Beeldvorming van het onderste lidmaat

Question 1

opnames heup

Answer 1

1. basisopnames
   - VA voor-achterwaartse opname
   - Lauenstein opname = kikvors
2. speciale opnames
   - bekken opname staand
   - coxometrie
   - faux-profiles
   - artrografie

Question 2

VA-opname heup

Answer 2

= voor achterwaartse

1. acetabulum
   - achterrand is meer lateraal dan voorrand
   - dak van acetabulum is denser door schokopvanging
   - fovea centralis met lig. teres zichtbaar op caput humeri
2. peri-articulair
   - afgelijnd door zwarte lijntjes vet tussen spieren
   - craniaal = kapsel -> gluteus minimus -> gluteus medius
   - caudaal = kapsel -> iliopsoas -> adductor lijnen
   - onzeker = kijken naar O & I van lijnen

Question 3

Lauenstein opname

Answer 3

= kikvors

1. opname
   - 3/4 opname
   - niet loodrecht want teveel superpositie
2. houding
   - opname in kikvors = abductie & exorotatie houding zoals kikker
   - trochanter major zal naar dorsaal draaien = ander zicht op femur

Question 4

RX van heup bij kinderen

Answer 4

1. groeischijven
   - caput femoris
   - apophyse aan trochanter major
   - triradiaire kraakbeen tussen os ilium, os ischium & os pubis
2. heupluxatie meting
   - horizontale lijn op bovenzijde van triradiaire kraakbeen
   - verticale lijn op lateralezijde van acetabulum
   - heupkop moet normaal in caudale & mediale quadrant liggen
3. inclinatie hoek acetabulum
   - horizontale lijn op bovenzijde van triradiaire kraakbeen
   - verbindingslijn van triradiaire kraakbeen naar laterale bovenrand acetabulum
   - moet kleiner dan 30° zijn

Question 5

RX van heup bij volwassenen

Answer 5

1. residuele apophyseaire botkernen
   - aanhecting van lig. & pezen
   - crista iliaca = buikspieren
   - SIAS = sartorius & TFL
   - SIAI = rectus femoris
   - tuber ischiadicum = hamstring
   - ramus inferior os pubis = adductoren
2. belang
   - botkernen = meest zwakke plaatsen
   - trauma = avulsie door tractie van spier

Question 6

speciale RX opnames

Answer 6

1. bekkenopname-staande
   - beenlengteverschil = dak van acetabulum verbinden
   –> kan ook aan ilium vleugels
2. coxometrie
   - opnames specifiek voor metingen
   - hoek centrum van femur naar verticaal & laterale punt acetabulum > 35°
   - hoek collum femoris x epihyse ≈ 150°
3. faux-profiel = valse profiel opnames
   - echt profiel kan niet door overlap
   - patiënt draait 25° weg van tafel
4. artrografie

Question 7

heupdysplasie bij neonatus

Answer 7

1. aandoening
   - heup uit de kom
   - sinds geboorte = evolutief
   - caput femoris nog niet kunnen zien door kraakbeen
   –> positie bepalen door echografie
2. interventie
   - heupkop binnen mediale & caudale quadrant proberen houden
   - kan verdere manifestatie = zware problemen als volwassen

Question 8

heuppathologie bij jonge kinderen

Answer 8

1. (transiënte) synovitis = hydrops
   - 4-5j
   - kind dat mankt door vocht
   - echografie = afstand tussen heupkapsel meten
2. ziekte van Legg-Calvé-Perthes
   - AVN avasculaire necrose bij kind
   - verbrokkeling & afplatting van heup & femurhalsen
   - hoe vroegtijdiger = meer reversibel
   –> enkel reversibel bij kinderen
3. epifysiolyse
   - 13-14j
   - vooral kinderen met overgewicht
   - fysiologie van groeischijf veranderd
   - afglijden van femurkop tov. -hals
   –> naar mediaal & caudaal

Question 9

heuppathologie door trauma

Answer 9

1. osteoporose
   - post-menopausaal & oudere patiënten
   - corticoïd & alcohol gebruik
   - kan leiden tot fracturen bij banale trauma’s
   - vaak satisfaction of search = tevreden wanneer maar breuk gevonden maar vaak meerdere
2. traumatische heupluxatie
   - reductie nadien
   - vaak nog persisterende blokkage
   –> fragment in acetabulum
   - moet verwijderd worden

Question 10

coxartrose

Answer 10

1. kenmerken
   - vernauwing gewrichtspleten = afsterven kraakbeen
   - subchondrale sclerose = denser worden van bot
   - osteofyt vorming aan randen van gewricht
   - subchondrale cysten = geode
2. expulserende coxartrose
   - heup wordt naar exorotatie geduwd
   - moeite met tenen naar binnen draaien
3. encerclerende coxartrose
   - heup wordt naar endorotatie geduwd
   - hypertrofisch acetabulum lateraal
4. protrusio acetabuli
   - bodom van acetabulaire plaat is te zwak
   - buigt naar mediaal in kleine bekken

Question 11

peri-articulaire pathologie heup

Answer 11

1. periartritis coxae
   - HADD
   - calcificaties in de gluteus spieren
2. PAO para-articulaire heterotope ossificiatie
   - na plaatsen van heupartrose
   - bevatten zelf beenmerg
3. bursitis
   - bursa subgluteus medius
   - bursa subgluteus minimus
   - bursa trochanterica
   - iliopsoas bursa
   - pathologisch = sterk vergroot

Question 12

opnames knie

Answer 12

1. basisopnamen
   - VA-opname
   - profielopname
   - 2 incidenties loodrecht op elkaar
2. speciale opnamen
   - condylaire opname voor gewrichts muizen
   - staande opname (niet mogelijk bij MRI) voor statiek = varus & valgus beoordelen
   –> hoek tussen anatomische assen van tibia & femur
   - axiale opname
   - Schüss opname = PA in 30° flexie voor artrose
   –> kijken naar gewichtsdragend deel van kraakbeen
3. superioriteit MR tov RX
   - kruisbanden & menisci
   - kraakbeen & gecombineerde letsels

Question 13

axiale opname van knie

Answer 13

1. opname
   - tangentieel patellofemoraal-gewricht
   - sunrise view
   - knie in 45° vanuit ruglig
   –> niet buiklig = andere positie van knie
2. indicaties
   - patella (sub)luxaties
   - femoropatellaire arthrose
   - laterale hyperpressie = kanteling
3. beeld
   - laterale femurcondyl = meer ventraal dan mediaal
   - normaal patella mooi gecentreerd

Question 14

metingen op axiale opname

Answer 14

1. tibiale torsie
   - sneden door distale femur & proximale tibia
   - op elkaar projecteren
   - raaklijn posterior femurcondyl & loodrecht trochlea femoris
   - afstand op loodrechte meten
   - pathologisch indien te groot
2. andere
   - TAGT = Q-anlge
   - graad van kanteling bij subluxatie = CT

Question 15

knietrauma 1

Answer 15

1. beeldvorming = volgorde
   - eerste RX F & P
   - indien negatief maar toch sterk klinisch vermoeden of meer detail nodig is
   - RX 3/4 endo-exo, profiel & liggend
   - CT
   - MRI
2. breuken
   - enkele = richting zichtbaar
   - multifragmentair = communitieve fracturen
3. patella bipartida
   - deel van patella verbeent niet met de rest
   - meestal superolateraal

Question 16

knietrauma 2

Answer 16

1. transiente patella luxatie
   - meestal jongere patiënten
   - plots lateraal verschuiving
   - na relocatie vaak afrukkingsfractuur van patella
   -> beenmerk oedeem mediaal patella & lateraal femur
2. collateraal lig. scheur
   - scheur mediaal of lateraal
   - andere kant = beenmergoedeem

Question 17

pathologie van patella pees

Answer 17

1. beeldvorming = echografie
2. tendinosis
   - aan apex = jumer’s knee
   - tuberositas tibiae = voetbal
   –> equivalent bij kinderen: groei stoornis van groeikern = Osgood-Schlatter
3. prepatellaire bursitis
   - bij vaak knie gebruik
   - preacher’s knee

Question 18

kraakbeenlijden aan knie

Answer 18

1. chondrocalcinose
   - vaak enkel bij oudere patiënten
   - verkalkingen
   - in menisci of articulaire kraakbeen = pas laattijdig
2. synoviale (osteo) chrondromatose & loose bodies
   - RX = Ca goed zichtbaar
   - MR = Loose bodies goed zichtbaar
   –> niet goed zichtbaar op andere
3. kruisband scheur
   - zowel naar T2 als T1 kijken
   - T2 = vocht door ruptuur zien
   - T1 = mogelijke botfragmenten in kaart stellen
   - botoedeem door voorste schuiflade fenomeen

Question 19

degeneratief kraakbeenlijden

Answer 19

1. artroscopische classificatie systeem = outerbridge
   - graad 0 = normaal
   - graad 1 = verdikking & verwerking
   - graad 2 = oppervlakkige fissuren
   - graad 3 = gedeeldelijk defect
   - graad 4 = defect tot op bod
2. algemeen
   - vanaf graad 2 op beeldvorming te zien
   - CT-artrografie is het beste
   - meestal toch MRI door geen nood aan contrast
   - bij artrose = tussen elk gewricht in knie mogelijk
3. kraakbeen fracturen
   - chondrale fractuur = kraakbeen flappen
   - osteochondrale fractuur = volledig

Question 20

menisci

Answer 20

1. fibrocartilago
   - semicirculair mediaal
   - circulair lateraal
2. beeldvorming
   - sagittaal vlak = profiel = anterior < posterior hoorn
   - coronaal vlak = VA = corpus
3. diepte profiel kan ander beeld geven
   - lateraal: niveau van corpus = bow tie
   - mediaal: hoornen = 2 driehoeken appart

Question 21

samenstelling van menisci

Answer 21

1. rode & witte zijde
   - meniscus = kraakbeen = geen doorbloeding = witte zone
   - raakt perifeer aan kapsel = wel doorbloeding
   - ontstaan van deel meniscus dat wel doorbloed is = rode zone
2. gevolg
   - perifere 1/3 = vasculair
   - herstel mogelijk
   - rijk bezenuwd

Question 22

meniscus letsels

Answer 22

= zwart op beeldvorming

1. meniscus kneuzing
2. mucoide degernatie
   - graad 1 tot 3
   - 1 = centraal is meniscus is vocht te zien, geen operatie noodzakelijk
   - 2 = vocht centraal dat connectie maakt tot kapsulaire rode zone
   - graad 3 = echte scheuren die belang hebben
   –> naar rand van meniscus & op 2 beelden
3. meniscus cyste
   - vaak na scheur
   - vocht van gewricht gaat door scheur

Question 23

meniscus scheur

Answer 23

1. algemeen
   - graad 3 van mucoide degeneratie
   - pijn & blokkade
2. soorten
   - longitudinale scheur = meniscocapsulaire separatie
   –> communicatie van boven & ondervlakte
   - radiale scheur aan interne belijning
   - bucket handle scheur = centraal verplaatst fragment zorgt voor blokkade
   - fish-mouth = clevage scheur
   –> superior & inferior deel ontstaat & is meestal degeneratief
   - complexe scheuren

Question 24

post-operatieve meniscus

Answer 24

1. partiele meniscusresectie = afstomping te zien
2. hechting
   - bij jongere patiënten
   - bij perifere letsels
   - ook transplantatie mogelijk
3. blijvende pijn
   - herscheuren
   - veranderde krachtverdeling = hogere belasting met fracturen tot gevolg

Question 25

ingrepen voor kraakbeen letsels

Answer 25

1. palliatief = conservatief bij oudere patiënten
   - debridement
   - lavage
   - shaving
2. restoratief
   - microfracture = herstel bevorderen
   - osteochondrale transfer
   - ACI autologe chondrocyten implantatie
   - ACT allogene chondrocyten transplantatie
3. beeldvorming
   - follow-up
   - complicaties

Question 26

basis opnamen voet

Answer 26

1. enkel
   - VA in 15° endo = mortise-opname
   –> superpositie van fibula op talus voorkomen
   - profiel
   - donkere driehoek vet = vetlichaam van Kager achter achillespees
   - apophyseaire botkern aan calcaneus
2. voet
   - VA
   - schuin in eversie
   - profiel
3. rest van voet
   - middenvoet
   - voorvoet
   - tenen & hallux

Question 27

speciale opnamen van de voet

Answer 27

1. calcaneus van axiaal
   - 45° van posterior & craniaal
   - mediale concaviteit
2. staande voet
   - VA & profiel
   - voetboog evalueren met aandacht voor sesamoïd
   - sesamoïd appart evalueren = Muller waarbij grote teen naar dorsiflexie getrokken wordt
3. stress opnamen
   - eversie van enkel = kanteling talus evalueren
   - voorste schuiflade = afstand opmeten
4. andere
   - subtalair
   - lisfranc = 45° tov. grond met laterale zijde van grond af
   - cuneïformen

Question 28

hoeken in profiel

Answer 28

1. hoek van Böhler
   - breuk van calcaneum = vaak na val van hoogte
   - lijn van postero-superior hoek van calcaneum naar posterior belijnen van calcaneo-talaire gewricht
   - 2e lijn naar naar proc anterior van calcaneum
   - indien verbrijzeling = kleiner dan 20°
2. hoek van Djian-Annonier
   - 120-125°
   –> groter = platvoet
   - lijn van plantaire zijde os calcaneum -> meest plantaire punt van talo-naviculaire gewricht
   - lijn van meest plantaire punt talo-naviculair naar sesamoidbeentjes hallux
3. lijn
   - as metatarsaal 1 & as talus
   - normaal in elkaars verlengde
   - hoek naar craniaal = holvoet
   - hoek naar caudaal = platvoet

Question 29

hoeken in VA

Answer 29

1. hallux valgus
   - lengte as van os metacarpi
   - lengte as van ossis phalangis proximalis
   - normaal 8-12°
2. MT5
   - zelfde principe
   - normaal 0°
   - metatarso adductus quintus = kleine teen staat naar binnen

Question 30

kraakbeen lijden voet

Answer 30

1. hallux rigidus
   - degeneratief
   - best in profiel
   - kijken naar kleine osteofyten dorsaal
2. artrose
   - minder frequent dan heup & voet
   - vooral bij eerdere trauma
   - door kleine cystes = best CT idpv MRI
3. RA reumatoide artritis
   - subchondrale cysten
   - oppervlakkige erosies
   - vooral MT4-5 aantasten
   - lig. degenereren = (sub)luxaties
4. jicht
   - vooral MT1
   - erosies
   - bewaarde/vergrootte gewrichtspleet

Question 31

accessoire botjes enkel

Answer 31

1. algemeen
   - zeer frequent in voet
   - kan leiden tot verkeerde diagnose = fractuur
2. os trigonum
   - grote proc posterior van talus
   –> normaal samen verbeend
   - meestal assymptomatisch
   - kan pijn geven door frictie posterior impingment
   –> oedeem in talus & os trigonum
3. os tibiale externum = os naviculare accessorius
   - tegen proximale buitenrand van os naviculare
   - meestal assymptomatisch als klein
   - groot = botoedeem
4. os peroneum = in verloop van peroneus longus

Question 32

pathologie van gewrichtsbanden enkel

Answer 32

1. beeldvorming
   - altijd eerst echo & doppler
   - dan na 6m = stress opnamen
   - dan MRI indien niet opgelost

Question 33

achillespees pathologie

Answer 33

= zelfde principe kan naar rest doorgetrokken worden

1. beeldvorming = altijd eerst echo
2. acute tendinosis
   - focaal oedeem tussen peesvezels = verdikking
   - erosieve insertietendinitis + beenmerg oedeem
3. chronische tendinosis
4. scheuren
   - lokale kleune scheuren = verdunning
   - partiele/volledige ruptuur
   –> met echo = dynamisch bekijken

Question 34

plantaire fascitis

Answer 34

1. acuut = verdikking door vocht
2. chronisch
   - tractie hielspoor aan onderzijde calcaneum
   - scherp afgelijnd = oud/afgekoeld

Question 35

andere aandoeningen enkel

Answer 35

1. avasculaire nevrose
   - ziekte van Köhler I = os naviculare
   - ziekte van Köhler II = kop van MTII
   - gevolg = secundaire artrose
2. Morton’s fibroma = neuroma
   - fibrose rond interdigitale zenuw
   - knobbeltje & pijn aan plantaire zijde
   - door MRI
3. diabetische voet
   - vasculair lijden = verkalkte interdigitale bloedvaten
   - neurovasculair lijden = minder gevoel
   - osteomyelitis door wonden van druknecrose
   –> amputatie kan noodzakelijk zijn
   - charcot voet = traumatische luxaties