Biologie - 4 Classificatie Flashcards
Wanneer gebruiken we een classificatiesysteem?
Om de verwantschappen tussen alle organismen duidelijk te maken.
Door wat worden de eigenschappen van een organisme bepaald?
Door het DNA, het erfelijk materiaal van dat organisme
In welke stukjes kan je DNA opdelen?
in de genen
Voor wat zijn genen verantwoordelijk
Genen zijn verantwoordelijk voor 1 of meerdere eigenschappen van het organisme.
Hoe krijgt een organisme eigenschappen van hun ouders?
Tijdens de voortplanting worden genen van de ouders doorgegeven aan de nakomelingen.
Hoe ontstaan nieuwe eigenschappen? (2)
- nieuwe combinatie genen doordat bij geslachtelijke voortplanting elke ouder de helft van zijn of haar genen doorgeeft.
- door mutatie: gemuteerde genen komen er door toevallige veranderingen in het DNA van een organisme.
Wat kunnen nieuwe eigenschappen doen met een organisme?
Ze kunnen de overlevingskans van de nakomelingen vergroten of verkleinen.
Wie is Darwin?
Een wetenschapper die het had over Survival Of The Fittest (meeste nakomelingen wint)
Wanneer spreken we van een nieuwe soort?
Als organismen zich onderling niet meer kunnen of willen voortplanten of als ze geen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.
Hoe kan een nieuwe soort ontstaan? (2)
1) Als een deel van een populatie gedurende lange tijd geïsoleerd raakt door bv bergen, een rivier, een zij, ijs, woestijn, …
2) Als er door mutaties nieuwe eigenschappen ontstaan.
-> waardoor voortplanting niet meer mogelijk is = nieuwe soort
Hoe heet het proces waarbij een nieuwe soort ontstaat?
evolutie (traag of snel)
Hoe kan je het proces van evolutie schematisch voorstellen?
Met een stamboom.
Elke vertakking stelt een nieuwe soort voor.
Waar vind je de gemeenschappelijke voorouder van soorten in een stamboom van het proces van evolutie?
Op de plaats waar vertakkingen samenkomen
Wat kun je afleiden uit de stamboom?
Welke organismen de meeste genetische overeenkomsten hebben.
Volg je een vertakking naar de uiteinden toe, dan kom je organismen tegen die steeds mees genetisch verwant zijn aan elkaar.
(Hoe recenter ze een gemeenschappelijke voorouder hebben, hoe meer gemeenschappelijke genen ze hebben.)
Volg je een tak van een organisme in de richting van de stam, dan kom je achtereenvolgens alle voorouders tegen waaruit dat organisme ontstaan is.
(Hoe verder de voorouder verwijderd is van het organisme, hoe minder genetische overeenkomsten ze hebben.)
Hoe classificeerde wetenschapers organismen?
Ze plaatsten organismen met gemeenschappelijke eigenschappen in dezelfde groep; gewervelde dieren, varens, vogels, …
Wie creëerde een classificatiesysteem gebaseerd op bewust gekozen uiterlijke eigenschappen van organismen en wanneer was dat?
Carl Linnaeus in de 18de eeuw
Welke 7 classificatieniveaus heb je?
- soorten (meest gemeenschappelijke eigenschappen)
- geslachten
- families
- ordes
- klassen
- stammen
- rijken (minst gemeenschappelijke eigenschappen)
Wie koos voor een dubbele Latijnse naam?
Linnaeus
Hoe ziet de binominale naamgeving van Linaeus eruit?
Dubbele Latijnse naam met als eerste deel de geslachtsnaam (hoofdletter) en als tweede deel de soortnaam (kleine letter) beide cursief geschreven
Welke voordeel heeft de binominale naamgeving?
Dat de geslachtsnaam verwantschappen tussen de organismen duidelijk maakt.
Wie beschreef als eerste het ontstaan van nieuwe soorten door evolutie?
Charles Darwin in 1859
Hij zag de hiërarchische classificatie van Linnaeus als bewijs voor zijn evolutietheorie
Wat was de evolutietheorie van Darwin?
Dat de gemeenschappelijke eigenschappen van alle soorten binnen hetzelfde geslacht afkomstig zijn van een gemeenschappelijke voorouder.
Welk rijk voegde Haeckel toe aan de tree of life? (zelf ontwikkeld)
rijk van de eencellige organismen die toen leefden en dus niet de voorouders konden zijn van bestaande planten of dieren.
Noemde dit het rijk van de protisten
Wat zijn prokaryoten?
- Eencellige organismen die geen celkern hebben.
- bezitten geen inwendige membranen (DNA zweeft vrij rond in het cytoplasma, en celorganellen zoals mitochondriën en vacuolen ontbreken)
Wat zijn de eukaryoten?
- meercellige / soms eencellige organismen die wel een celkern, mitochondriën, bladgroenkorrels en/of vacuolen aanwezig hebben.
Wie creëerde in 1969 een nieuw classificatiesysteem op basis van 3 ecologische functies die een eukaryoot organisme kan hebben?
Robert Whittaker
Welke 3 ecologische functies kan een eukaryoot hebben?
consumeren, produceren en reduceren
Welke ecologische functie van een eukaryoot behoort tot het plantenrijk?
De producenten
Welke ecologische functie van een eukaryoot behoort tot het dierenrijk?
consumenten
Welke ecologische functie van een eukaryoot behoort tot het rijk van de schimmels?
de reducenten
Welke 5 rijken zaten er in het classificatiesysteem van Robert Whittaker? Wie zat waar in?
- prokaryoten (beneden, DNA in cytoplasma): Rijk van de moneren
- eukaryoten (boven, DNA in celkern): Rijk vd protisten, rijk vd planten, rijk vd schimmels, rijk vd dieren
Eigenschappen rijk van de moneren (4)
- eencellig
- celwand
- wel of geen bladgroenpigment
- prokaryoot
Eigenschappen rijk van de protisten (4)
- eencellig
- wel of geen celwand
- wel of geen bladgroenkorrels
- eukaryoot
Eigenschappen rijk van de dieren (4)
- meercellig
- geen celwand
- geen baldgroenkorrels
- eukaryoot
Eigenschappen rijk van de planten (4)
- meercellig
- celwand
- bladgroenkorrels
- eukaryoot
Eigenschappen rijk van de schimmels (4)
- meercellig of eencellig
- celwand
- geen bladgroenkorrels
- eukaryoot
Welke eigenschap werd het eerste gebruikt om verwantschappen tussen organismen te onderzoeken?
De aan- of afwezigheid van een celkern was de eigenschap die het eerst gebruikt werd.
Uit welke 2 groepen bestaan prokaryoten en wie ontdekte dit? Hoe noemde hij dit samen?
Woese in 1977 - bacteriën en een andere groep prokaryoten
Samen de archaea
In welke 3 domeinen onderscheidde Woese de archaea?
- bacteria
- archaea
- eukaryota
In wat verschillen Archaea en bacteriën?
In onder andere de samenstelling van de celwand en de opbouw van het celmembraan
Waar komen de meeste bacteriën en archaea voor?
in de bodem, in de zee, in en op het lichaam van andere organismen, …
Ook in ons spijsverteringsstelsel, helpen met vertering
Zijn archaea en bacteriën ziekteverwekkers?
Tot nu toe nog geen archaea gevonden die ziekten veroorzaken. Bacteriën wel.
Wat zijn de 7 kenmerken van het leven?
CHROVES:
- Cellen
- Homeostase
- Reageren op prikkels
- Ontwikkeling en groei
- Voortplanting
- Evolutie (natuurlijke selectie)
- Stofuitwisseling
Is ons huidige classificatiesysteem nog altijd in ontwikkeling?
Ja, er worden continu nieuwe groepen gecreëerd en organismen verhuisd.
Waren zijn virussen niet opgenomen in het 3domeinensysteem?
Omdat er onder wetenschappers geen eensgezindheid is over het feit of virussen al dan niet leven.
Ze missen een aantal eigenschappen die typerend zijn voor levende wezens.
Welke eigenschappen missen virussen om als levend beschouwd te worden?
SZVOVGC
- geen eigen Stofuitwisseling
- niet zelfstandig vermenigvuldigen of onderling voortplanten
- groeien niet
- geen celmembraan
Door welke dingen vinden sommige wetenschappers dat virussen wel leven?
SAOZE
- kunnen wel Stofuitwisseling starten zodra het een gastheercel ter beschikking heeft
- er bestaan Andere Organismen (bv bacteriën) die Andere Organismen nodig hebben om in leven te blijven en zich voort te planten
- Ziekteverwekkers (zoals bacteriën + schimmels)
- kunnen ook Evolueren
Welke factoren kunnen de voortplanting belemmeren? (5)
- elkaar niet aantrekkelijk genoeg vinden
- onbereikbaar zijn voor elkaar
- onvruchtbaar zijn
- te verschillende voortplantingsorganen
- verschil tussen de genen van de ouders
bv muilezels zijn onvruchtbaar en kunnen zich dus niet voortplanten
Hoe komt het dat herbivoren groter worden op sommige eilanden
Omdat er geen carnivoren leven op dat eiland
Waarom is dwerggroei een typische eigenschap die door evolutie bij eilandbewoners is ontstaan?
Door het beperkte voedselaanbod.
Waarom zijn eilanden als natuurlijke laboratoria waar we de evolutie goed kunnen bestuderen? (4)
- isolatie
- specifieke ecologische factoren
- eigen klimaat
- overvloed of net gebrek aan bepaalde hulpbronnen
Wat zijn extremofielen?
Archaea en bacteriën die op extreme plaatsen leven zoals in het kokende water van geisers of in ijskappen, …
Welke energiebronnen gebruiken sommige organismen om aan chemosynthese te doen? (4)
ammoniak, koolmonoxide, waterstofgas of zwavelverbindingen om koolstofverbindingen te maken zoals glucose
Tot welke dingen behoort de Homo Sapiens in het classificatiesysteem?
Rijk van de dieren, stam vd chordadieren, onderstam vd gewervelden en de klasse van de zoogdieren, orde vd primaten, familie vd mensachtigen
Uit welke gemeenschappelijke voorouder van welke andere soorten zijn wij 7.3 miljoen jaar geleden ontstaan?
Uit de bonobo en de chimpansee
Wanneer zijn wij ontstaan?
7,3 miljoen jaar geleden
hoeveel procent DNA hebben wij gemeenschappelijk met de bonobo en de chimpansee?
98%
De bonobo’s en wij hebben een stukje DNA dat de chimpansees niet hebben. Voor wat zorgt dat stukje DNA?
Dat we gevoeliger zijn voor sociale banden en ons makkelijker emotioneel hechten aan anderen.
Wat zijn mutaties en hoe ontstaat het?
Mutaties zijn wijzigingen in de erfelijke eigenschappen.
Gemuteerde genen komen er door toevallige veranderingen in het DNA van een organisme.
Wanneer behoren organismen tot dezelfde soort?
Als organismen zich kunnen en willen voortplanten en daarbij vruchtbare nakomelingen produceren, behoren ze tot dezelfde soort.
Hoe heet een muilezel of dus een dier dat een kruising is tussen 2 soorten?
een hybride
Ze zijn onvruchtbaar
Wat is een hybride?
Een kruising tussen 2 soorten.
Ze zijn onvruchtbaar en vormen dus een nieuwe soort.
Wat is het doel van recente classificatiesystemen?
Orde creëren, verwantschappen duidelijk maken, …
Waarin verschilt de manier waarop Linnaeus en Haeckel organismen classificeerden?
L baseerde zich op wetenschappelijke eigenschappen.
H baseerde zich op gemeenschappelijke voorouders.
juist of fout verklaar: Elk classificatiesysteem staat of valt met de gebruikte criteria.
juist, afhankelijk van de criteria kan de groepering/orde er anders uitzien.
juist of fout verklaar: Classificeren doe je enkel aan de hand van macroscopische eigenschappen.
fout, vroeger werden vooral de macroscopische eigenschappen gebruikt. Nu vormt DNA de basis.
Waarom heeft Woese een 3e domein gecreëerd?
Hij ontdekte dat er bij de prokaryoten 2 groepen zijn die genetisch zeer sterk van elkaar verschillen.
juist of fout verklaar: De mens is het eindpunt van de evolutie?
fout, alle organismen evolueren verder
juist of fout verklaar: De gorilla is de voorouder van de mens.
fout, wij hebben een gemeenschappelijke voorouder. Ze kunnen dus niet meer evolueren tot een mensachtige.
Kan een gorilla nog evolueren tot een mensachtige? Leg uit.
Nee, we hebben een gemeenschappelijke voorouder.
juist of fout verklaar: De mens heeft meer eigenschappen gemeenschappelijk met de bonobo dan met de gorilla.
juist, wij delen een recentere voorouder en dat betekent meer gemeenschappelijke eigenschappen.
