icterus Flashcards
vanaf wanneer kan je icterus zien
50micromol/l bilirubine: sclera
80 micromol/l bilirubine: huid
wat is de houding gecinjugeerd bilirubine en totaal bilirubine normaal
kleiner dan 20%
hoeveel % van de bilirubine in het lichaam is ongeconjugeerd
96%
in welke 3 groepen worden oorzaken van icterus ingedeeld
- pre-hepatisch
- intra-hepatisch
- post-hepatisch
wat is er bij prehepatisch
ongeconjugeerd bilirubine te hoog
+ macrocytair bloedbeeld met te hoog reticulocyten
oorzaken pre-hepatisch
hemolyse door
- sikkelcelziekte
- marshemoglobinurie
- auto-immuun hemolytische anemie
- medicamenteus
oorzaken intra-hepatisch icterus
- virale en niet virale hepatitis
- immunocholangitis
- bric
- levercirosse
- gilbert
- crigler najjar
post-hepatisch icterus oorzaken
- galstenen
- pancreascarcinoom
- PSC
welke medicaties geeft pre-hepatische icterus
dapson (ab voor lerpa en dermatitis herpetiformis)
wat is te hoog bij intra-hepatische icterus
geconjugeerd en ongeconjugeerd bilirubine
syndroom van gilbert
- meest voorkomende erfelijke conjugatiestoornis
- prevalentie : 8%
- mutatie die zorgt voor een verlaagd activiteit van bilirubine-UGT
- kan uitgelokt worden door dehydratie, vasten, intercurrente ziekte, menstruatie en inspanning
- diagnose op basis van: milde ongeconjugeerd hyperbilirubinemie, normaal bloedbeeld en normaal leverfunctietesten
ziekte van crigler-najjar
- zeldzame autosomale recessieve aandoening
- mutatie in gen dat codeert voor UGT
- ziekte ontstaat vaak kort na de geboorte
- bij type 1 is er helemaal geen aanmaak meer van bilirubine-UGT
- bij type 2 wordt bilirubine-UGT aangemaakt in abnormale vorm, wat resulteert in een verminderd enzymactiviteit
wat geeft post-hepatisch icterus
verhoogd geconjugeerd bilirubine
symptomen pancreas carcinoom
- steatorroe
- rugpijn
- gewichrsverlies
- koorts
- nachtzweten
- icterus
- ontkleurde ontlasting
- misselijkheid
- soms jeuk
- vaak een stille icterus
wat is typisch voor een pancreascarcinoom
double-duct sign
mediane overleving van pancreascarcinoom zonder therapie
4-6 maanden
waar ontstaat een pancreascarcinoom vooral
75% in de kop
15-20% zit in het middelste stuk
5-10% in de staart
meest voorkomende soort tumor pancreascarcinoom
adenocarcinoom
RF pancreascarcinoom
- roken
- chronische/recidiverende pancreatitis
- werken met mogelijke gevaarlijke chemicalien
LO pancreascarcinoom
positief teken van coutvoisier -> galblaas palpabel
diagnostiek pancreascarcinoom
ERCP
ct-scan of endo-echografie met FNA/FNB
behandeling pancreascarcinoom
- symptoombestrijding:
pijnbestrijding, bypass operatie, endoscopische drainage, chemo of radiotherapie en voedingsadviezen
waarvan is er sprake bij cholecystits
postief teken van murphy ( pijnlijke palpabele galblaas bij diepe inspiratie)
welke gevolgen van portale hypertensie zie je op een echo
- ascitis
- splenomegalie
- veneuze ccollateralen
welke onderzoeken worden gedaan bij verwijde galwegen
- ercp -> geeft verhoogd risico op pancreatitis
- PTC -< aantonen hoge obstructies
- EUS -> voor kleine galstenen
- CT-scan met contrast -> lage obstructies
wat zie je bij levercirrose
shifting dullness
- enkeloedeem
- portale hypertensie
choledolithiasis epidemiologie
10-15%
hoezo ontstaan galstenen
ten gevolge van kristallisatie en aggregatie van galcomponenten
symptomen choledolithiasis
- koliekpijn
- heftige aanvalsgewijze pijn in rechter bovenbuik
- pijn straalt uit naar rug en schouder
- misselijk
- braken
RF choledolithiasis
- fat
- female
- fertile
- fair
- fourty
diagnostiek choledolithiasis
- lab: verhoogde alkalische fosfatase, GGT en totaal bilirubine. soms ook verhoogd alat en asat
- abdominale echo -> bij negatieve echo maar hoge verdenking wordt MRCP of EUS verricht (lage sensitiviteit)
behandeling choledolithiasis
- ERCP met papillotomie
- steenextractie binnen 1 dag
- electieve laparoscopische cholecystectomie binnen 72 uur na ERCP
behandeling cholecystolithiasis
- ontslag met adequate pijnstilling waarna een electieve laparoscopische cholecystectomie volgt
