2: Djúpar hálssýkingar Flashcards
Hverjir eru algengustu upphafsstaðir djúpra hálssýkinga?
Tennur og kok (þ.e. tannsýkingar og hálsbólgur).
- Fleiri staðir eru munnvatnskirtlar, trauma og nálar.
Hvað þarf að passa í djúpum hálssýkingum? 4 atriði.
Þetta er oft mjög akút og hraður gangur!
Oft sepsis meðfylgjandi.
Oft er loftvegur í hættu, t.d. vegna bjúgs.
Getur dreift sér milli fasciuplana, t.d. í miðmæti.
Rannsóknir og mat á djúpum hálssýkingum.
CT, ómun (ef ekki brátt).
En klíník er mikilvægust.
Algengasti upphafsstaður djúpra hálssýkinga hjá börnum?
Eitlastækkanir og svo sekunder graftarmyndun í eitli.
Hvernig er sýklaflóra djúpra hálssýkinga?
Endurspeglar upphafsstaði sýkinga. Oft blanda af aerob og anaerob.
5 aerob sýklar í DS.
S. viridans S. pyogenes S. aureus, MOSA Klebsiella H. influenzae
4 anaerob sýklar í DS.
Peptostreptococcus
Bacteroides
Prevotella
Fusobacterium
Sýklalyfjameðferð í DS
Empirisk og fer eftir ónæmi á hverjum stað. Þurfum að dekka bæði aerob og anerob bakteríur. Ef odontogenic: - Penisillin og Flagyl - Augmentin - Clindamycin Sepsis: - Meropenem!
Ábending fyrir aðgerð í DS.
Abscess.
Fyrsta hjálp í DS.
- Meta ABC. Obs ef stabíll en annars intubera eða tracheostomia.
- Nálar og vökvi ef sepsis
- Fasta
- Sýklalyf, jafnvel áður en sýni er tekið.
- CT m/kontrast þegar sj. er stabíll
- HNE konsúlt
Myndgreiningar í DS.
CT háls MEÐ skuggaefni
CT thorax MEÐ skuggaefni ef grunur um sýkingu þar
Ómun/ómstýrð ástunga stungum.
Hvað er fusiform?
Skuggaefnis upphleðsla og sýktur thrombus í jugularis.
Fylgikvillar DS.
- Mediastinitis - oft akút, brjóstverkir, mæði, hitatoppa. Taka CT thorax með skuggaefni.
- Sepsis
- Rof á carotis - blæðing frá hálsi/koki, púlserandi fyrirferð á hálsi.
- Ásvelgings lungnabólga, gröftur í fleiðruholi/lunga
- Heilataugaskaði
- Osteomyelitis
- Nekrótíserandi fascitis, sést oft ekki utan á.
2 algengir sýklar í necrotiserandi fascitis.
S. pyogenes
C. perfringens
En oftast blanda af aerob og anaerob.
5 sýkingaflokkar djúpra hálssýkinga.
Ludwig´s angina Parapharyngeal abscess Retropharyngeal abscess Lemierre heilkenni Epiglottitis
Hvað er Ludwig´s angina?
Sýking í munnbotni, vanalega út frá slæmum tannstatus eða submandibular sýkingu.
Gangur í Ludwig´s anginu og meðferð.
Hratt vaxandi, vanalega ekki abscess en þarf að tryggja loftveg.
Erfitt að intubera gegnum munn vegna mikils þrota, nota fiberoptiska intubasjón.
Tæma graftarpolla ef einhverjir eru, sýklalyf.
Retropharyngeal abscess, uppruni og sjúklingahópur.
- Kemur út frá hálsbólgu ef sýking kemst í retropharyngeal eitil og þar verður graftarpollur (þeir liggja fyrir aftan slímhúð í koki).
- Börn
Klínísk skoðun í retropharyngeal abscess?
Sjáum útbungun í aftari kokvegg þegar við kíkjum upp í sjúklingana.
Meðferð retropharyngeal abscessa.
Sýklalyf og tæma abscess, ýmist transoral eða utan frá.
Parapharyngeal abscess, uppruni
Vanalega dreifing frá öðrum svæðum, sýking í eitlum.
Klíník í parapharyngeal abscess og meðferð.
Fyrirferð utan á hálsi og/eða í koki. Hálssærindi Hiti Erfitt að snúa höfði Öndunarerfiðleikar - Rx. Tæma (utan frá) og sýklalyf.
Hvað er Lemierre heilkenni?
Vanalega út frá hálsbólgu vegna Fusobacterium necrophorum, sem er gram neg. anaerob baktería.
Thrombus í v. jugularis interna með septiskum PE!
Klíník í Lemierre heilkenni.
Hálsbólga
Sepsis
Mæði
