H7.5: Urineweginfecties Flashcards
2 soorten UWI
- hoog
- laag
hoge UWI
- nieren (pyelonefritis)
- uretera
lage UWI
- cystitis
- urethritis (SOA)
- (prostatitis)
lage UWI symptomen
lokaal;
- pijn in onderbuik
- pijn bij plassen
hoge UWI symptomen
tekenen van weefselinvasie;
- koorts
- rillingen
- algehele malaise
- flank- of perineumpijn
- acute (toename van) verwardheid/delier
weefselinvasie kan ook de … inhouden
prostaat. ook al is het dus bij lage urinewegen. dus prostaat geeft zelfde tekenen van weefselinvasie
significante bacteriurie
> 10^5 kve/ml
uropathogenen
micro-organismen die urineweginfecties kunnen veroorzaken
er is een pt groep die laag risico heeft op een gecompliceerd (weefselinvasief) beloop van UWI
gezonde jonge vrouwen
en er is een pt groep die hoog risico heeft op een gecompliceerd (weefselinvasief) beloop van UWI (!)
- kinderen
- immuungecompromitteerden
- mannen
- DM
UWI
meest frequente klacht van vrouwen bij huisarts
belangrijkste uropathogenen
enterobacteriaceae;
- e. coli
- klebsiella spp.
- proteus spp.
enterobacteriaceae
- gramnegatieve staven (!)
- die normaal in de darm voorkomen
waarom vaker bij vrouwen dan bij mannen?
kortere urether en kortere afstand tussen darm en blaas
bij de pathogenese van UWI speelt … een belangrijke rol
residuvorming
residuvorming
urineretentie;
- obstructie (door bv vergrote prostaat, zwangerschap)
- neurogene blaasfunctiestoornissen
- te geringe mictiefrequentie
- niet-volledig ledigen van de blaas
verder bij de UWI pathogenese spelen een rol:
- postmenopauzale atrofie tractus urogenitalis slijmvlies tgv hormoonveranderingen, waardoor bacteriën makkelijker kunnen aanhechten
- blaas-/nierstenen
- verblijfskatheters (als mechanisch verstopt en bij inbrengen wondjes die voedingsbodem vormen)
- verminderde weerstand (DM, bestraling, immuunsuppressiva)
- genetische factoren (non-secretor van Ag door mucosa)
- anatomische afwijkingen
bacteriën❤️verblijfskatheter
dus als je urine van katheter pakt ga je altijd bacteriën vinden
klachten bij cystitis
- dysurie: pijnlijke of branderige mictie
- pollakisurie: kleine beetjes plassen
- toegenomen mictiefrequentie
- hematurie
- pijn in rug of onderbuik
- afwezigheid van nieuwe ontstane of veranderde vaginale afscheiding (!)
klachten bij cystitis kinderen <1 jaar
- slecht groeien
- braken
- koorts gedurende >3 dagen
LO UWI geïndiceerd bij
- tekenen van weefselinvasie
- vrouwen met recidiverende infecties
- mannen
- kinderen
let op urosepsis!!!!
pt verdenking UWI
memoraid!!!
nitriet zegt iets over
de aanwezigheid van bacterien in de blaas
hoe kan nitriet negatief zijn terwijl er wel UWI is?
- niet elke bacterie kan nitraat omzetten
- bacteriën hebben tijd nodig voor de omzetting en als je maar kleine beetjes plast vaak dan heb je dus alleen nieuwe urine
dipstick
- nitriet
- leukocyten
valkuilen bij dipstick
- leuko’s negatief: kans op UWI klein, maar weinig specifiek
- nitriet fout-negatief bij
>bacteriën die geen nitraatreductase bezitten
>korte verblijfsduur urine in de blaas - niet bruikbaar bij aanwezige urinekatheter
- alleen positief sediment en geen klachten duidt op bacteriurie
- postief zegt niet meteen dat het UWI is, denk aan verblijfskatheter kunststof
het is niet altijd nodig om kweek + gevoeligheidsbepaling te doen, maar er zijn ook situaties waarbij het wel aangeraden is
als de kans op gecompliceerd beloop UWI hoog is of als therapie faalt
hoe neem je kweek af?
je moet belangrijkste contaminatie van genitale flora vermijden!
- midstream urine (gewassen plas: je pakt middelste deel urine)
- clean catch indien niet zindelijk (erachteraan lopen en opvangen lol)
alternatief:
- plaszakje
- eenmalige katheterisatie
- suprapubische punctie
NB: first void urine voor urethritis verdenking
urine wordt in potje/buisje opgevangen.
aangebracht op bloedkweekplaat
geen groei= <100 kve/ml
bij meerdere soorten bacterien op je kweek
contamiinatie ! dus niet goed afgenomen
je hoeft UWI niet altijd te behandelen
- wegdrinken
- vanwege resistentie en bijwerkingen
principes van antimicrobiële therapie
- eerst empirisch: rekening houdend met meest wrs verwekker
- daarna gericht op grond van kweekuitslag
farmacodynamiek
wat het antibioticum doet op de bacterie
farmacokinetiek
wat lichaam met antibioticum doet;
- absorptie
- distributie
- metabolisme
- klaring
Cmax
hooogste plasmaconcentratie
verschil concentratie weefsel tov plasma
langer op gang en minder hoge piek, terwijl piek is belangrijk dat het hoog is
wat is de empirtische therapie voor cystitis?
- lokaal
- doelorgaan: blaas
- meest voorkmoende verwekkers: e. coli en fermicella (?) lol terugzoeken
- beste toedieningsweg: oraal
waarom liever oraal?
- kosten
- complicaties van iv: wond, thrombi,
bij zieke pt wel iv
empirische therapie cystitis (!)
nitrofurantoïne per os gedurende 5 dagen oraal; komt alleen in urine (!), niet in weefsels!!!
behandeling UWI met tekenen van weefselinvasie
voldoende penetratie weefsel nodig, daarom GEEN nitrofurantoine (!), maar quinolonen, augmentin oraal
verwijzen als
- heel ziek
- veel gevaar
2de lijn
brede systemische antibiotica iv
