HC 9.3 Anatomie urinewegen Flashcards
Waaruit bestaat het systema urinaria?
Het systema urinaria bestaat uit de nieren, de urineleiders, de blaas en de urethra.
Hoeveel liter urine produceren de nieren per dag?
De nieren produceren zo’n 0,5-5 liter urine/dag.
Hoe wordt urine van de nieren afgevoerd naar de blaas?
Dit wordt afgevoerd door de ureters (urineleiders). De ureter is ongeveer 30 cm lang en komt via een opening, het ostium ureteris, uit op de blaas. Via de opening komt urine in de blaas terecht.
Wat is de functie van de blaas?
De blaas slaat urine op en wordt afgesloten door een sphincter. De blaas kan 500 tot 700 ml urine opslaan en vrouwen kunnen over het algemeen meer urine opslaan.
Wanneer en hoe stroomt de urine uit de blaas?
Als de sphincter van de blaas open gaat staan en je zet druk op de blaas, dan stroomt de urine in de urethra (urinebuis). Het begin/opening van de urethra heet het ostium urethrae internum met aan het einde de ostium urethrae externum.
Waar liggen de nieren?
De nieren zijn gelegen achter het peritoneum, retroperitoneaal, tussen Th12-L2.
Waar bevindt zich de bijnier?
Bovenop de nieren.
Waardoor wordt de rechter nier omgeven?
De rechter nier wordt omgeven door het duodenum, jejunum en colon ascendens.
Waardoor wordt de linker nier omgeven?
De linker nier wordt omgeven door de maag, pancreas, milt en colon descendens.
Op welke spieren rust de nier?
De nier rust op de m. psoas major en de m. quadratus lumborum.
Waardoor is de nier omgeven?
- capsula fibrosa
- capsula adiposa
- fascia renalis
Wat is de capsula fibrosa?
De nier is omgeven door een sterk vlies, de capsula fibrosa, die strak om de nier heen is gelegen.
Wat is de capsula adiposa?
Om de nier ligt ook een vet kapsel, capsula adiposa, die verdeeld is in twee delen: perirenaal vet (binnen het fascia renalis) en het pararenaal vet (buiten de fascia renalis).
Wat is de fascia renalis?
De fascia renalis zit los om de nier en capsula adiposa heen.
Wat is de functie van vet met betrekking tot de nieren?
Het vet beschermt de nier en houdt hem op zijn plek.
De nieren zijn beweeglijk, leg uit.
Ze liggen enigszins los en ze gaan met de ademhaling mee op en neer, doordat ze zijn verbonden met het diafragma.
Wat kan het als gevolg hebben dat de nieren zijn verbonden met het diafragma?
Zo kan het zijn dat je in bepaalde fasen van de ademhaling pijn voelt als er iets mankeert aan je nieren.
Wat zijn “wandelende nieren”?
Als je veel vet verliest tijdens een lang ziekbed, kun je ook het capsula acidose verliezen. Dan komen de nieren veel losser te liggen.
Wat is een “zwerfnier”?
Een nier kan ook zelf afdalen. De nier heeft dan geen goede bloed aanvoer/afvoer meer. De ureter kan dan ook knikken. De nier kan dan de urine niet meer afvoeren. Dan hoopt de urine op in de nier en kan de nier afsterven.
Wat houdt de buitenkant van de nier in?
De cortex renalis (schors) loopt helemaal rond de buitenkant en af en toe is er een instulping van de cortex, de columna renalis (de schors loopt dus even tussen de piramides). In de cortex van de nier zitten de glomeruli van de nefronen.
Wat zit er binnenin de nier?
Binnenin de nier zit de medulla renalis, het merg van de nier. Het merg bestaat uit allerlei piramides, de pyramide renalis. Hier zijn er een stuk off 10/12 van. In het merg zitten de nierlichaampjes. In de pyramides renalis zit de lis van Henle. De pyramide renalis komt uiteindelijk via de papilla renalis uit in het centrum van de nier waar de urine wordt opgevangen.
Wat zit er om alle piramides en waar komt dit uiteindelijk op uit?
Om alle piramides zitten calyx minoris. Deze komen uit op een groter opvangsysteem, de calyx major, en die komen uit op de pelvis renalis (nierbekken). Deze leidt alles naar de ureter.
Waar lopen de arteriën en venen van de nier?
In de hillus van de nier.
Hoe heet de arterie die aftakt naar de nier en op welke hoogte takt die af?
Ter hoogte van de a. mesenterica superior takt een arterie af naar de nier, de a. renalis. De a. renalis aan de rechter kant duikt onder de vena cava inferior.
Hoe ligt de v. renalis ten opzichte van de a. renalis?
De v. renalis ligt boven de arterie en dekt hem af voor het zicht.
Waarom is er altijd een langere v. renalis aan de linkerzijde en waar loopt de v. renalis onder door?
Er is altijd een langere v. renalis aan de linkerzijde, die onder de a. mesenterica superior doorloopt, omdat de vena cava rechts ligt ten opzichte van de wervelkolom en de aorta.
Er wordt ook lymfe afgevoerd van de nieren, waar bevinden zich de lymfeknopen?
Over het algemeen zitten de lymfeknopen rond de grote bloedvaten. Omdat de vena cava rechts ligt en de aorta links, scheiden de nieren de lymfeknopen iets van elkaar.
Waar geeft de rechter nier zijn lymfe aan af?
De rechter nier stuurt zijn lymfe naar knopen bij de vena cava, deze knopen heten de pre-cavale knopen, de laterale-cavale knopen en de retro-cavale knopen. De lymfevaten vanuit de nieren gaan vanuit de knopen naar de ductus thoracicus. Dit brengt de lymfe terug naar de v. subclavia.
Waar geeft de linker nier zijn lymfe aan af?
De linker nier stuur zijn lymfe naar de knopen bij de aorta, deze knopen heten de pre-aortische knopen, de lateraal-aortische knopen en de retro-aortische knopen.
Wanneer vormen cysten een probleem voor een nier?
Een polycysteuze nier (polycysteni) geeft wel problemen. Dan zit de nier helemaal vol met cysten en verliest de nier een groot deel van zijn capaciteit. Dit heeft meestal een erfelijke oorzaak.
Waar wordt een donornier geplaatst
Een donornier wordt geplaatst in het bekken, omdat hier genoeg ruimte is.
Waar worden de arterie en veen van de donornier op aangesloten?
De arterie en de veen van de donornier worden dan op de iliacale vaten aangesloten. Een stukje ureter wordt ook aangesloten op de blaas.
Hoe wordt de ureter van bloed voorzien?
De ureter krijgt zijn bloedvoorziening van allerlei structuren waar hij langs loopt. De bloedvoorziening is dus afhankelijk van de plek van de ureter. Bovenin is dat de a. renalis, lager de a. testicularis, de a. iliaca communis en de a. iliaca interna.
Waar kunnen nierstenen zich bevinden?
Nierstenen kunnen in de nieren, het nierbekken, de ureter, de blaas en in de urethra zitten.
Welke bochten in het systeem zijn gevoelig voor obstructies door nierstenen?
- De overgang pelvis renalis en ureter. Hier zit een knikje.
- Daar waar de ureter onder twee bloedvaten door gaat, de a. en v. testicularis of ovaria.
- De bocht van het oversteken van de ureter over de iliaca communis.
- Bij de blaas wordt nog een laatste bocht gemaakt.
Wat is het trigonum?
Aan de binnenzijde van de blaas bevindt zich een soort driehoekige structuur, omdat er twee ingangen zijn (ostium ureteris) en één uitgang, de ostium urethrae interna. Het trigonum van de blaas is iets minder rekbaar dan de rest van de blaas. Het vormt een stabiele basis voor de uitgang/ingangen. Het trigonum voorkomt ok dat er urine terugstroomt in de ureter als de blaas samentrekt. De twee ostia worden dan dichtgedrukt.
Hoeveel sphincters hebben mannen en hoeveel sphincters hebben vrouwen bij de urethra?
Mannen hebben twee sphincters, één net onder de blaas/net boven de prostaat, de interne sphincter van de urethra. Onder het diaphragma urogenitale zit nog een externe sphincter (waar je zelf controle over hebt). Vrouwen hebben alleen een externe sphincter. Mannen hebben twee sphincter om te voorkomen dat het ejaculaat in de blaas terecht komt.
Er zijn twee manieren om een katheter in te brengen:
- Als de blaaswand vult, gaat hij omhoog en komt hij boven het os pubis uit. Vanaf dat punt kun je een naald inbrengen (blaaspuntie) richting de blaas. Zo prik je ook niet in het peritoneum.
- Een blaaskatheter inbrengen is lastiger bij de man dan bij de vrouw. Bij de man moet je de penis recht houden, zodat de hele urethra recht is. Vervolgens moet je de katheter binnenin ook nog een keer draaien om in de blaas uit te komen.
