Algemeen revalidatie Flashcards
1
Q
algemeen revalidatie gewrichtsaandoening
A
- revalidatie doel
- belastbaarheid opbouwen
- progressief belasten structuren
- controleren van drukken op gewricht: P = F/A - overbelasting
- pijn
- zwelling = synovitis = hydrops
- reflex-inhibitie
2
Q
reflex-inhibitie
A
- bescherming geketste gewricht
- druk = p = f/a = pijn
- geen weiziging van oppervlakte mogelijk
- daling van spiercontractie voor minder druk - effect van reflex-inhibitie
- belangerijkste oorzaak van atrofie bij patiënten
- meer dichter bij gewricht
- anterior kniepijn = VMO > quadriceps > hamstrings - therapie
- reflex-inhibitie wegwerken heeft geen nut = gewricht in homeostase brengen wel
- soms nood aan chirurgie bij grote letsels
- gewrichts revalidatie
3
Q
gewrichtsrevalidatie
A
- modaliteiten
- veel herhalingen = 50+ of onbelast fietsen
- volledige ROM
- lage drukken = combinatie open & gesloten keten
- goede kwaliteit - neuromusculaire training
- eerst intramusculair = setting
- dan intermusculair = gesloten keten - foute therapie
- traditionele therapie
- verzwakte spier zal krachttraining nodig hebben
4
Q
principes van kraakbeen therapie
A
- functie
- bogen gevuld met water ≈ springkasteel
- compressiekrachten maximaal opvangen
- slecht voor afschuifkrachten
- belang van stabilisatie training = afschuifkrachten minimaliseren - compressie kracht opvangen
- inwerkende kracht verspreiden
- minder druk op subcondrale bot
- kraakbeen letsels = minder kunnen verspreiden
–> drukpunten op bot
- kan leiden tot osteoartrose - bloed in gewricht
- positieve Fe-ionen
- ontrekken water uit gewricht = minder indrukbaar met zelfde effect
5
Q
kraakbeenletsels
A
- oorzaak
- overbelasting
- immobilisatie door voeding - regeneratie
- geen doorbloeding
- geen stamcellen
- voeding afh van diffusie vanuit gewrichtsvocht
- diffusie afh van beweging = therapie - therapie
- beweging over volledige baan = elke kraakbeen zone moet diffusie ontvangen
- lage drukken behouden = combinatie van open & gesloten keten
6
Q
deformatie van kraakbeen
A
- deformatie
- reversibel
- onder druk - factoren
- statisch > dynamisch
–> trage bewegingen > snelle bewegingen
- vervorming = gezondkraakbeen > beschadigd
- reversibiliteit duur = beschadigd kraakbeen > gezond - gevolg
- afwisselen met onbelaste oefeningen in therapie
- sneller bewegingen gebruiken
–> indien kwaliteit & kracht aanwezig is
7
Q
algemeen spierscheur
A
- localisatie
- 90% spierpees overgang
- overgangen zijn altijd zwakke plaats ≈ lig x bot of pees x bot
- pees blijft over hele verloop spier in enige mate aanwezig - gradatie
- 1 = overrokken vezels zonder echte schade, pijn zonder verlies van functie
- 2 = enkele gescheurde vezels, pijn met duidelijke daling van kracht
- 3 = alle vezels gescheurd, pijn met verlies van functie
8
Q
algemeen therapie spierscheur
A
- schade
- regeneratie = oorspronkelijk weefsel
- littekenweefsel = inferieure eigenschappen
- beide komen altijd voor maar kunnen bevorderd worden
- vermijden van anti-inflammatoire middelen = meer litteken - POLICE
- kleine belasting = stiulatie van activatie satelietcellen
- immobilisatie zal zorgen voor meer litteken weefsel
- te grote belasting = nieuwe bloedingen
9
Q
oefentherapie spierscheur
A
- immobilisatie voor bloedprop
- graad 1 = 1 dag behalve als proximale bewegingen niet pijnlijk zijn
- graad 2 = 2 dagen
- graad 3 = 1 week
- lidmaat in meest velengd & pijnvrije positie houden - mobiliteit
- dynamisch
- zorgt voor functioneel litteken weefsel = elastisch & voldoende lengte
- moet altijd pijnvrij zijn eerste week & 3-4/10 nadien - kracht
- na 3-4w
- zo funcitoneel mogelijk
- spieruithouding
–> vermoeide spier zal bij excentrisch werk sneller scheuren
10
Q
algemeen lig.
A
- sterkte = afh van volume
- leeftijd
- geslacht: mannen beter dan vrouwen
- gestalte
- gewicht
- training - mechanische & proprioceptieve functie
- mechaische functie = kracht opvangen
- proprioceptieve fucntie = feedback naar spieren
- vanaf hoge krachten zal reflexmatig stabiliserende spieren aangesproken worden!
11
Q
algemeen lig. ruptuur
A
- ruptuur
- na 7-8% verlenging
- vb: VKB = mogelijk na maximaal isometrische contractie Qc
- ruptuur zal enkel voorkomen bij slechte proprioceptieve werking lig. - slechte proprioceptieve werking
- late latentie tijd van feedback
- latentie tijd vertraagd bij vermoeidheid
- bepaalt ook subjectieve laxiteit
12
Q
therapie van lig. ruptuur
A
- acute fase
- POLICE
- mogelijk heelkunde - pertuberatie training
- reageren op externe verstoringen
- lig. scheurt door gebrek in proprioceptieve werking = verbeteren
- ook positief effect op subjectief stabiliteitsgevoel - andere
- eerste 3 weken midrange mobilisatie
- na 3w = treksterkte verbeteren
13
Q
opbouw van pees
A
- collageenbundels
- vooral type I
- gemaakt voor trekkracht - ECM extracellulaire matrix
- proteaglycanen & water
- steungevende functie
- optimale collageen gliding - cellen = tenoblasten & tenocyten
- synthese van collageen & ECM
- bepalen samenstelling van de pees
14
Q
hiërarchische opbouw van pees
A
- collageen fibril
- collageen vezel
- primaire bundel
- secundaire bundel
- tertiaire bundel
- pees
15
Q
functie & pathologie
A
- functies
- touw = krachtoverbrenger
- veer = elastische energie opslaan & overdragen - terminologie van pathologie
- tendintis = niet meer gebruiken want geen inflammatoir process
- tendinopathie = kliniek van overbelasting
- tendinose = histopathologisch process - kliniek
- gelokaliseerde pijn = hoofdklacht
- functie verlies
- zwelling
16
Q
veranderingen bij tendinopathie
A
- algemeen
- score kunnen geven afh van histopathologie
- vooral voor onderzoek
- correlatie van pijn & structuur is erg laag - collageenbundels
- verlies van parallele oriëntatie
- microtraumata
- meer type III = inferieure kwaliteit - cellen
- reactieve tendinopathie = ronder & actiever met meer ECM productie
- degeneratieve tendinopathie = opgeven = apoptosis - andere
- ECM toename = zwelling
- neovascularisatie = meer bloedvaten & zenuwen
17
Q
beeldvorming bij tendinopathie
A
- algemeen
- geen noodzaak voor diagnose = klinisch verhaal
- door echografie - kenmerken
- hypo-echogene zones = zwarte vlekken
- toegenomen dikte
- onregelmatige peesvezelstructuur & minder afgelijnd
- calcificaties
- neovascularisatie
18
Q
pathogenese van tendinopathie
A
- multi-factorieel & geen consensus
- hypoxie
- ischemische schade
- thermische stress
- compressie
- mechanische schade - mogelijke oorzaken van pijn
- lokale biochemische triggers
- neovascularisatie
- activatie nociceptoren
- centrale sensitisatie
19
Q
load based pathologie
A
- normale pees + correcte belasting = adaptatie & sterker worden
- normale pees + overbelasting = reactieve tendinopathie
- reactieve tendinopathie + correcte belasting = normale pees
- reactieve tendinopathie + overbelasting = tendon dysrepair
- tendon dysrepair + overbelasting = degerneatieve tendinopathie
herstel
- verder stadia = moeilijker tot onmogelijk van structureel herstel
- doel van revaldiatie wordt pijn & kliniek van patiënt
20
Q
conservatieve revaldiatie tendinopathie
A
- rust
- relatieve rust aangewezen
- absolute rust contra-indicatie door vervroegde celdood - temperatuur
- ijs = vasoconstrictie kan neovascularisatie verminderen
–> pijnmaskering
- warmte = contra-indicatie - diepe dwarse fricties
- pijnpoort & verhoogde doorbloeding
- weinig evidentie
- vooral nuttig bij degeneratieve pezen - fysische middelen = geen evidentie
21
Q
interventie therapie tendinopathie
A
- croticoïden peritendineus
- korte termijn op pijn is goed
- lange termijn niet
- afgeraden door bijwerkingen - PRP platelet-rich plasma
- limited evidence
- safe & promosing
- enkel als additionele therapie - shock wave therapie
- goede resultaten bij calcificaties
- enkel als additionele therapie - chirurgie
- na 6 maanden kine falen
- afwachten door risico’s & revaldiatie
- verwijderen van verklieven
22
Q
oefentherapie voor tendinopathie
A
- algemeen
- beste evidentie
- geen onderscheid reactieve & degeneratieve tendinopathie - onderdelen
- secundaire preventie = risicofactoren aanpakken
- neuromusculaire reversing inhibitie
- muscle & tendon adaptatioin
- improving load tolerance - improving load tolerance
- progressieve load
- load managment
- educatie - pijn bij oefentherapie
- maximaal 3/10 tijdens
- geen toename 24u
- tijd hiertussen maakt niet uit
23
Q
geschiedenis van tendinopathie revaldiatie
A
- Alfredson
- zuiver excentrisch
- moest pijn doen
- concentrische fase uitschakelen = met ander been
- 3 reeksen van 15 3 keer per dag elke dag opnieuw - Silfernagel
- geleid door pijn van patïent
- afh van fase tendinopathie
- excentrisch was einddoel maar concentrisch wordt gecombineerd
- progressief werken naar meer excentrisch verder in revalidatie - HST heavy slow resistance training
- traag met zware gewichten
- concentrisch excentrisch gecombineerd
- modaliteiten zijn individueel afh van pijn patiënt
- load moet progressief zijn
24
Q
progressive load
A
- isometrisch
- isotonisch dynamisch = HST heavy slow training
- fast & high loads
25
Q
isometrisch
A
- wanneer
- eerste fase
- pijn te hoog om dynamisch te werken
- in season = plus op normale schema voor pijn inhibitie - wat
- isotonische contractie op hoek die patiënt zelf mag kiezen
- meest pijnvrije hoek
- dagelijks
26
Q
isotonisch dynamisch
A
- algemeen
- wanneer pijn dit toelaat < 3/10
- load tolerant - modaliteiten
- 3sec concentrisch - 3 sec excentrisch
- begin op 15 RM met progressie naar 6RM
- altijd 1 dag tussen door zware training
27
Q
high & fast loads
A
- modaliteiten
- grote kracht leveren
- over zo groot mogelijke ROM = stretch shorten cycle - wanneer
- wanneer pijn dit toelaat < 3/10
- goed bewegingspatroon = risicofactoren weggewerkt
28
Q
extra oefentherapie tendinopathie
A
- BFR blod flow restriction training
- effecten van hoge bleasting bij lage belastingen
- goed voor patiënten waar pijn belemmerende factor voor progressie is - subtypes
- structuur dominant
- psychosociaal dominant
- activity dominant
- onderzoek naar andere therapie vorm
29
Q
typisch beeld & load management van reactieve tendinopathie
A
- typisch beeld
- jonge sporter
- voor het eerst meetrainen op hoger niveau = intensiteit & frequentie
- hierdoor overbelasting
- voor eerste keer klachten
- pees doet pijn bij elke belasting van pees - load managment
- aanpassing van trainingsmodaliteiten = verlaagde belasting
–> duur, intensiteit, frequentie, …
- alternatieve sporten = zwemmen of fietsen
30
Q
typisch beeld & load management van degeneratieve tendinopathie
A
- typisch beeld
- oudere sporter = 30
- meerdere keren last
- na enkele kilometers begint zeurende pijn = geen acute overbelasting - load managment
- apoptose vermijden door beweging te onderhouden
- vermijden van flaring of pijn
- actief houden zonder pijn
–> als in typisch verhaal last van 5km = 4km gaan lopen aanmoedigen
31
Q
communicatie bij tendinopathie
A
- oefentherapie
- pijn tijdens oefentherapie moet aanvaardbaar zijn
- modaliteiten - ilness beliefs
- overtuigingen van patiënt kunnen outcome beïnvloeden
- ilness beliefs benoemen & behandelen
