H11.2: Schildklierhormoonsynthese & pathogenese Flashcards
As
- Hypothalamus TRH
- Hypofyse TSH
- Schildklier T4
T4
Verantwoordelijk voor negatieve terugkoppeling op hypothalamus en hypodyse voor afgifte van TRH en TSH
Waar heeft T3 effect op?
- Hart
- Vetweefsel
- Bot
- Spier
Lumen follikel
Colloïd met thyreoglobuline wat bouwsteen is van T4
Waar is schildklieractiviteit van afhankelijk?
- Schildklierhormoon synthese
- Opname hormoon in weefsels
Symptomen hyperthyreoïdie
- Vermoeidheid
- Warmte intolerantie
- Overmatig transpireren
- Warme, vochtige huid
- Gewichtsverlies
- Snelle, onregelmatige pols
- Snelle darmpassage
- Nervositeit, gejaagdheid
- Tremor van vingers
Symptomen hypothyreoïdie
- Vermoeidheid
- Koude intolerantie
- Gelaats- en ooglidoedeem
- Koude, droge huid
- Gewichtstoename
- Langzame pols
- Obstipatie
- Geheugenverlies
- Depressie
- Hese, lage stem, trage spraak
- Bros haar, haaruitval
Dejogering binnenring
Reverse T3
Stappen synthese SKH
- Opname jodium in thyrocyt
- Afgifte van jodide aan colloïd
- Jodering tyrosine
- Koppeling jodotyrosines
- T4 secretie
Opname jodium in thyrocyt (1)
Schildklier kan jodium opnemen uit bloed middels NIS (natrium-jodide symporter) in basolaterale membraan
NIS
- Eiwit dat 13 transmembraandomeinen bevat
- Neemt jodide-ion op samen met 2 natriumionen
- Netto positieve lading cel in
- Natriumgradiënt is drijvende kracht
- Na/K ATPase is nodig om natriumgradiënt in stand te houden
- Na/K ATPase levert dus indirect energie die nodig is voor NIS
Jodideconcentratie intra vs. extracellulair
- 25-400x hoger intra dan extra
- Handig om schaars sporenelement op te kunnen nemen
Hoe wordt activiteit van NIS gestimuleerd?
- TSH
- Lage jodide concentratie
Hoe kan jodide colloïd bereiken?
Wat vindt er in colloïd plaats?
Via pendrin kanaal
Synthese SKH
Pendrin syndroom
Congenitale hypothyreoïdie en doofheid
Hoofdbestanddeel colloïd
Thyreoglobuline (Tg), dus voor synthese SKH is inbouw van jodium in Tg noodzakelijk
Thyreoglobuline
- Twee enorm grote subunits
- Tyrosine
- Jodium zal aan tyrosine residuen binden dus deze worden gejodeerd
- 3-iodotyrosine (MIT) en later 3.5-diiodotyrosine (DIT) ontstaat
Hoe thyroxine vormen?
Twee DITs koppelen
Maar eerst moet jodium geoxideerd worden wat wordt gekatalyseerd door enzym TPO
Stappen als er behoefte is aan SKH
- Endocytose van colloïd met daarin gejodeerde Tg
- TSH stimuleert
- Vesicles fuseren met lysosomen die Tg afbreken tot aminozuren d.m.v. hydrolyse
- T4, DIT en MIT ontstaan
DEHAL
Specifiek eiwit dat DIT en MIT dejodeert zodat jodium opnieuw kan worden gebruikt
MCT8
- Specifiek SKH transporter
- Zal T4 en T3 over de membraan transporteren
- Ook een belangrijke rol in perifere weefsels voor opname T4
Wat voor receptor is TSHR?
GPCR
TSH
- Alfa en beta
- Na binding activatie G-eiwit
- Verhoging cAMP en calcium in cel
- Verhoogde secretie SKH, maar ook groei en proliferatie cel
ZvG
- Antistoffen tegen TSHR
- Antistoffen stimuleren TSHR in afwezigheid van TSH
- Bij chronische stimulatie ontstaat meer groei en proliferatie waardoor struma vormt
- Veel T4 waardoor negatieve terugkoppeling opgevoerd wordt
- Geen TSH productie meer
Waar is beschikbaarheid T3 in doelwitcel afhankelijk van?
- Productie schildklier
- Transport (opname SKH in cel)
- Metabolisme (SKH in cel)
Dejodering buitenring
Actieve T3
D1
- Activerend en inactiverend dejodase
- Lever, nieren, schildklier
- Plasma T3 produceren, klaring rT3
D2
- Activeren
- Hersenen, hypofyse, bruin vet, schildklier, skeletspieren
- Lokale T3 productie
D3
- Inactivering
- Hersenen, placenta, foetaal weefsel
- T3 en T4 klaring en rT3 productie
Selenocysteïne (U)
- Niet een van de aminozuren die normaal door DNA worden gecodeerd, omdat deze volgorde codeert voor het stopcodon
- Selenium
Selenium
- Acceptor voor verkregen jodium van het substraat waarbij T4 wordt omgezet naar T3
- Geoxideerd tot selenyljodide
PTU
Remt actief de perifere omzetting van T4 naar T3 (remmen van D1)
Allan-Herndon-Dudley syndroom (AHDS)
- Mannelijke patiënten hebben mutatie in MCT8 gen
- Leiden tot inactivatie van SKH transport door MCT8
Symptomen AHDS
- Centrale hypotonie
- Slechte controle over hoofd
- Afwezigheid spraak
- Spasticiteit
- Zeer ernstige psychomotore retardatie
- Kleine lichaamslengte
- Laag gewicht
- Progressieve microcephalie
Beeld bij AHDS
- Laag-normale tot veel te lage vrij T4
- Te hoge TSH (door lage T4)
Hypothyreoïdie in hersenen, maar hyperthyreoïdie periferie, doordat MCT8-transporter in hersenen een belangrijkere rol speelt dan in andere weefsels
