Krabbameinslyf-MKM

Question 1

Fjórir flokkar krabbameinsmeðferðar?

Answer 1

1. Skurðaðgerð
2. Krabbameinslyf
3. Geislameðferð
4. Stoðmeðferð

Question 2

Í hvaða tvo aðra flokka er krabbameinsmeðferð líka skipt?

Answer 2

Staðbundin og kerfisbundin

Question 3

Dæmi um staðbundna kerfismeðferð? (3)

Answer 3

1. Skurðaðgerð
2. Lyf
   (gefið í lokuð hólf og verka þar, t.d. mænukylfa)
3. Geislameðferð

Question 4

Dæmi um kerfisbundna krabbameinsmeðferð?

Answer 4

1. Krabbameinslyf
2. Hormón
3. Ónæmislyf
4. Markmiðuð meðferð (t.d. sporna gegn anginogenesis)

Question 5

Hvað er læknisfræðilega heitið á meinvörpum?

Answer 5

Meta-stasis

Question 6

Markmið krabbameinslyfja skiptist í..

Answer 6

• *Læknandi krabbameinslyfjameðferð** (lækna) og
• *ekki-læknandi krabbameinslyfjameðferð** (minnka einkenni)

Question 7

Læknandi lyfjameðferð skiptist í?

Answer 7

1. Lyfjameðferð
   - Oft lyfjanæm krabbamein t.d. í eistum
2. Adjuvant meðferð
3. Neo-adjuvant meðferð

Question 8

Hvað er adjuvant meðferð?

Answer 8

Þegar krabbameinslyf eru gefin eftir aðgerð.

Verið að reyna drepa möguleg metastasis

Question 9

Hvað er neo-adjuvant meðferð?

Answer 9

Krabbameinslyf gefin fyrir aðgerð.

Reynt að minnka æxlið áður en það er fjarlægt.

Question 10

Hver er ca. frumudauði eftir hverja krabbameinsmeðferð?

Answer 10

2-5 log

Question 11

Hvað er vanalega margar æxlisfrumur hjá krabbameinssjúklingum?

Answer 11

10¹¹ - 10¹³

(10*10¹² - 10*10¹³)

Question 12

Ef að æxli er 10¹¹ frumur, hvað eru margar frumur eftir ef að 99.99% deyja?

Answer 12

10⁷, þurfum aðra meðferð með, t.d. skurðaðgerð

Question 13

Með hvaða hætti er hægt að hækka magn krabbameinslyfja í krabbameinsmeðferð?

Answer 13

1. Hækka skammt
2. Minni hvíldartími

Question 14

Cell Kill hypothesis: Krabbameinslyf drepa alltaf ákveðið _____ en ekki alltaf ákveðinn ____

Answer 14

Krabbameinslyf drepa alltaf ákveðið hlutfall en ekki alltaf ákveðinn fjölda

Question 15

Þessi mynd styður við kenninguna

Answer 15

Cell kill hypothesis

Question 16

Út á hvað gengur krabbameinsstofnfrumukenningin?

Answer 16

Að innan í æxlum eru krabbameinsstofnfrumur. Ef að þær eru ekki drepar í meðferð þá kemur æxlið alltaf aftur.

Question 17

Í hvaða vef koma almennar aukaverkanir krabbameinslyfja oftast fram?

Answer 17

Í vef sem skiptir sér hratt

• Blóð
• Hár
• Slímhúð meltingarvegar
• Sæðisfrumur

Question 18

Almennar aukaverkanir krabbameinslyfja? (7)

Answer 18

Hárlos

Beinmergsbæling

Skemmdir í slímhúð meltingarvegar
- ógleði, niðurgangur

Fósturskemmd

Ófrjósemi

Minnkaður vöxtur barna

Minnkuð sáraígræðsla

Question 19

Hvað hefur beinmergsbæling í för með sér?

Answer 19

1. RBK - Anemia
2. HBK - sýkingar, neutropenískur fever
3. Blóðflögur - blæðingar

Question 20

Af hverju að blanda krabbameinslyfjum saman?

Answer 20

1. Hafa oft aukna og betri virkni
2. Kemur í veg fyrir ónæmi
3. Mismunandi aukaverkanir?

Question 21

Hvað er mikilvægt að gera á milli krabbameinslyfjameðferða?

Answer 21

Hitta sjúkling og meta

• Lyfjaþol
• Aukaverkanir
• Performance
• Auka/minnka stoðlyf?

Question 22

Hvaða lyf eru gjarnan gefin við neutropeníu?

Answer 22

• G-CSF
• GM-CSF

Question 23

Fjórir helstu lyfjaflokkar krabbameinslyfja?

Answer 23

1. Alkylating/alkýlerandi lyf
2. Anti-metabolites
3. Frumubælandi antibiotics
4. Plöntuafleiður

AAABP

Question 24

Hvað getum við gert til að stöðva frumuskiptingu er kemur að DNA?

Answer 24

1. Getum fest DNA-ið saman þannig ekki er hægt að slíta því í sundur
2. Getum komið í veg fyrir myndun á niturbösunum t.d. Thymine
3. Getum sett in fake niturbasa

Question 25

**Alkylerandi** krabbameinslyf, lína 1: Lyf Hvað gerir ATH. Aukaverkanir Ábending

Answer 25

Lyf: **Cyclophosphoamide** Verkun: **Myndar krosstengi við guanine í DNA og hindrar að DNA-ið geti opnast** ATH**: Virkjast** í lifur með **P450** Aukaverkun: **Blæðandi blöðrubólga** Ábending: Mikið af krabbameinum

Question 26

**Andmetabolites lína 2** Lyf (2 flokkar) Hvað gerir ATH. Aukaverkanir Ábending

Answer 26

Lyf: **Folic antagonistar** og **pyrimidine analogues** Verkun: **Methotrexate** (Folic antagonist) - Hndrar **DHFR** ensímið - Hamlar myndun **thymidíns** Verkun: **Fluoro-uracil** (pyrimidine analogues) - Hindrar að dUMP breytist í dTMP - Rosalega lík Uracil í byggingu Verkun: **Cytarabin** (pyrimidine analogues) **-** Er eins og **Cytidine** **ATH. - Cytarabine** er notað við **AML** Aukaverkun: **Methotrexate** - **Nýrnaskemmdir**

Question 27

Minnisreglan f. krabbameinslyf

Answer 27

**AAABP**

Question 28

**frumubælandi Anti-biotics lína 4** Lyf (1) Hvað gerir ATH. Aukaverkanir Ábending

Answer 28

Lyf: **Doxorubicin/Adriamycin** Verkun: Kemur í veg fyrir **myndun á DNA og RNA.** Hefur áhrif á **topoisomerasa II** ATH: Getur haft alvarleg áhrif á **hjartavöðvafrumur**

Question 29

Plöntuafleiður Lyf (1) Hvað gerir ATH. Aukaverkanir Ábending

Answer 29

Lyf: **Vinkristin** Verkun: Bindast **microtubuli** i frumuskiptingu og óvirkja þau Aukaverkanir: Getur valdið **ÚTK-skemmdun**