Kruisband, meniscus letsels & knieprothese

Question 1

ontstaan van lig. letsels

Answer 1

1. VKB
   - cutting manoeuver
   - hyperextensie
   - valgus trauma
2. AKB = high-energy
   - frontale impact proximale tibia vb: dash-board injury
   - hyperreflexie
   - therapie door careful neglect
3. MCL = valgus trauma
   - impact binnenzijde voet
   - impact laterale zijde knie
4. LCL = varus trauma
   - impact mediale zijde knie
   - zeldzaam & ernstig
   - varus is algemeen meest voorkomende stand van knie

Question 2

voorkomen voorstekruisbandletsels

Answer 2

1. opdoen
   - letselmechanisme = valgus-endorotatie trauma
   –> met hoorbare & voelbare krak
   - 80% = geen contact letsel
   - risico = rotatie, richtingveranderingen & versnellingen
   - sporten = basket & voetbal
2. prevalentie
   - 8/10,000
   - mannen sport 18/10,000
   - vrouwen sport 27/10,000
   - vaak nog andere letsels door dyslocatie = menisci, LCL & MCL

Question 3

werking van voorstekruisband

Answer 3

1. functie
   - voorste schuiflade
   - rotatoire krachten samen met AKB
2. ruptuur
   - spanning in elke gewrichtshoek
   - ruptuur = beide einden gaan nooit van zelf naar elkaar groeien
   - operatie nodig = greffe
   - 9maand revalidatie

Question 4

operatie VKB

Answer 4

1. prehabilitation
   - altijd = 1,5 maand van homeostase
   - beter op tafel = beter van tafel
   - functionalieit, kracht & pretuberatie ≈ functionaliteit na 2j
2. operatie
   - gebruik van greffe
   - semitendinosus/gracilis greffe
   - centrale 1/3 patellapees met blokjes been
   –> bij re-injury
3. geen operatie = bij ouderen zonder sport
   - resorptie van VKB door gewrichtsvocht
   - na 12m volledig verdwenen
   –> sommige kunnen ook verder zonder maar niet weten wie
4. gevolgen van geen operatie
   - herhaald doorzakken
   - kraakbeen & meniscus schade
   - lange termijn = artrose

Question 5

revalidatiedoelen VKB

Answer 5

1. algemeen
   - hervatting van (sport)activiteiten = 60% bereikt zelfde niveau
   - 6-9maand revalidate
   - subdoelen = ROM, kracht & neuromusculaire coördinatie
2. pijn & inflammatie
   - rust = te weinig is beter dan teveel
   - ijs, medicatie & hoogstand

Question 6

revalidatie van ROM

Answer 6

1. ROM doelen
   - pre-op = volledige extensie & 120° flexie
   - eerste dag = volledige extensie & 90° flexie
   –> natuurlijke hyperextensie volgt automatisch indien volledige extensie is bekomen
2. eerste week post-op
   - 7-10d post-op = antalgische houding
   - tijd nodig voor zwelling & pijn te doen verdwijnen
3. ROM hetsel
   - herstellen met ritmische oefeningen vb: pendelen
   - andere letsels vb: meniscus kunnen voor extra zwelling zorgen = vertraging van revalidatie
   - geen forcatie mobilisaties = kans op botmuizen (osteochondraal letsel)

Question 7

revalidatie van quadriceps

Answer 7

= grootste atrofie in quadriceps

1. hoeken
   - 0-70° = anterior translatie
   - 70° = geen translatie = quadricepsneutrale hoek
   - 70-150° = posterior translatie
2. gesloten keten oefeningen
   - minder belastend
   - grotere co-contractie = hamstrings
   - grotere compressie = minder afschuiving
3. richtlijnen openketen
   - 0-70° = afgeraden eerste maand
   - na 1m = 40-90°
   - 10° toename naar extensie per week

Question 8

revalidatie van hamstrings

Answer 8

1. algemeen
   - altijd minder atrofie dan quadriceps
   - hamstrings = nooit extra stress op VKB
   - vaak doen hamstrings meer pijn = door semitendinosus greffe
   –> 4 weken wachten met tonificatie
2. voorwaarden
   - hamstrings volume helft van quadriceps
   - oefeningen voor functionele hamstringsactiviteit

Question 9

revalidatie van neuromusculaire controle

Answer 9

1. goede proprioceptie
   - sterke belasting VKB
   - eerst activatie hamstring
   - dan activatie quadriceps = co-contractie
2. laxiteit
   - objectieve laxiteit = afh van chirurg
   - subjectieve laxiteit = afh van snelheid van contractie
   - onderling weinig correlatie
3. pertuberation training = reactie op externe storingen
   - VKB vaak eerst quadriceps = nog grotere load op VKB
   - rehabilitation is ook pertuberatie
   - proprioceptieve functie moet vervangen worden door secundaire structuren
   –> greffe van semitendinosus heeft teweinig proprioceptie

Question 10

evalutatie van VKB

Answer 10

1. testen
   - kracht test = mag 20% verschil zijn door natuurlijke assymetrie
   –> LSI limb symmetrie index
   - functionele testen = HOP testen
2. HOP testen = unilateraal landen
   - testen van subjectieve laxiteit
   - veel verschillende maar 2 zijn voldoende
   - ook door psychologische vragenlijst
   - percentage tov aangedane knie moet 100% zijn!!
   - grootste indicator voor re-injury

Question 11

MCL letsel

Answer 11

1. kliniek
   - drukpijn op mediale epicondylus
   - pseudobloccage
   - pijn bij valgus stress
   - heel vaak samen met ACL of mediaal meniscus scheur
2. verband pijn ≈ pathologie
   - graad 1 sprain = pijn zonder instabiliteit
   - graad 2 scheur = toegenomen laxiteit in flexie
   - graad 3 scheur + posteromediaal kapsel = toegenomen laxiteit ook in extensie

Question 12

therapie van MCL letsels

Answer 12

1. graad 1
   - relatieve rust & sportstop
   - ijs & mobilisatie
2. graad 2
   - gipsimmobilisatie voor 2w
   - bracing = progressieve extensie
   - kine = functionele training
3. graad 3 = chirurgisch
4. complicatie
   - chonrische inflammatir van femorale aanhecting
   - aandoening van Pelligrini-Stieda

Question 13

algemeen meniscus

Answer 13

1. functie
   - lading dragen & doorgeven
   - schokken opvangen
   - gewricht stabiliteit & smering
   - verhogen van congruentie = zowel tibia als femur zijn convex
   –> toelaten van rotaties
   - proprioceptie maar minder belangerijk als kruisbanden
2. pathologie
   - degerneatieve basis of acuut onstaabn
   - mensicus volgt femur bij rotaties
   - te snelle bewegingen = vast zitten & scheuren
3. gevaarlijke bewegingen
   - compressie
   - rotaties
   - diepe knieflexie

Question 14

acute diagnose van kruisband letsel

Answer 14

1. zwelling
   - weinig/geen hydrops
   - pas enkele uren na letsel
   - inflammatoire stoffen moeten naar buitenkant = sneller bij bewegen
   - vaak weinig bewegen door pijn
2. differentiaal diagnose
   - kruisband = snelle zwelling met bloed
   - meniscus = trage zwelling zwelling zonder bloed
   - kraakbeen = trage zwelling zwelling zonder bloed
   –> met bloed = tot op bot
   - onderscheid meniscus & kraakbeen = klinische testen ≈ VKB

Question 15

symptomen van meniscus letsel

Answer 15

1. pijn = in gewrichtsspleet
   - belastingsgebonden pijn
   - nachtelijke pijn bij zijlig = knieën op elkaar
   –> degerneatief mediaal meniscus letsel
   - wisselend karakter
2. specifieke bewegingen
   - scherpe pijn bij korte draaibewegingen
   - laterale pijn bij lopen = paegaaibekscheur lateraal met cystevorming
   –> gelijkaardig op ITB frictie
3. gevoel
   - verspringend = instabiele flap
   - blokkade = hengelscheur
   - beide mediaal of lateraal
   - verminderde stabiliteit = onzekerheid
   –> verbetering van congruentie valt weg

Question 16

oorzaak types meniscus letsels

Answer 16

1. degeneratieve letsels
   - 40+j
   - geen acute oorzaak
   - pijn die opkomt bij meer activiteit maar scheurtje is vaak al jaren aanwezig
2. therapie
   - geen operatieve ingreep
   - conservatieve therapie = afbouwen in activiteit
   - kortdurende NSAID
   - cortisone infiltraties
   - arhtroscopie bij blijvende klachten
3. acute letsels
   - 40-j
   - therapie = partiële menisectomie of hecting
   - heel uitzonderlijk transplantaties

Question 17

locatie types van meniscus scheur

Answer 17

1. locatie in meniscus
   - perifeer = betere prognose
   - centraal
2. verloop van scheur
   - radiair = van binnen naar buiten
   - longitudinaal = in cirkelvormig verloop van meniscus
   - hengselscheur = longitudinale scheur die omklapt
   –> zoals handvat emmer
   - complexe scheur = combinatie = degeneratieve scheur

Question 18

prognose van meniscus scheur

Answer 18

1. centrum
   - niet doorbloed
   - slechte genezing
   - stukje wegknippen idpv. hecten
   - MOET weg anders continue irritatie aan synovium
2. rim
   - heling kan hier wel gebeuren
   - chirurgisch hecten
3. leeftijd
   - 30j+ minder goede doorbloeding
   - minder vlot herstel

Question 19

eerste dagen revalidatie van partiële menisectomie

Answer 19

1. algemeen
   - 4 weken hurkverbod
   - 3 weken niet lopen
   - 4 weken tot sporthervat
2. post-op
   - dag hospitaal
   - voorzichtige gang
   - POLICE-regels voor inflammatie
   - beter te weinig dan te veel
3. teveel belasting = klein scheurtje
   - 1 kans op goed herstel, anders blijven sukkelen
   - kans op chronische inflammatie of hoge irriteerbaarheid
   - patiënt bewust maken dat snelste revalidatie = eerste dagen rust

Question 20

ROM revalidatie partiële menisectoie

Answer 20

1. oefeningen
   - pendelbewegingen
   - heel langzaam opbouwen
   - erg lichte pijn toegestaan = is anders dan pijn pre-op
2. richtlijnen
   - 1w = knie-extensie
   - 4w = knie-flexie
   –> pas na 4 weken pijnlijke mobilisaties
3. stabiisatie efeningen
   - minimaliseren van shuifkrachten
   - opletten voor hoeveelheid & duur

Question 21

tonificatie na partiële menisectomie

Answer 21

1. oefeningen
   - druk vermijden op gewricht
   - open keten = 90-50°
   - gesloten keten = 0-50°
2. mechanisme
   - diepere flexie gewricht = meer opp
   - diepere flexie open keten = minder kracht
   - diepere flexie gesloten keten = meer kracht

Question 22

revalidatie na meniscushechting

Answer 22

1. algemeen = trager
   - 8-10 weken revalidatie
   - 8 weken niet lopen
   - 3 maand tot risico sporthervat = voetbal, hockey, volleybal & basket
   - geen nood aan krukken maar als chirurg voorschrijft = toch geven
2. ROM richtlijnen = verplichten door brace (ook snachts)
   - 1w = extensie
   - 2w = 60°
   - 4w = 90°
   - 6w = 110°
   - 8w = volledige ROM

Question 23

revalidatie na degeneratieve meniscus scheur

Answer 23

1. conservatieve behandeling
   - geen pijnklachten meer maar letsel is er nog
   - vaak door hogere leeftijd ook al slechtere staat van kraakbeen
2. stabilisatie oefeningen
   - minimaliseren van afschuifkrachten
   - reduceren van compressiekrachte
3. excentrisch trainen quadriceps
   - shockabsorbeerder landingen
   - spierkracht trainen
   - ook functioneel = soms eerder MC-probleem

Question 24

algemeen kraakbeen knie

Answer 24

1. onderdelen = van opp naar diep
   - dens in het midden & minder aan oppervlakte
   - superficiele zone
   - transitionele zone
   - radiale zone
   - verkalkte zone
2. dikte
   - 5mm patellofemoraal
   - 3mm tibiofemoraal
3. acute trauma
   - indeuking van meniscus niet voldoende opvangen
   - associatie met lig. letsel
   - associatie met fractuur
4. chronisch degeneratief
   - complexe kinematica
   - druk

Question 25

uitlokkende factoren voor degeneratief kraakbeen lijden

Answer 25

1. instabiliteit
   - patellofemoraal
   - tibiofemoraal
2. trauma
   - acuut = tibiaplateau fractuur
   - chronisch repetitieve trauma
3. andere
   - asafwijking
   - overgewicht

Question 26

therapie van kraakbeenletsel

Answer 26

1. conservatief
   - voorkomen van progressieve aantasting
   - verlagen van belasting
   - corrigeren van uitlokkende factoren = vermageren & unloader brace
2. heelkundig
   - palliatief = debridement & lavage
   - reparatief = primaire repair & microfractuur
   –> microfractuur = kleine gaatjes maken voor fibrocartilago herstel
3. restauratief heelkundig
   - oseochondrale greffe
   –> auto = ander deel van gewricht
   –> allo = overeenkomst van HLA met donor
   - autologe chondrocyten implantatie

Question 27

radiologische symptomen van artrose

Answer 27

1. gewrichtspleet
   - vernauwing/verdwijnen
   - subcondrale cystes = synoviale inclusiecysten
   - osteofyten
   - botdensificatie
2. andere
   - asdeviatie
   - botverlies

Question 28

therapie van artrose

Answer 28

1. verlagen van belasting
   - lichaamsgewicht
   - brace
   - wandelstok/nordic walking sticks
2. andere conservaties
   - IA corticostroïden
   - medicatie = paracetamol & intermittende NSAID
3. heelkundig
   - prothese
   - arthrodese zelden
4. ascorrectie = osteostomie
   - gezonde compariment meer belasten
   - opening wedge = breuk distaal van tibia plateau & verschuiven
   - gewrichtslijn loopt terug mooi recht

Question 29

algemeen knieprothese

Answer 29

1. indicatie
   - kraakbeen klachten & pijn
   - functie van patient > mate van artrose
   - beide correleren niet sterk
   - mate van artrose vaststellen door weight bearing RX
2. 2e prothese
   - vaak vraag naar prothese = mensen willen veel doen
   –> vaak niet geven
   - 2e prothese is veel invasiever
   - eerste prothese zo ver mogelijk proberen uitstellen

Question 30

doel van knieprothese

Answer 30

1. verlichten van pijn
   - piekdruk wegnemen
   - krachten opnieuw verdelen over groter oppervlakte
2. behoud van functie
   - normale kinematica = vorm & grootte
   - behoud voor spieraanhechtingen
3. langdurig resultaat = 15-20j
   - goede fixatie
   - slijtvaste materialen

Question 31

types knieprotheses

Answer 31

1. types
   - partiële herbedekking
   - volledige herbedekking
   - dubbelscharnier
2. localisatie
   - uni compartimentele = enkel lateraal/mediaal
   - bi compariementele = deel van kruisbanden moeten weggenomen worden
   –> voordeel van uni

Question 32

algemeen revalidatie van prothese

Answer 32

1. snelheid
   - ongeveer zelfde snelheid als litteken
   - roodheid
   - geeft goede indicatie voor patiënt voor tijdsduur in te schatten
2. pijn
   - 70-100% zal pijnvermindering hebben
   - pijn pre-op = pijn post-op
3. psychosociaal
   - PCS pain catastrofizing scale = snelheid & outcome van revalidatie sterk beïnvloeden
   - angst & depressie
   - sociale steun & motivatie

Question 33

ROM revaldiatie knieprothese

Answer 33

1. predictie
   - pre-op ROM = post-op ROM
   - ROM ≈ functie
2. agressieve ROM technieken
   - soms blokkeren van knie
   - onder narcose forceren van mobilisatie = veel scheuren
   - acuut goed effect maar na verlittekening verdere daling

Question 34

kracht knieprothese

Answer 34

1. kracht pre-operatief
   - pre-op vaak al 20% daling tov. gezonde personen
   - reflex-inhibitie & minder gebruik
   - sarcopenie = verlies spiermassa door toenemende leeftijd
2. post-op
   - verlies van 10% spiermassa in 1 maand
   - atrofie & inhibitie = 85% verklaring van krachtverlies
3. PREvalidatie
   - goede vorspelling voor outcome
   - altijd doen aangezin operatie valt in te plannen