Beeldvormige technieken

Question 1

onderverdeling van beeldvorming

Answer 1

1. klassieke
   - overzichtradiografie
   - radioscopie
   - stressopnamen
   - dynamische opnamen
   - sacnometrie & radiometrie
   - full-spine & full leg
   - arhrografie
   - angiografie
2. CT-scan computer tomografie
3. echografie & varianten
   - echografie
   - scintigrafie = SPECT
   - MR(I) = magnetische resonantie (imaging)

Question 2

kleuren op beeldvorming

Answer 2

algemeen
- interpretatie van grijsschaal RX
- absorptie RX-stralen
- afh van samenstelling & dikte
- kleur = stralen die op film achter voorwerp komen
- lucht-niveau beeld in maag = scheiding tussen lucht & vulling van maag = rechte lijn

zwart = geen absorptie
1. lucht
2. vet
3. water
4. eiwit = weefsel & organen
5. calcificaties = beenmerg & beenbalkjes (centraal bot)
6. cortex = tanden & beenderen
7. contrast middelen = jood & barium
8. metalen = ijzer & lood
wit = volledige absorptie

Question 3

principes van radiologische interpretatie

Answer 3

1. principes
   - minimaal 2 opnamen = incidenties
   - 2 incidenties moeten loodrecht op elkaar staan
2. interpretatie
   - nodig voor situatie in ruimte = van alles
   –> zelfs L/R & boven onder is onduidelijk

Question 4

projectieradiografische technieken

Answer 4

1. klassieke radiografie = hardcopy
   - belichten van film
   - “screen-film” radiography
   - versterkingscherm & zilverhoudende film in casette
2. digitale radiografie = softcopy
   - röntgenstraal omzetten in digitaal signaal
   - computed = direct radiography
3. delen van werkstation
   - radiografische beelden
   - administratieve gegevens
   - elektronisch dicteer systeem voor rapport

Question 5

radiologische incidenties

Answer 5

1. AP = VA
   - antero-posterieur
   - voor-achterwaarts
2. PA = AV
   - postero-anterieur
   - achter-voorwaarts
3. profiel = lateraal
   - rechts lateraal
   - links lateraal
4. schuin (oblique) = 3/4
   - links posterior
   - rechts posterior
   - links anterior
   - rechts anterior
5. oriëntatie
   - you face the patiënt = jij & de patiënt kijken naar elkaar
   - linkerzijde op foto = effectief rechts

Question 6

onderdelen van langbeen

Answer 6

1. onderdelen
   - epiphyse = kop
   - diaphyse = schaft
   - metaphyse = overgang tussen beide
   - physis = groeischijf indien nog groeimogelijkheden
   - apophyse = bijkomende botkernen waar lig. & pezen hecten
   - periosteum = buitenste laag
2. opbouw
   - cortex = compact bot = witter
   - medulla = trabeculair bot & beenmerg

Question 7

werking van RX

Answer 7

1. RX-buis
2. anode & kathode
3. stroom uitgedrukt in mA miliampere
4. verwarming van gloeidraad
5. vrijkomen elektronen
6. botsen tegen anode
7. 1% RX stralen
   - ioniserende stralen die potentiëel schadelijk kunnen zijn
   - teken van straling op kamer

Question 8

indicaties voor standaard radiografie

Answer 8

1. eerste keuze onderzoek voor evaluatie van beenderen & bewrichten
   - fractuur & luxatie
   - statiek afwijkingen
   - vormafwijkingen
   - degernatie
   - callusvomring
2. andere afwijkingen
   - infectie
   - tumor
   - metabole afwijkingen

Question 9

voordelen van radiografie

Answer 9

1. voordelen
   - vlot toegankelijke techniek
   - snel verkrijgbaar resultaat
   - relatief goedkoop = mogelijkheid tot meerdere follow-up opnames
2. nadelen
   - mogelijke schadelijke stralen
   - latente periode = ontkalking > 30-50% ≠ vroegtijdige diagnose
   - beenmerg onzichtbaar
   - weke delen = laag contrast
   –> enige onderscheid is vet, weke delen, bot
   - kwaliteit = over- of onderbelichting

Question 10

radioscopie

Answer 10

= video-fluoroscopie

1. toepassing
   - continue activatie van stralen
   - begeleiding tijdens operaties
   –> positionering van lidmaat of puncties
   - vroeger = opsporing van kogels bij soldaten
   - video’s van gewrichten = subtiele afwijkingen met clicks opsporen
2. nadeel
   - continue activatie met hogere bloodstelling
   - enkel indien echt noodzakelijk!

Question 11

biomechanische opnamen

Answer 11

1. stress opnamen
   - extern gewicht op gewricht uitoefenen = “belast”
   - gewricht in uiterste positie
   - test lig. & kapsel
   –> ookal zijn ze niet zichtbaar kan door positie van gewricht zien of dit (ab)normaal is, vooral in pols & enkel
2. dynamische opnamen
   - zelf bewegen met spieren
   - tot uiterste positie tot pijn
   - ROM beperkt door pijn

Question 12

scanometrie & radiometrie

Answer 12

1. scanometrie
   - lengte van lidmaten meten vb: beenlengte verschil
   - kleine opname’s van gewrichten
2. pelvimetrie
   - bij zwangere vrouwen
   - kijken of bekken breed genoeg is
   - afstand tussen spina ischiadica = min 10cm
   –> nauwkeuriger op CT-scan & MRI = gezonder

Question 13

artrografie

Answer 13

1. inspuiten van contrast middel
   - enkel of dubbel (mengsel) contrast
   - steriel is noodzakelijk = infectiegevaar
   - wateroplosbaar joodhoudend = wit
   - mogelijkheid op anafylaxie (allergie) tov. middel
   - combinatie met CT & MR is mogelijk
2. indicaties
   - kraakbeen = meest frequent
   - kapsel & lig
   - gewrichtsmuizen
   - samen met medicatie inspuiting
3. meest frequente localisaties
   - schouder
   - pols
   - heup

Question 14

angiografie

Answer 14

1. gebruik
   - eerst met catheter contrast in bloed spuiten
   - arteriën & venen
2. indicaties
   - diagnostisch & pre-operatief
   - primaire vasculaire ziektes = arteritis & varices
   - traumatische vasculaire letsels
   - tumoren door hogere opname)
3. complicaties
   - hematoom
   - vasospasme
   - embool
   - infectie

Question 15

CT-scan

Answer 15

1. namen
   - CT computed tomography (doorsnede)
   - CAT = axial (dwarse)
   –> kan dwarse doorsneden omzetten naar alle vlakken & 3D
2. onderdelen
   - grote donut met tafel
   - RX-buis met aan andere kant digitale detectie
   - kan 360° rond patiënt draaien
3. stralen
   - straal 1 = net naast patiënt
   - straal 2 = net naast patient andere kant
   - straal 3 = volledig door midden
4. weergave = naar voeten van patiënt kijken bij doorsnedes

Question 16

grijstinten van CT

Answer 16

≈ absorptie

1. HU Hounsfield Units
   - wit = +3000
   - corticaal bot = +1000
   - water = 0
   - lucht = zwart = -1000
2. instellingen
   - center & window
   - grijstinten aanpassen om focus op bepaalde structuren te stellen
   –> detail op andere structuren verliezen

Question 17

frequente indicaties voor CT-scan

Answer 17

1. trauma
   - fractuur
   - luxatie
   - acuut = type letsel & type herstel
   - follow-up = in gips of na osteosynthese
2. combinatie van artrografie
   - evaluatie kraakbeen & andere articulaire structuren
   - vaak ook door MR
3. postoperatief
   - positie schroeven
   - osseuze overbrugging controleren

Question 18

minder frequente indicaties voor ct-scan

Answer 18

1. verworven afwijkingen
   - artrose = eerst rx
   - osseuze spinaal stenose
   - torsie tibia & anteversie heup
   - labrum
2. combinatie met
   - punctie
   - biopsie
   - intekening bestralingsveld voor kanker
   –> enkel osteoid osteoom, alle andere tumoren = MR
3. chronische therapieresistente osteomyelitis
   - enkel indien vermoeden van sequester = doodbot
   - anders is MR beter

Question 19

voordelen CT-scan op structuren

Answer 19

1. bot
   - onderscheid cortex & trabeculair
   - vervroegde periostale reactie zichtbaar
   –> osteolyse & hyperostose
   - regio met complexe anatomie = geen last van supersitite
2. weke delen
   - best = bloedvaten, vet, calcificaties & labrum
   - beter op MR = spieren, zenuwen, abces & collageen (discus, meniscus, lig & kapsel)
   - beter op echo = vocht & cyste door prijs

Question 20

voordelen CT-scan op meting

Answer 20

1. objectieve meting
   - densiteit door Hounsfiel Units
   - afstanden vb: spinaal stenose
   - hoeken vb: torsie & anteversie
2. reconstructies
   - 2D = multiplanair
   - 3D
   - MIP maximum intensiteitprojectie voor bloedvaten

Question 21

nadelen van CT

Answer 21

1. risico
   - RX-stralen
   - allergie op contrastvloeistof
   - metaalartefarcten: geen probleem bij kleine stukken
   –> groote delen = scattering die hele afbeelding belemmerd
2. andere methodes voor sommige weke delen beter

Question 22

algemeen skeletscintigrafie

Answer 22

= bonescan

1. techniek
   - intraveneuze injectie van technetium-99
   - gamma camera = 1 ventraal & 1 dorsaal
   –> AP & PA beeld bekomen
   - zoeken naar plaatsen van hogere tracer-uptake = doorbloeding
   –> onderscheid noodzakelijk met fysiologische plaatsen
2. fasen van scan
   - perfuse = first-pass-fase
   - blood-pool fase
   - fase van botombouw = na enkele uren
   –> meestal meest belangerijk voor diagnose

Question 23

indicaties van scintigrafie

Answer 23

1. detectie & evaluatie van botafwijkingen
   - aantal (uni of multifocaal) & locatie
   - metastasen & bottumoren
   - infectie
   - artrose
   - fracturen
   - heel sensitief maar niet specifiek
2. diagnose = ziekte van Paget

Question 24

soorten scintigrafie

Answer 24

1. scintigrafie = 2 beelden
   - AP beeld = verhoogde uptake neus, sternum, SIAS, …
   - PA beeld = verhoogde uptake schedel, WZ, …
2. SPECT(-CT) single photon emision computed tomography = meerdere beelden op verschillende doorsnedes
3. PET(-CT) positron emission tomography = gebruik van radioactief glucose
4. beide combinatie met CT mogelijk
   - CT = anatomische resolutie
   - overlay met heatmap van scintigrafie voor tracer-uptake

Question 25

voor & nadelen van scintigrafie

Answer 25

1. voordelen
   - zeer gevoelig = vanaf 5% botdestructie
2. nadelen
   - niet-specifiek = actieve osteoblasten waarnemen maar niet reden
   - slechte anatomische resolutie
   - vals normaal bij multipelmyeloom

Question 26

algemeen echografie

Answer 26

1. techniek
   - probe die ultrageluid uitstoot
   - afh van weefselsamenstellen = weerkaatsing
   - analyseren & beeld vormen
2. voordelen
   - niet invasief
   - snel & goedkoop
   - real-time evaluatie
   - geen metaal-artefarcten <=> CT & MRI
3. nadelen
   - reflexie door bot, lucht & metaal = geen diepte
   - moeilijke interpretatie door derden

Question 27

indicaties van echografie gewrichten

Answer 27

1. pezen
   - integriteit = partieel of volledig
   - tendinitis
   - calcificatie
   - synovitis
2. spieren
   - integriteit
   - hematoom
3. gewricht
   - vocht
   - lig. integriteit
   - congenitale heupdysplasie
   - luxatie

Question 28

andere indicaties echografie

Answer 28

1. massa
   - cyste of solide
   - vascularisatie met doppler
2. bloedvaten = a & v
   - vernauwing
   - aneurysma
   - varices
   - DVT
3. puntctie
   - massa
   - hematoom
   - abces
   - gewricht

Question 29

MR techniek

Answer 29

1. MRI magnetische resonantie beeldvorming
   - sterk magnetisch veld
   - radiogolven welbepaalde resonantie frequentie
   - afbeelding van weefsels met beeldcontrast
2. beeldcontrast
   - verschillen in moleculaire samenstelling
   - afh van aantal H-atomen
   - T1 of T2 parameter manipuleren = grijstinten kiezen
3. werking
   - magnetisch veld = alle H-atomen in zelfde richting oriënteren
   - vorming van vector
   - radiofrequente golven sturen
   - H-atomen worden geflipt
   - veranderingen waarnemen
   - lossen van golven = T1 of T2 relaxatie

Question 30

toepassing MRI

Answer 30

1. soorten machines
   - grote tunnel voor volledige lichaam
   - opentoestellen voor kinderen of claustrofobe patiënten
   –> vaak nood aan sedatief middel
   - kleinere spoelen voor specifieke lichaamsdelen
2. soorten beelden
   - T1-gewogen = snel genomen beeld dat vet wit toont
   –> geheugensteun = fastfood
   - T2-gewogen = trager beeld dat water wit toont

Question 31

MRI indicaties

Answer 31

1. trauma
   - fractuur
   - microtrabel fracturen
   - luxatie
   - beenmergoedeem
   - wekedelen
2. tumor = diagnose, staging & follow-up
   - sarcomeren
   - metastasen
   - myeloom
3. andere
   - infectie & inflammatie
   - metaboleafwijkingen (beenmerg)
   - congenitale afwijkingen
   - verworven afwijkingen

Question 32

soorten beenmerg

Answer 32

1. rood beenmerg
   - hematopoëtisch = bloevormend
   - meer als jonger = bijna overal
   - bij veroudering = minder
   –> enkel in uiteindes van diaphyse
2. geel beenmerg
   - meer vet bevatten
   - in epiphyse & midden van diaphyse
   - T1 opname bijna even wit als vet zijn

Question 33

voordelen van MRI

Answer 33

1. metingen
   - geen RX-stralen
   - afstanden
   - hoeken
2. fysiologische beeldvorming
   - vascularisatie & perfusie
   - spectroscopie
   - kinematische studies
3. andere
   - multiplanair
   - weefseltypering
4. structuren = zoals CT

Question 34

nadelen van MRI

Answer 34

1. duur
   - 400-500 euro
   - toestel & installatie = moet kooi van faraday zijn
2. tijd
   - 20min
   –> CT is maar 5
3. risico
   - claustrofobie 1-2%
   - lawaai = 60-90dB
   - anxiolyticum
   - metaalartefarcten

Question 35

absolute contra-indicaties MR

Answer 35

1. losse ijzer- & nikkelhoudende voorwerpen
   - ferromagnetisch = bewegen door magneet veld
   - extern = bewegen naar patiënt vb: scharen & stethoscoop
   - intern = beweegt of draait: weefselschade
2. electrische implanten
   - pacemaker
   - electrostimulator
   - gehoorprothese
3. zwangerschap eerste 3m??

Question 36

toegestane MR voorwerpen

Answer 36

1. implanten
   - spiraal wel toegestaan
   - compatiebele implanten = speciaal certificaat
2. extra-craniele-vaatclips
   - pas na 3m
   - genoeg gefixeerd door littekenweefsel
3. orthopedische implantaten
   - titanium = OK
   - ferromagnetische artefact 1-3cm
   - speciale MR technieken

Question 37

relatieve contra-indicaties

Answer 37

1. beweging
   - 100% stilliggen = kinderen & claustrofobie
   - bewegingsartefact
   - fixatie ledematen
   - thorax & abdomen = korte apneu
2. kind onder 6j
   - medicamenteuze sedatie
   - videomonitor
   - controle HF & perfecte oxygenatie

Question 38

algemeen keuze van type

Answer 38

1. RX = beenderen
2. CT = complexe beenderen
3. echografie = oppervlakkige gelegen gebieden
4. MRI = specifieke details waarnemen