H8.2: Diagnostiek van immunodeficiënties Flashcards
PID
primaire immuundeficiënties
PID
- oorzaak immuundeficiëntie ligt bij immuunsysteem zelf
- genetisch defect
- zeldzaam
- vaak 1 specifiek deel van het immuunsysteem aangedaan
=> deze ziekten geven meer inzicht in het functioneren van het immuunsysteem
ook wel: ‘inborn errors of immunity’, IEI
secundaire immuundeficiënties
- oorzaak van immuundeficiëntie ligt buiten immuunsysteem
- meestal verworven
- vrij frequent
- meestal is het immuunsysteem diffuus aangedaan
=> meerdere functies gestoord
meestvoorkomende indeling PID
Ig disorders
BTK
- hangt onder pre B-cel receptor
- als BTK niet goed functioneert, geeft geen signalen door en dus geen ontwikkeling B-cel
- X-chromosomaal dus vooral jongetjes
RAG1/2
mutaties hiervan kunnen een hele vroege blokkade geven van de B-cel ontwikkeling in het beenmerg en de thymus
IFN-gamma R deficientie
interactie tussen macrofaag wordt niet geactiveerd en geeft geen signaal af aan Th-cel
symptomen van immuundeficiënties
- infecties
- auto-reactiviteit (auto-Ig, auto-immuunziekten)
- granuloomvorming
- tumoren (vooral maligne lymfomen en leukemieën)
klinische beeld is leidend voor welke testen je doet
klinische presentatie warning signs
- voorkomen en frequentie van bepaalde infecties in bepaalde lichaamsdelen;
=4 of meer keer in het oor in het eerste jaar
=meerdere sinusinfecties
=veel antibiotica nodig met weinig effect
= abcessen
=groeiretardie
=fam. geschiedenis - onverwachte verwekkers
- recidiverend van dezelfde verwekker
- consanguiniteit
- uiterlijke kenmerken
rol van flowcytometrie in PID diagnostiek
- analyse van aantallen lymfocyten (T/B/NK)
- analyse van eiwitexpressie en/of activiteit
- analyse voorloper B-celdifferentiatie/perifere B-cel subsets
analyse van aantallen lymfocyten
markers positief of negatief om aanwezigheid aan te tonen.
de aantallen zijn leeftijdsafhankelijk
CD19
B-cellen
CD3
T-cellen
CD16-56
NK-cellen
T-cel defect NK+ B-
RAG1/2 mutaties
subsets
docu?
CD19
zit in een groter complex dat naast de B-celR ligt, en wat belangrijk is om het signaal van de B-celR te versterken
afwezigheid CD19 aanwezigheid CD20
er zijn dus kennelijk wel B-cellen maar ze werken niet optimaal door afwezigheid CD19
als cytokine R geactiveerd worden, gaan er fosforyleringen uigevoerd worden dmv oa STATS
STATs zetten bij activatie transcriptie in gang
je kan dus voor de activiteit kijken naar de hoeveelheid gefosforyleerde STAT moleculen
de fosfaatgroep kan oworden herkend
CD10
vroege B-cellen
de vervolgstap na flowcytometrie
genetische analyse
relevantie identificatie genetisch defect in PID pt
- geeft exacte (moleculaire) diagnose
- legt basis voor adequate behandeling en prognose
- biedt mogelijkheid voor lange-termijn preventiestrategie, ter beperking van complicaties en irreversibele orgaanschade
- draagt bij aan therapietrouw en biedt mogelijkheden voor genetic counseling
- is vereiste voor gentherapie
hoe werkt gentherapie? fluorescent sequencen van PCR producten
- PCR: amplificatie van exonen
- sequencen van PCR producten (exonen en splice sites)
- primer tegen het geamplicifceerde stuk
- fluorescente nucleotiden inbouwen bij elke individuele stop
- dit wordt vertaald in een elektroferogram en nu weet je de volgorde
verschillende typen mutaties
- puntmutaties
-silent mutaties: geen aminozuurverandering
-missense mutatie: aminozuur verandering (ziekmakend?)
-nonsense mutatie: stopcodon - splice site mutaties: bevinden zich in het grensgebied van het exon en het intron => ander eiwit
- kleine deleties en inserties
- grote deleties
BTK gen mutatie casus
- amper Ig
- geen B-cel
- geen plasmacel
- normale T-cel
=> X-gebonden agammaglobulinemie
SCID casus
- jongen
- allerlei problemen, echt alles
- wel B-cellen
- geen T-cellen
- geen NK-cellen
afwezigheid van functionele T-cellen in combinatie met gestoorde B-cel functie door die T-cellen
fenotypes verschillen per mutatie
fenotypische uitingen van RAG deficientie
- SCID
- alleen CD4 aangedaan
en alles er tussenin
