5.3 klinische criteria voor diagnose en stadiumbepaling

Question 1

wat is stagneren?

Answer 1

bepalen hoe ver de tumor is voortgeschreden
- lokaal (ingroei)
- systemisch (metastase op afstand)

Question 2

wat bepaalt het stadium?

Answer 2

behandeling
prognose
tumoren in zelfde stadium–> vergelijkbare prognose en behandeling
tumorstadia gebruikt: 1 taal te spreken bij overleg en wetenschap

Question 3

waar staat TNM voor?

Answer 3

T(umor): lokale stadium van de primaire tumor
N(odes): lymfekliermetastasen
M(etastasis): wel/geen metastasen op afstand

Question 4

waar zegt T stadium wat over

Answer 4

diepte tumor
T1: oppervlakkig –> T4: ingroei omliggend orgaan

Question 5

wat is N0 en N3?

Answer 5

N0: geen lymfekliermetastasen
N3: heel veel lymfekliermetastasen

Question 6

wat zegt M stadium

Answer 6

of er wel of geen metastasen zijn op afstand

Question 7

wat is klinisch stagneren (cTNM)?

Answer 7

middels onderzoek voor de start van de behandeling

Question 8

wat is pathologisch stagneren (pTNM)?

Answer 8

het verwijderde orgaan ligt met meegenomen lymfklieren onder de microscoop

Question 9

wanneer vindt cTNM plaats?

Answer 9

klinische stagnering vindt plaats voordat er enige vorm van behandeling gestart is

Question 10

wat zijn kenmerken van klinisch stagneren?

Answer 10

klinische inschatting van de uitgebreidheid van de ziekte

gebaseerd op lichamelijk onderzoek, biopt en aanvullend onderzoek

klinisch stadium is erg belangrijk bij het bepalen wat de meest zinvolle behandeling is

Question 11

waar gaat cTNM om?

Answer 11

waar zit de primaire tumor, van welk orgaan gaat hij uit en groeit de tumor door in zijn omgeving

zijn er lymfekliermetastasen

zijn er metastasen op afstand

Question 12

wat hebben wij tot onze beschikking bij stagnering?

Answer 12

lichamelijk onderzoek
biopt (endoscopie, echo- of CT geleid)
endoscopie (endo-echo)
radiologisch/ nucleair geneeskundig onderzoek (Rontenfoto, CT scans, MRIs, ultrasound, PET)

Question 13

wanneer echografie?

Answer 13

met name voor locoregionale (in hetzelfde lichaamsdeel) ziekte
- oksel
- hals
- liezen

Question 14

wat kan je bekijken bij CT?

Answer 14

primaire tumor
locoregionaal
metastasen op afstand

Question 15

wat zijn kenmerken van PET-CT?

Answer 15

locoregionaal
metastasen op afstand

hoge sensitiviteit
lage specificiteit

veel fout positief!
cave overstagering en overbehandeling

Question 16

wat zijn kenmerken van MRI?

Answer 16

gedetailleerde opnames
duurt langer
niet alle organen even geschikt

Question 17

wat is nucelair onderzoek?

Answer 17

stoffen die gelabeld kunnen worden en zich aan specifieke cellen binden of daardoor worden opgenomen

Question 18

wat is het T stadium/ hoe werkt het/ waar gaat het over?
- waar kijk je naar bij de primaire tumor
- wat is Tx, T0, Tis
- wat zegt T1 tm 4 in zijn algemeenheid

Answer 18

primaire tumor
- grootte
- uitgebreidheid binnen het orgaan van origine
- ingroei in omliggend weefsel

Tx tumor onvindbaar
T0 unknown primary
Tis carcinoma in situ

T1, T2, T3, T4
- toenemende omvang en/ of
- ingroei in omliggend weefsel
- hoe hoger het nummer, hoe verder voortgeschreden de tumor

T4 doorgaans ingroei in andere structuur/ orgaan

Question 19

wat is het N stadium/ hoe werkt het/ waar gaat het over?
- Nx
- N0
- N1 tm 3

Answer 19

of er locoregionale lymfeklieren zijn

NX niet met zekerheid vast te stellen
N0 geen aangedane lymfeklieren

N1, N2, N3
- omvang
- aantal
- locatie
- hoe hoger, hoe uitgebreider de lymfogene verspreiding

Question 20

wat is het M stadium/ hoe werkt het/ waar gaat het over?

Answer 20

wel/ geen metastasen op afstand
M0: geen metastasen op afstand
M1: wel “ “ “

Question 21

wat zijn subcategorien bij de stagering?

Answer 21

bijv T4a en T4b. zegt iets over waarin de tumor ingroeit

Question 22

wat is stadium II?

Answer 22

doorgroei in het orgaan van origine

geen lymfekliermetastasen

geen doorgroei in omliggend weefsel

goed behandelbaar, maar grotere kans op recidief ziekte

Question 23

wat is stadium III?

Answer 23

locoregionale kliermetastasen

Question 24

wat is stadium IV?

Answer 24

metastasen op afstand

Question 25

wat zijn andere factoren die soms mede bepalend zijn voor stadium bepaling?

Answer 25

celdifferentiatie
- hoog vs laaggradig

celtype
- in 1 orgaan kan kanker uitgaan van verschillende celtypen

locatie tumor

tumormarkers (bijv SPA)

Question 26

elke kankersoort heeft zijn eigen onderzoek. wat is het onderzoek bij darmkanker?

Answer 26

endoscopie
biopsie
CT (M)

Question 27

elke kankersoort heeft zijn eigen onderzoek. wat is het onderzoek bij slokdarmkanker?

Answer 27

gastroscopie
EUS (TN stadium)
PET-CT (M stadium)

Question 28

elke kankersoort heeft zijn eigen onderzoek. wat is het onderzoek bij melanoom?

Answer 28

lichamelijk onderzoek
diagnostische excisie
PET-CT (M stadiun)

Question 29

kan het stadium veranderen?

Answer 29

het wordt bepaald bij de diagnose
en klinisch stadium verandert nooit!

Question 30

waarom verandert het stadium nooit?

Answer 30

bijv een PT met stadium II CRC die de ziekte na 4 jaar terugkrijgt in de lever is anders dan de patient die zich presenteert met levermetastasen. de eerste is daarom stadium II CRC met metachrone levermetastasen

Question 31

benoem terminologie van stadium

Answer 31

cTNM: klinisch TNM stadium
pTNM: pathologisch TNM stadium
ypTNM: pathologisch stadium na voorbehandeling

Question 32

waar zorgt klinisch stageren voor?

Answer 32

dat de patienten goed voorgelicht kunnen worden
dat de optimale behandeling wordt gekozen
dat resultaten reproduceerbaar zijn en vergeleken kunnen worden zijn