - zo snel mogelijk mobiel = overleg met chirurg
   - 1/3 van fracturen zal heupprothese krijgen

Question 5

redflags bij heupfracturen

Answer 5

1. trombose
   - oedeem in been
   - pijn in kuit
   - zelfde pijn tijdens wandelen
2. AVN avasculaire necrose
   - stijfgevoel bij opstaan
   - pijn in lies
   - gedaalde ROM rotaties
   - RX = diagnose
3. andere
   - infecties van operatie wond = verdwijnen na 1 week
   - perifeer zenuwletsel = sens & kracht stoornis
   - heupluxatie = pijn & niet steunen
   –> mogelijk door AVN

Question 6

classificaties van femurhalsfracturen

Answer 6

1. localisatie
   - subcapitaal = net onder caput femoris
   - transcervicaal = in midden van collum femoris
   - basocervicaal = aan basis van collum femoris
2. garden classificatie = afh van verplaatsing
   - I = valgus impact of incolmplete breuk
   - II = geen verplaatsing
   - III = partiële verplaatsing
   - IV = complete verplaatsing = hoger risico voor AVN & non-union
3. pauwels classificatie = afh van graden
   - type I = 30°
   - type II = 50°
   - type III = 70°
   - schuinere breuk = meer afschuiving mogelijk dus prognostisch slechter

Question 7

therapie van femurhalsfracturen

Answer 7

1. basocervicaal
   - geen vervanging nodig
   - osteosynthese materiaal = plaat & heupschroef
2. osteosynthese = schroeven die breuk in plaats houden
   - lage classificaties transcervicaal of subcapitaal
   - bij jongere patiënten
   - lager risico op osteonecrose
3. heupprothese
   - hoge classificaties = instabiele fractuur
   - oudere patiënten
   - hoger risico op osteonecrose

Question 8

andere types fracturen

Answer 8

1. pertrochantere fractuur
   - breuk nog distaler van basocervicaal
   - verkorting van been
   - exorotatie
2. stressfracturen
   - vaker bij coxa vara = hogere belasting
   - typisch na periode van hogere activiteit
   - liespijn
   - uitstraling voorzijde van dij & knie
3. therapie
   - begin = steunverbod
   - bij dreigende verplaatsing = chirurgische fixatie

Question 9

algemeen revalidatie heupfractuur

Answer 9

1. doelen
   - autonomie
   - beperken van complicaties & red flags
   - functiebehoud van totale lidmaat
   - snelontslag
2. gevolg
   - 50% zal in instelling eindigen
   - na ontslag nog veel doden = ookal is alles volgens conform goede zorg gebeurd

Question 10

meest frequente functionele problemen na femurfracturen

Answer 10

1. gluteus medius
   - tot 47maand post-op last
   - trendelenbrug
   - liever langer met kruk maar uiteindelijk wel beter stappen
2. quadriceps
   - vermindering kracht
   - verkorting
   - PFPS

Question 11

stadium 1 van revalidatie heupfractuur

Answer 11

1. mobiliteit
   - normale mobiliteit in knie
   - geassisteerde ROM
   - hand ter hoogte van breuk houden = geen afschuifkrachten
2. NWB non weight bearing
   - open keten
   - progressie met therabanden
   - oppassen met hefbomen = compressie goed, afschuifkrachten niet
3. PWB parial weight bearing
   - weight shift oefeningen
   - kleine squat met steun
   - toevoegen core stabilisatie
4. andere
   - zwelling & pijnreductie
   - motorisch controle = isometrisch spieren activeren

Question 12

stadium 2 van revalidatie heupfractuur

Answer 12

1. voorwaarden
   - minimum 50% steun
   - minimale zwelling & geen zwelling knie
   - normale ROM knie
   - goede motorische controle
   - MMT3 gluteus medius
2. inhoud
   - gesloten keten oefeningen
   - balans training = trampline, bosu, …

Question 13

stadium 3 van revalidatie heupfractuur

Answer 13

1. voorwaarden
   - MMT4 gluteaal
   - MMT4 quadriceps
2. inhoud
   - full weight bearing
   - unipodale oefeningen
3. oefeningen
   - squat & lungte
   - heupextensie in stand
   - leg-press
   - knie flexie & extensie in zit
   - tenen stand
4. einde revalidatie
   - geen trendelenbrug
   - 15% verschil met handheld dynamometer

Question 14

osteonecrose heup

Answer 14

1. algemeen
   - aseptische necrose = zonder besmetting
   - avasculaire necrose = tekort van bloed
   - bilateraal indien niet door trauma
2. symptomen
   - plots optreden van pijn in lies
   - nachtelijke pijn
   - toenemend manken & trendelenburg
   - pijn bij SLR
3. diagnose
   - RX = pas laattijdig
   - MRI
4. therapie
   - steunverbod
   - core decompressie = boren
   - fibula greffe = boven 7cm van enkelgewricht
   - gevasculariseerde fibula greffe = bloedvat verbinden naar heup
   - bij collaps = prothese

Question 15

evolutie van osteonecrose heup

Answer 15

1. te weinig doorbloeding
2. celdood
3. necrotisch bot met intacte structuur
4. botombouw
   - osteoclasten kunnen niet bijbenen
   - subchondraal faalt eerst
   - eischel fenomeen = scheiding tussen kraakbeen & bot
5. collaps van femurkop
6. coxartrose

Question 16

risicofactoren van osteonecrose heup

Answer 16

1. trauma
   - luxatie
   - femurhalsfractuur
2. medicatie
   - corticosteroïden
   - HIV-infectie medicatie
   - alcohol & nictone abusus
3. andere
   - ziekte van Caisson = embolen bij duikers
   - bestraling
   - reumatologisch = Corhn & Lupus
   - Sikkelcelanemie = vorming van klonters
   –> meer bij middelandse zee/afrika door bescherming tegen malaria

Question 17

FAI algemeen

Answer 17

1. femoro-acetabulair impingement
   - repititief mechanisch conflict
   - tussen femur & acetabulum
   - verhoogde kan van kraakbeen, labrumscheur & artrose
   - frozen hip bij langdurig = compensatie in hele keten
2. CAM-impingment
   - pistol grip deformity
   - niet-sferische femurkop
   - gedaalde femorale anteversie
3. PINCER-impingment
   - coxa profunda & protrusio acetabula
   - acessieve botaangroei bij acetabulaire retroversie

Question 18

FAI oorzaken

Answer 18

1. andere structuren
   - labrum
   - kraakbeen
   - lig teres
   - corpus adiposums
2. ooraken
   - dynamische instabiliteit = excessieve koptranslatie tijdens ADL
   - nog meer bij sporten met grote ROM-waarden = boksen & voetbal
3. opsporing
   - begin van botgroei op 15j
   - preventief veel mogelijkheden
   - topclubs = statistieken voor overbelasting tegen te gaan

Question 19

CAM oorzaken

Answer 19

1. ontwikkelingsstoornis
   - niet-sferische femurkop
   - coxa vara & hyperpronatie
2. pediatrische
   - perthes = AVN
   - slipped capital femoral epiphysis
3. traumatisch
   - malunion femurhals
   - post-traumatische retrotorsie van heup
4. andere
   - idiopathisch
   - iatrogeen = femorale osteotomie

Question 20

PINCER oorzaken

Answer 20

1. ontwikkelingsstoornissen
   - coxa profunda = te diepe kop
   - retroversie acetabulum = kanteling naar dorsaal
   –> cross over sign op RX, normaal geen kruising door posterior veel meer lateraal
   - os acetabuli = extra bot aan zijkant
   - prominent posterior wall
   - protrusio acetabuli = dysplasie
2. andere
   - idiopathisch
   - iatrogeen = overcorrectie retroversie dysplastische heupen
   - traumatisch
3. teweinig bewegelijkheid in heup
   - ganglioformatie
   - ossificatie labrum = assymetrisch afslijten van zadel

Question 21

prevalentie FAI

Answer 21

1. meest voorkomend
   - kaukasische ras
   - normale BMI
   - 2e levens decade
   - 40-70% idiopatische osteoarthrose
2. types
   - CAM = sportieve jonge mannen
   - Pincer = actieve vrouwen van middelbare leeftijd
   - zuiver CAM = 10%
   - zuiver PINCER = 5%
   - combinatie CAM-PINCER = 85%

Question 22

FAI diagnose

Answer 22

1. algemeen
   - tijd tot correcte diagnose = 3
   - aantal artsen voor goede diagnose 4
2. klinisch onderzoek = symptomen
   - liespijn bij fysieke activiteit of langdurig zitten
   - lage rugpijn & pubalgie
   - recidiverende blessures van hamstrings
3. C-sign
   - hand op dij met wijsvinger naar mediaal
   - representatief teken voor mediale liespijn
   - pijn ide. ook uitstraalt naar anterolaterale regio dij

Question 23

FAI testen

Answer 23

1. klinische onderzoeken
   - pincer = FADDIR test: flexie, adductie & endorotatie
   - cam = impingment test
2. RX
   - pincer = frontaal
   - cam = lateraal
   - beide ook Dunn vieuw = 45° flexie

Question 24

hoeken van heup

Answer 24

1. alfa-hoek
   - lijn van femurhals
   - punt in midden van femurkop
   - lijn naar begin asferisch deel femurkop
   - pathologisch vanaf 45°+ = CAM-heup
2. head-neck offset
   - lijn van femurhald
   - 2e lijn evenwijdig door anterior grens van femurkop
   - 3e lijn evenwijdig door begin asfericiteit
   - head-neck offset = afstand tussen 2e & 3e lijn
   - pathologisch onder 9mm
3. Willberg-hoek
   - lijn loodrecht op lijn midden van beide femurkoppen
   - punt in midden van femurkop
   - lijn naar meest laterale punt acetabulum
   - pathologisch vanaf 40°+ = pincer heup

Question 25

FAI therapie

Answer 25

1. symptomatisch
   - bewegingen vermijden of aanpassen
   - pijnstillende & ontstekingsremmende medicatie
   - tractie & decaptatie van heupgewricht
   - stabiliserende oefeningen bekken = glut. medius & lage rug
   - ontlastingsbrace heup 2x30min per dag
2. artroscopie
   - 1-3j na diagnose meestal
   - teveel aan bot wegschaven
   - pincer-shaving = centrale compartiment
   - cam-shaving = perifere compartiment
3. gevolg
   - vlotte revalidatie
   - 1-3j return to sport
   - lange termijn resultaten onduidelijk

Question 26

avulsiefracturen in sport

Answer 26

1. mechanisme
   - overcontractie van spier
   - vaak door excentrische overbelasting
   - bijna nooit acuut
2. symptomen
   - acute lokale pijn
   - lokale zwelling
   - pijn bij palpatie insertie
   - pijn bij weerstand & stertching
   - mogelijk gap voelbaar
3. algemeen therapie
   - acuut = ijs, compressie & NSAID
   - progressieve steunname
   - progressief herstel ROM & kracht

Question 27

avulsie fracturen van spina iliaca anterior

Answer 27

1. SIAS = sartorius
   - sprinten, jumpen & voetbal
   - hematoom rond spina
   - 3-6w herstel
2. SIAI = rectus femoris
   - plotselinge liespijn
   - 3-6w herstel

Question 28

andere avulsie fracturen

Answer 28

1. anterior crista iliaca = MOEA
   - jonge atleten = voetbal & hockey
   - bloeding, zwelling & pijn
   - mankende gang
   - 3-12w
2. tuber ischiadicum = hamstrings
   - sprinten, turnen, dansen
   - vooral plotse versnellingen & stretching
   - 2-4w
3. trochanter major = glut med & min
   - bekkeninstabiliteit
   - geen verplaatsing = partiele steunname met gips
   - verplaatsing = heelkunde