Krabbameinslyf-MKM

Question 1

Fjórir flokkar krabbameinsmeðferðar?

Answer 1

1. Skurðaðgerð
2. Krabbameinslyf
3. Geislameðferð
4. Stoðmeðferð

Question 2

Í hvaða tvo aðra flokka er krabbameinsmeðferð líka skipt?

Answer 2

Staðbundin og kerfisbundin

Question 3

Dæmi um staðbundna kerfismeðferð? (3)

Answer 3

1. Skurðaðgerð
2. Lyf
   (gefið í lokuð hólf og verka þar, t.d. mænukylfa)
3. Geislameðferð

Question 4

Dæmi um kerfisbundna krabbameinsmeðferð?

Answer 4

1. Krabbameinslyf
2. Hormón
3. Ónæmislyf
4. Markmiðuð meðferð (t.d. sporna gegn anginogenesis)

Question 5

Hvað er læknisfræðilega heitið á meinvörpum?

Answer 5

Meta-stasis

Question 6

Markmið krabbameinslyfja skiptist í..

Answer 6

• *Læknandi krabbameinslyfjameðferð** (lækna) og
• *ekki-læknandi krabbameinslyfjameðferð** (minnka einkenni)

Question 7

Læknandi lyfjameðferð skiptist í?

Answer 7

1. Lyfjameðferð
   - Oft lyfjanæm krabbamein t.d. í eistum
2. Adjuvant meðferð
3. Neo-adjuvant meðferð

Question 8

Hvað er adjuvant meðferð?

Answer 8

Þegar krabbameinslyf eru gefin eftir aðgerð.

Verið að reyna drepa möguleg metastasis

Question 9

Hvað er neo-adjuvant meðferð?

Answer 9

Krabbameinslyf gefin fyrir aðgerð.

Reynt að minnka æxlið áður en það er fjarlægt.

Question 10

Hver er ca. frumudauði eftir hverja krabbameinsmeðferð?

Answer 10

2-5 log

Question 11

Hvað er vanalega margar æxlisfrumur hjá krabbameinssjúklingum?

Answer 11

10¹¹ - 10¹³

(10*10¹² - 10*10¹³)

Question 12

Ef að æxli er 10¹¹ frumur, hvað eru margar frumur eftir ef að 99.99% deyja?

Answer 12

10⁷, þurfum aðra meðferð með, t.d. skurðaðgerð

Question 13

Með hvaða hætti er hægt að hækka magn krabbameinslyfja í krabbameinsmeðferð?

Answer 13

1. Hækka skammt
2. Minni hvíldartími

Question 14

Cell Kill hypothesis: Krabbameinslyf drepa alltaf ákveðið _____ en ekki alltaf ákveðinn ____

Answer 14

Krabbameinslyf drepa alltaf ákveðið hlutfall en ekki alltaf ákveðinn fjölda

Question 15

Þessi mynd styður við kenninguna

Answer 15

Cell kill hypothesis

Question 16

Út á hvað gengur krabbameinsstofnfrumukenningin?

Answer 16

Að innan í æxlum eru krabbameinsstofnfrumur. Ef að þær eru ekki drepar í meðferð þá kemur æxlið alltaf aftur.

Question 17

Í hvaða vef koma almennar aukaverkanir krabbameinslyfja oftast fram?

Answer 17

Í vef sem skiptir sér hratt

• Blóð
• Hár
• Slímhúð meltingarvegar
• Sæðisfrumur

Question 18

Almennar aukaverkanir krabbameinslyfja? (7)

Answer 18

Hárlos

Beinmergsbæling

Skemmdir í slímhúð meltingarvegar
- ógleði, niðurgangur

Fósturskemmd

Ófrjósemi

Minnkaður vöxtur barna

Minnkuð sáraígræðsla

Question 19

Hvað hefur beinmergsbæling í för með sér?

Answer 19

1. RBK - Anemia
2. HBK - sýkingar, neutropenískur fever
3. Blóðflögur - blæðingar

Question 20

Af hverju að blanda krabbameinslyfjum saman?

Answer 20

1. Hafa oft aukna og betri virkni
2. Kemur í veg fyrir ónæmi
3. Mismunandi aukaverkanir?

Question 21

Hvað er mikilvægt að gera á milli krabbameinslyfjameðferða?

Answer 21

Hitta sjúkling og meta

• Lyfjaþol
• Aukaverkanir
• Performance
• Auka/minnka stoðlyf?

Question 22

Hvaða lyf eru gjarnan gefin við neutropeníu?

Answer 22

• G-CSF
• GM-CSF

Question 23

Fjórir helstu lyfjaflokkar krabbameinslyfja?

Answer 23

1. Alkylating/alkýlerandi lyf
2. Anti-metabolites
3. Frumubælandi antibiotics
4. Plöntuafleiður

AAABP

Question 24

Hvað getum við gert til að stöðva frumuskiptingu er kemur að DNA?

Answer 24

1. Getum fest DNA-ið saman þannig ekki er hægt að slíta því í sundur
2. Getum komið í veg fyrir myndun á niturbösunum t.d. Thymine
3. Getum sett in fake niturbasa

Question 25

Alkylerandi krabbameinslyf, lína 1:
Lyf

Hvað gerir

ATH.

Aukaverkanir

Ábending

Answer 25

Lyf: Cyclophosphoamide

Verkun: Myndar krosstengi við guanine í DNA og hindrar að DNA-ið geti opnast

ATH: Virkjast í lifur með P450

Aukaverkun: Blæðandi blöðrubólga

Ábending: Mikið af krabbameinum

Question 26

Andmetabolites lína 2

Lyf (2 flokkar)

Hvað gerir

ATH.

Aukaverkanir

Ábending

Answer 26

Lyf: Folic antagonistar og pyrimidine analogues

Verkun: Methotrexate (Folic antagonist)

• Hndrar DHFR ensímið
• Hamlar myndun thymidíns

Verkun: Fluoro-uracil (pyrimidine analogues)

• Hindrar að dUMP breytist í dTMP
• Rosalega lík Uracil í byggingu

Verkun: Cytarabin (pyrimidine analogues)
- Er eins og Cytidine

ATH. - Cytarabine er notað við AML

Aukaverkun:
Methotrexate - Nýrnaskemmdir

Question 27

Minnisreglan f. krabbameinslyf

Answer 27

AAABP

Question 28

frumubælandi Anti-biotics lína 4

Lyf (1)

Hvað gerir

ATH.

Aukaverkanir

Ábending

Answer 28

Lyf: Doxorubicin/Adriamycin

Verkun: Kemur í veg fyrir myndun á DNA og RNA.
Hefur áhrif á topoisomerasa II

ATH: Getur haft alvarleg áhrif á hjartavöðvafrumur

Question 29

Plöntuafleiður

Lyf (1)

Hvað gerir

ATH.

Aukaverkanir

Ábending

Answer 29

Lyf: Vinkristin

Verkun: Bindast microtubuli i frumuskiptingu og óvirkja þau

Aukaverkanir: Getur valdið ÚTK-skemmdun