2.2 DNA schade en reparatie deel 2 Flashcards
hoe worden DNA beschadigingen hersteld?
door ‘templates’
dit zorgt voor nauwkeurig herstel
welke soorten templates voor dna schade herstel zijn er?
complementaire DNA streng
- zusterchromatide
- homologe chromosoom
waarvoor is de complementaire DNA streng template geschikt?
geschikt voor het herstel van DNA schade waarbij alleen een van beide DNA strengen is beschadigd
- mismatched baseparen
- intrastreng DNA crosslinks
- Enkelstrengs DNA breuken
waarvoor is de zusterchromatide/ homologe chromosoom template geschikt?
geschikt voor het herstel van DNA schade waarbij beide DNA strengen zijn beschadigd
- interstrengs DNA crosslinks
- dubbelstrengs DNA breuken
wat zijn voorbeelden van DNA schade reparatiemechanisme?
Base excisie reparatie
- herstel kleine adducten
nucleotide excisie reparatie
- herstel grote adducten
niet- homologe DNA eind verbinding en homologe recombinatie
- herstel dubbelstrengs DNA breuken
wat zijn 2 manieren voor het herstel van dubbelstrengs DNA breuken?
niet homologe DNA eindverbinding
homologe recombinatie
wat is de niet homologe DNA eindverbinding ?
direct aan elkaar ligeren van de 2 uiteinden van een DNA breuk
gebruikt geen template–> onnauwkeurig herstel
wat is de homologe recombinatie?
uitwisseling van DNA strengen tussen DNA moleculen
gebruiken voornamelijk het zusterchromatide
nauwkeurig herstel
waartoe leidt dubbelstrengs DNA breuken bij celdeling?
fragmentatie chromosomen
verlies genen
hoe gaat de niet homologe DNA eindverbinding? (NHEJ)
KU70/80 herkent een breuk in het DNA
waarna er een complex van eiwitten wordt opgebouwd.
een ligase bindt wat het DNA weer aan elkaar vast zet
celdeling kan nu toch doorgaan ten koste van de nauwkeurigheid in DNA code
wat is het gevolg van een defect in de niet-homologe DNA eindverbinding?
radiosensitiviteit
bijv SCID patienten
hoe gaat de NHEJ en antilichamen?
genen die coderen voor antilichamen liggen in verschillende stukjes in het genoom die later in elkaar worden gezet.
van ons DNA is 98% niet coderend, het is daarom niet erg dat dit proces onnauwkeurig werkt
de onnauwkeurigheid van NHEJ vergroot de diversiteit aan antilichamen
wat zijn homologe chromosomen?
twee vergelijkbare maar niet identieke kopieën van elk chromosoom
wat zijn zusterchromatiden
na replicatie per chromosoom zijn er 2 identieke zusterchromatiden
hoe gaat het herstel van dsDNA breuk door homologe recombinatie in stappen?
breuk herkenning en verwerking tot enkelstrengs ‘staart’
base pairing tussen gebroken en identieke intacte zusterchromatide
synthese ontbrekend DNA en ligatie van gebroken strengen
resolutie van verbonden zusterchromatiden
wat is RAD51?
RAD51 is belangrijk voor de dsDNA breukherstel door homologe recombinatie
wat doet RAD51?
RAD51 eiwitmoleculen vormen een filament op de enkelstrengs ‘staart’
RAD51 eiwitfilament bevordert baseparing tussen het gebroken en intacte zusterchromatide
het gedrag van RAD51 na het ontstaan van de DNA schade wordt beinvloed door de BRCA1 en BRCA2 eiwitten
wat gebeurd er bij mutaties in BRCA genen?
RAD51 wordt beinvloed
geen goed werkende homologe recombinatie–> verhoogde kans kanker
wat zie je bij BRCA2 deficiente cellen?
een verhoogde frequentie van chromosomale afwijkingen
er kunnen veel translocaties worden gezien doordat het herstelproces niet meer via homologe recombinatie kan plaatsvinden
waartoe leiden fouten bij HR (homologe recombinatie) dubbelsrengs DNA breuk herstel?
genomische instabiliteit
wanneer er in gen vader geen afwijking zit en bij moeder wel, kan dit leiden tot duplicatie van gemuteerde allel en verlies van normale allel. dit is verlies van heterozygositeit (LOH)
waartoe leiden fouten bij NHEJ dubbelstrens DNA breuk herstel?
genomische instabiliteit
interne chromosomale deletie: verlies heterozygositeit
- bij deletie coderend deel chromosoom zal na NHEJ een korter chromosoom ontstaan. wanneer het deel van normale allel verdwijnt en alleen det gemuteerde allel gebruikt kan worden is er sprake van verlies heterozygositeut
translocatie
- als er geen zusterchromatiden zijn kan er reparatie plaatsvinden tussen homologe chromosomen. als breuken verkeerd aan elkaar wordt gezet–> translocatie
- chronische myeloide leukemie t9;22
