COPD Flashcards
wat is COPD
verzamelnaam voor longaandoeningen die zich kenmerken door een niet (volledig) reversibele luchtwegobstructie die in het algemeen progressief is en wordt veroorzaakt door een abnormale ontstekingsreactie van de longen op schadelijke deeltjes of gassen
waardoor wordt COPD veelal veroorzaakt
roken (85%)
wat valt onder COPD
chronische bronchitis en longemfyseem
epidemiologie COPD
- vaak boven de 40
- m:v houding is 3:1
- vooral in lagere sociaaleconomische klassen
- incidentie 2:1000 per jaar
- prevalentie : 11,7% of 35 per 1000 patienten
pathofysiologie COPD
- in de centrale en perifere luchtwegen, longparenchym en bloedvaten
- verstoord evenwicht in de hoeveelheid proteasen en antiproteasen en in de hoeveelheid oxidanten en anti-oxidanten
- teveel inflammatoire cellen en mediatoren
- irreversibele bronchusobstructie, hypersecretie van mucus, hyperinflatie en uiteindelijk gaswisselingsstoornis en pulmonale hypertensie
- hyperplasie slijmcellen waar voornamelijk neutrofiele granulocyten op af komen
chronische bronchitis
- bronhien continue geirriteerd
- slijmvliezen produceren meer slijm dan normaal
- benauwdheid en hoesten
- slijmvlies wordt dikker door ontsteking -> luchtdoorstroming wordt bemoeilijkt
longemfyseem
- steeds meer longblaasjes gaan stuk: dit bevindt zich meer distaal dan chronische bronchitis
- de wanden van de longblaasjes raken zo beschadigd dat ze niet goed meer werken
- bij ernstige longemfyseem raken sommige longblaasjes met elkaar vergroeid
- longblaasjes die zijn beschadigd kunnen niet meer herstellen -> zuurstof kan minder goed worden opgenomen
via wat wordt de ernst van COPD ingedeeld
gold-criteria
symptomen COPD
- langdurig hoesten ( > 3 maanden) (vaak productief)
- kortademigheid
- pijn op de borst
- benauwdheid
- vermoeidheid
- gewichtsverandering
- vermindering van spierkracht
risicofactoren COPD
- roken
- expositie aan schadelijke stoffen
- erfelijkheid (alfa-1-antitrypsine deficientie of MMP12)
- leeftijd en geslacht
- astma, allergie, luchtweg hyperreactiviteit en infecties
- vertraagde longgroei
wat is packyears
aantal jaren roken x het gemiddeld aantal pakjes per dag
lichamelijk onderzoek COPD
- piepende ademhaling
- tekenen van cyanose
- nicotinevlekken op vingers
- voorovergebogen houding
- gebruik hulpademhalingsspieren
- opgezette halsvenen bij expiratie
- tonvormige thorax
- hypersonore percussie
- laagstaande longgrenzen en verminderde bewegelijkheid
- bij auscultatie verleng expirium met expiratoire rhonchi en grove crepitaties
diagnostiek COPD
spirometrie
goldcriteria
A: 0 of 1 exacerbaties en mMRC 0-1 en CAT < 10
B: 0 of 1 exacerbaties en mMRC > 2 en CAT >10
C: > 2 of > 1 exacerbaties die leidt tot ziekenhuisopname en mMRC 0-1 en CAT < 10
D: > 2 of > 1 exacerbaties die leidt tot ziekenhuisopname en mMRC > 2 en CAT >10
spirometrie
Bij een FEV1/FVC-ratio (tiffeneau-index) van < 0,70 mits het niet verbeterd met > 200 ml en > 12%
- normaal of verhoogd TLC, verlaagd FEV1, verlaagd FEV1/FVC en verhoogde compliantie
gold-classificatie
GOLD 1: FEV1 > of gelijk aan 80% predicted
GOLD 2: FEV1 50-80% predicted
GOLD 3: FEV1 30-50% predicted
GOLD 4 FEV1 < 30% predicted
FEV 1 predicted wordt berekend op basis van
geslacht
leeftijd
gewicht
wat is FEV1
hoeveelheid utigeademde lucht in 1 seconde
wat wordt gebruikt om de algehele gezondheidstoestand van de patient te bepalen
mMRC dyspnea scale
mMRCS dyspnea scale
graad 0: buitenadem zware inspanning
Graad 1: kortademig bergop moet lopen, of bij snel stappen op vlak
terrein
Graad 2: moet stoppen om op
adem te komen bij het in eigen tempo stappen op vlak terrein
Graad 3: kortademig van 100 meter wandelen
Graad 4: te kortademig om het huis te verlaten
wat is de CAT
een vragenlijst van 8 vragen over de impact van COPD op het welzijn en de gezondheid van de patient
prognose van COPD wordt bepaald aan de hand van
BODE index: FEV1, mMRC, BMI en zes minuten loop test
behandeling COPD
- leefstijladvisering
- medicamenteus
- griepvaccin
- eventueel zuurstofsuppletie of longtransplantatie
medicamenteuze behandeling COPD
- SABA, lABA of muscarine-antagonist (ipratropium)
- inhalatiesteroiden (wordt ook gegeven bij ernstigere vormen van COPD ( FEV1 < 60% , > 2 exacerbaties per jaar) ( zoals budesonide en fluticason)
complicaties COPD
- herhaalde lagere LWI
- pneumothorax
- exacerbaties
wat is een acute exacerbatie bij COPD
- acute verslechtering van het beloop van de ziekte met toename van dyspnoe, hoest en sputum
- kan worden uitgelokt door virale en bacteriele LWI (50-70%) en omgevingsfactoren zoals blootstelling aan fijnstof (10%)
hoelang wordt een prednisonkuur gegeven bij COPD als dit nodig is
5 dagen
