Frumuveggur og -himna - Bjarni Flashcards

1
Q

Í hvaða tvo hópa er gróflega hægt að skipta lyfjum sem hafa áhrif á frumuvegginn?

A

Beta-lactam lyf og non beta-lactam lyf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hver eru fjögur non-bactam lyfin sem hafa

áhrif á frumuvegginn?

A

Vanco-mycin

Orita-vancin

Dalba-vancin

Teico-planin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvort eru beta-lactam lyfin bakteríudrepandi eða bakteríuhamlandi?

A

Bakteríudrepandi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Eru beta-lactam lyfin með langan eða stuttan helmingunartíma?

A

Almennt stuttan, nema ceftiaxone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Úr hverju er veggur baktería?

A

Peptídoglycans, tengd saman (e. cross linked) með amínósýrum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvað myndar peptídoglycan-lögin í bakteríuveggnum?

A

NAG-NAM amínósýrurnar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvað ráðast pencillin-lyfin á?

A

Transpeptíðasa (aka. pencillin binding protein)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað gerir transpeptíðasinn?

A

Byggir upp þetta cross-link á milli peptídoglycana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hverjar eru þrjár helstu leiðir ónæmis hjá bakteríum?

A

Minnkað gegndræpi, hindraður aðgangur, ensím sem brjóta niður beta-lactamasa

  • Minnkað gegndræpi að bindistað
    • Ytri himnan í gram-neikvæðum bakteríum hindrar aðgang B-lactam lyfja
    • Lyf þurfa að fara í gegnum göng (e. porin). í ytri himnu.
    • Psuedomonas aeruginosa hefur þróað göng með minni gegndræpi Breyttur bindistaður á PBP
    • Bindistaðurinn á transpeptíðasanum er breyttur þannig beta-lactam lyfin virka ekki gegn honum
      • Á við um streptococca pnuemoniae
      • Á einnig við um staphylococcus aureous og ónæmi þess gegn oxacillin og methicillin (MÓSA)
  • Ensím sem rjúfa B-lactam hringinn
    • Hópur af ensímum sem heita Beta-lactamasar
      • Brjóta niður beta-lactamasa

Genin eru annað hvort geymd í litningi (chromosomal B-lactamase eða plasmid mediated B-lactamase)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvað kallast ensímin sem brjóta niður beta-lactam?

A

Beta-lactamasar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvar eru genin fyrir beta-lactamasa almennt að finna?

A

Genum og plasmíðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

“Einfaldur” pencillinasi er losaður af bakteríunni ____ og virkar gegn ____

A

S. aureus og virkar gegn Narrow spectrum pencillini (penicillin V og penicillin G)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Extended spectrum beta lactamasi (ESBL) verka gegn hvaða beta-lactam lyfjaflokkum og hvaða bakteríur (2) losa þær?

A

Virka gegn pencillin, cephalosporin og monobactam lyfja-flokkunum. Allt nema Carbapenem.

Bakteríurnar E.coli og K. pneumoniae.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Carbapenemasar virka gegn hvaða lyfjaflokkum?

A

Öllum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hverjir eru þessir þrír helstu beta-lactamasar?

A
  1. Einfaldur penicillinasi
  2. Extended spectrum beta-lactamase
  3. Carbapenemasi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hver eru helstu aukaverkanir penicillin-lyfja? (3)

A

Ofnæmi

Nýrnaskaði

Niðurgangur (c.diff)

17
Q

Aukaverkanir cephalosporin? (4)

A

Ofnæmi

Nýrnaskaði

Niðurgangur

Óþol gegn áfengi

18
Q

Hvaða sérkennilegu aukaverkun getur ceftriaxone valdið?

A

Stíflu í gallveginum

19
Q

Hvernig breytist virkni cephalosporin-lyfjanna í gegnum kynslóðir?

A

Því ofar því betri gram jákvæð virkni en því neðar því betri gram neikvæð virkni

20
Q

B-lactamasa hemlar enda oft á nafninu -____

A

-bactam

21
Q

Hvaða beta-lactamasa hemlar eru ekki byggðir á beta-lactam grunni?

A

Avi-bactam og Vabor-bactam

22
Q

Hvað heitir eina monobactam lyfið og á hvaða bakteríur verkar það helst?

A

Aztreonam. Verkar á gram-neikvæðar bakteríur

23
Q

Undir hvaða kringumstæðum er monobactam lyfið notað?

A

Þegar að einstaklingur er með gram-neikvæða bakteríu en er með ofnæmi f. beta-lactam lyfjum

24
Q

Lyfið vancomycin er fyrst og fremst notað gegn…

A

MÓSA (æðagjöf)

25
Q

Vancomycin tilheyrir lyfjaflokkinum..

A

Glycopeptíð lyf

26
Q

Lyfið daptomycin verkar þannig að….

A

Það tengist frumuhimnu gram-jákvæðra baktería

27
Q

Cyclic lipopeptíð er lyfjaflokkur sem hefur áhrif á ________ og þar er að finna lyfið _____

A

Frumuhimnuna og lyfið daptomycin

28
Q

Polymixin er lyfjaflokkur sem hefur áhrif á ____ og þar er að finna lyfið _____ sem verkar aðallega gegn gram _____ bakteríum

A

Polymixin, colistin, gram-neikvæðum

29
Q

Eitt áhugavert við colistin er að það….

A

Frásogast ekki

30
Q

Gegn Enterococcum þurfum við oft að nota _____________ sýklaluf

A

Breiðvirk penicillin

(ampi-cillin og amoxi-cillin)