H10.4: Pathologie bijnieraandoening Flashcards
Hyperplasie
Groei door toename celaantal
Hypertrofie
Groei door omvang toename cel
Atrofie
Afname omvang orgaan
Metaplasie
Situatie waarbij matuur weefsel van een ander orgaan in de plaats komt van het pre-existente weefsel
Differentiatie
Mate waarin een groeistoornis de oorspronkelijke architectuur behoudt
Anaplasie
Volledig verlies van orde en regelmaat
Neoplasie
Abnormale, ongecoördineerde en eexcessieve groei
Epitheelcellen
- Cellen die gepolariseerd zijn met een basis en apex
- Hecht onderling verband met elkaar
Kliercellen
- Boven- en onderkant
- Ook aanduiden als epitheliale cellen
Bloedvaten
- Endotheel
- Geen goede verbinding met elkaar
- Kernen niet duidelijk gepolariseerd
Kiembladen embryo
- Endoderm (oerdarm)
- Ectoderm (buitenkant)
- Mesoderm (tussenin)
Mesenchymaal (mesoderm)
- Cellen afkomstig uit tussenlaag van embryonale ecto- en endokiembladen
- Ontwikkelt zich tot spier, bloedvat, bot, kraakbeen en hematopoietisch weefsel
Benigne tumoren
- oma
- Fibroma, Chondroma
- Metastaseren niet
Sarcomen
Tumoren van mesoderm
Gevolg functiestoornis in schors en merg
Hyper- of hypofunctie
Gevolg vorm stoornissen
- Hyperplasie
- Atrofie
- Adenoom
- Carcinoom
Bijnier
- Bovenop nier als mutsje
- Gevormd uit twee kiembladen
- Neuro-ectodermale lijst
- Endodermale kiemblad (mesoderm, cortex)
Cortex drie lagen
- Zona glomerulosa
- Zona fasciculata
- Zona reticularis
- Medulla
Solitaire gezwellen
- Produceren geen hormoon
- Vormen alleen een grote bobbel op schors
Syndroom Conn
- Adenoom in zona glomerulosa
- Produceren aldosteron
Incidentalomen
Toevallige zwellingen gevonden bij beeldvorming
Adenoom vs. carcinoom
- O.b.v. grootte niet zeggen
- Vaker adenoom
- Leeftijd maakt niet uit
- O.b.v. functie niet zeggen
Verschil adenoom vs. carcinoom
Carcinoom kan metastaseren
Bijschorscarcinomen kenmerken
- Nucleaire atypie
- Atypische mitose
- Necrose
Medulla
- Compacte opbouw
- Uit neuro-ectodermale kiemblad
- Nestjes
- Basofiel
- Hormonen produceren
- Goed gevasculariseerd
Hoe catecholamines uitscheiden merg?
- Afferente zenuwen
- Zenuwuiteinden sturen merg aan
Neoplasie van bijniermerg
- Feochromoccytoom
- Paraganglioom
- Neuroblastoom
- Ganglioneuroom
Feochromocytoom
Catecholamine-producerende tumor in bijnier
Paraganglioom
Catecholamine producerende tumor buiten de bijnier
Bijniermergtumoren
- Kunnen heel groot worden
- Bloederig
- Mergcellen liggen om bloedvaten heen
- Onder microscoop als ganglioncellen
Gebruiken het vermogen van nieuwvorming van bloedvaten o.i.v. hypoxie in groeiende tumor
Oorzaken overproductie cortisol
- Exogeen: exogene toediening steroïden
- Hypofyse tumor die ACTH produceert die de bijnieren aanstuurt om cortisol te produceren (ziekte Cushing)
- Tumor in bijnier zelf
- Diffuse hyperplasie van bijnier
Schors adenoom x hyperaldosteronisme x Spironolacton bodies
Rode afgeronde bolletje
Verwachting ectopische ACTH productie
Diffuse hyperplasie
Virtilliserend syndroom
- Overproductie androgenen
- Congenitale adrenale hyperplasie
- Neoplasie met virtilliserende kenmerken is eerder carcinoom
Gevolg hypercortisolisme
Gevolg hypocortisolisme
Nodulaire/diffuse hyperplasie
Bilaterale idiopathische hyperplasie
Acute oorzaken adrenaline insufficiëntie
- Friderichsen syndroom
- Bilaterale bijnierbloeding bij kinderen met daverende sepsis
- Plots stoppen indien langdurig corticosterïdgebruik
Chronische oorzaken adrenale insufficiëntie
Ziekte Addison
Zona glomerulosa
- 5-10%
- Hobbelig
- Produceert zouthormonen (mineralocorticoïden)
- Aldosteron
- Verhoogt natrium- en waterreabsorptie en kaliumsecretie
- O.i.v. ang2
Zona fasciculata
- 70% schors
- Straatjes
- Suikerhormonen (glucocorticoïden)
- Grootste laag
Zona reticularis
- 20% schors
- Produceert sekshormonen
- Oestrogenen en androgenen
- Beïnvloedt door ACTH
Medulla
- Nestjes
- Cords-bouw
- Sustentaculaire cellen (mandjes)
- Ganglioncellen
