Υγρά Flashcards
Αφυδάτωση
Απώλεια υγρών > πρόσληψη υγρών
Υπερογκαιμία
Αυξημένος όγκος υγρών στο αγγειακό δίκτυο
Υπογκαιμία
Μειωμένος όγκος υγρών στο αγγειακό δίκτυο
Υγρά διατήρησης
Κρυσταλλοειδή για κάλυψη ημερήσιων αναγκών
Υγρά αντικατάστασης
Κρυσταλλοειδή για αντικατάσταση απωλειών
Τotal body water
60%ΣΒ:
* Ενδοκυττάριο υγρό 40%
* Εξωκυττάριο υγρό 20%
Όγκος αίματος (πλάσμα + ερυθρά αιμοσφαίρια)
- Σκύλος 8-9% ΣΒ (90 ml/kg)
- Γάτα 6 -7 % ΣΒ (65 ml/kg)
Να
Kυριότερο κατιόν του ECF (Εξωκυττάριο)
Διττανθρακικά και Cl
Kυριότερα ανιόντα ECF
K, Mg
Kυριότερα κατιόντα ICF (Ενδοκυττάριο)
Πρωτεΐνες – φωσφορικά
Kυριότερα ανιόντα ICF
Κίνηση των Υγρών
- Νερό κινείται ελεύθερα
- Μικρομοριακές ουσίες κινούνται ελεύθερα, και με κατανάλωση ενέργειας (αντλίες)
- Μεγαλομοριακές ουσίες δεν διαπερνούν τις μεμβράνες
Κολλοειδοσμωτική πίεση-Υδροστατική πίεση
Αντιστρόφως ανάλογα (όσμωση)
Ενδοθήλιο τριχοειδών των νεφρών
Θυριδωτό δίκτυο
Είδη των υγρών διαλυμάτων
- Κρυσταλλοειδή
- Συνθετικά κολλοειδή
- Υποκατάστατα αίματος/αίμα
- Διαλύματα παρεντερικής διατροφής
Κρυσταλλοειδή
Διαλύματα ηλεκτρολυτών ή οργανικών ενώσεων μικρού ΜΒ που διαπερνούν εύκολα το ενδοθήλιο των τριχοειδών αγγείων
Κρυσταλλοειδή: Σύσταση
- ΝΕΡΟ + Να ή ΝΕΡΟ + Γλυκόζη (Δεξτρόζη) (βάση)
- Προσθήκη Κ, Cl, Mg, Ca, γαλακτικά κτλ
Κρυσταλλοειδή: Είδη
- Υπότονα (D5%-ισότονο σαν σύσταση)
- Ισότονα (NS 0,9%, LR’s, Ringer’s)
- Υπέρτονα (NS 7,5%, NS 15%, D35%)
Ισορροπημένα διαλύματα (balanced)
Η σύνθεση και η ωσμωτικότητα τουs μοιάζει με αυτή του πλάσματος ή του εξωκυττάριου υγρού πχ. LR’s
Μη ισορροπημένα διαλύματα
Η σύνθεση κ η ωσμωτικότητα τουs ΔΕΝ μοιάζει με αυτή του πλάσματος ή του εξωκυττάριου υγρού πχ. NS 0,9%
Υγρά αποκατάστασης (ισότονα/υπέρτονα κρυσταλλοειδή)
ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΚΑ
Υγρά διατήρησης
ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΑ
1. Μικρότερη περιεκτικότητα σε Na
2. Μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε Κ
Δεξτρόζη 5%
- Μεταβολισμός άμεσα σε CO2 και νερό
- Σαν να χορηγείς σκέτο νερό
Κολλοειδές
Ομογενές μίγμα μικροσκοπικών σωματιδίων ομοιόμορφα διασκορπισμένα μέσα σε μια ουσία με την οποία δεν αναμιγνύονται (μικύλλα)
Κολλοειδές: Διαλύματα μεγαλομοριακών ενώσεων
Διαπερνούν δύσκολα ή καθόλου το ενδοθήλιο τριχοειδών => περισσότερο χρόνο ενδοαγγειακά
Κολλοειδές: Είδη
- Φυσικά (πλήρες αίμα, πλάσμα, παρασκευάσματα λευκωματινών)
- Συνθετικά (Δεξτράνες, Ζελατίνες, Υδροξυ-αιθυλ-πολυσακχαρίτες)
Κολλοειδές: Κυριότερα μειονεκτήματα
- υπερφόρτωση κυκλοφορίας (αντένδειξη σε καρδιοπαθή)
- αναφυλακτικές αντιδράσεις
- οξεία νεφρική ανεπάρκεια (δυσκολία απέκκρισης με σπειραματική διήθηση)
- μείωση πηκτικότητας αίματος
Κολλοειδές: Κύρια ένδειξη
Σοβαρή αιμορραγία (ενδοαγγειακός όγκος αίματος)
Αλβουμίνη
75% COP του πλάσματος στα φυσιολογικά αγγεία
Ποσοστό και χρόνος παραμονής των υγρών στα αγγεια
Εξαρτάται από:
1. συγκέντρωση τους σε μεγαλομοριακές ουσίες μη διαπερατες από την κυτταρική μεμβράνη
2. διαπερατότητα αγγείων
Ενδείξεις χορήγησης υγρών
- Αύξηση ενδοαγγειακού όγκου
- Διατήρηση ωσμωτικής πίεσης
- Επανυδάτωση διάμεσου-ενδοκυττάριου χώρου
- Διόρθωση οξεοβασικής ισορροπίας
- Μέσο χορήγησης φαρμάκων
- Διατήρηση ανοικτής φλεβικής γραμμής
- Θεραπεία παθήσεων
- Θρεπτική υποστήριξη
Απώλειες σε ενδοκυτταρικά υγρά
νευρολογικά συμπτώματα
Απώλειες σε εξωκυτταρικά υγρά
Αφυδάτωση
Απώλειες ενδοαγγειακού χώρου
υπογκαιμία – SHOCK
Δόση συντήρησης
2ml/kg/h
Δόση χορήγησης υγρών διαναισθητικά
Σκ: 5-7ml/kg/h
Γ: 3-5 ml/kg/h
Δόση σε shock
- Σκ: 60 -90 ml/kg/h διαιρεμένο σε 3 bolus
- Γάτα πολύ χαμηλότερες οι δόσεις σε σοκ κ με ιδιαίτερη προσοχή στη χορήγηση (κίνδυνος πνευμονικού οιδήματος, max 60 ml)
Όταν διαρκεί η αφυδάτωση
Συνοδεύεται από υποογκαιμία
Είδος υγρών με βάση την χρήση
- Υγρά αντικατάστασης (replacement fluids)
- Υγρά διατήρησης
Υγρά αντικατάστασης
- Ισότονα διαλύματα με ηλεκτρολύτες
- Σύσταση προσομοιάζει αυτή του εξωκυττάριου υγρού🔥
- Οσμωτικότητα παρόμοια με αυτή του πλάσματος🔥
- Συστατικά ρύθμισης οξεοβασικής ισορροπίας και δεξτρόζη, Lactated Ringer’s (όχι φο)
Νερό και ηλεκτρολύτες
Περνούν ελεύθερα από τον ενδοαγγειακό χώρο στον εξωκυττάριο
30 min μετά τη χορήγηση ισότονων κρυσταλλοειδών🔥🔥
- 75% περνά στον εξωκυττάριο χώρο
- 25% παραμένει ενδοαγγειακά
NaCl 0,9%/φο
- Μη ισορροπημένο διάλυμα
- Υψηλές συγκεντρώσεις νατρίου και χλωρίου
- Φυσιολογικό νεφρό αντισταθμίζει την περίσσεια ηλεκτρολυτών
NaCl 0,9% ενδείξεις
μικρά χρονικά διαστήματα, μικρές απώλειες:
1. Υπονατριαιμία
2. Υποχλωριαιμία
3. μεταβολική αλκάλωση
4. σοβαρά ηπατοπαθή
Lactated Ringer’s
- Ισορροπημένο διάλυμα
- Ηλεκτρολύτες και γαλακτικό νάτριο
- Γαλακτικά μεταβολίζονται στο ήπαρ (αντένδειξη στα σοβαρά ηπατοπαθή🔥🔥)
Lactated Ringer’s ενδείξεις
- πολύ νεαρά
- διαναισθητικά
- σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις αντικατάστασης υγρών
Lactated Ringer’s αντενδείξεις => NS 0,9%
- Σοβαρές ηπατοπάθειες🔥
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις🔥
- Adisson’s
- Υπερασβεστιαιμία
- Αρχική διαχείριση του κετοξικού Σ.Δ.🔥
Υγρά διατήρησης
Ο όγκος των υγρών και η ποσότητα των ηλεκτρολυτών που πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά ώστε να διατηρούνται ο συνολικός όγκος νερού και οι ποσότητες των ηλεκτρολυτών μέσα στα φυσιολογικά όρια => Υπότονα υγρά, με χαμηλό Na και υψηλό Κ (κίνηση υγρών εξωκυτταρικά)
Υγρά διατήρησης: Προσοχή
- Δεν χορηγούνται γρήγορα (bolus)
- Δεν χρησιμοποιούνται σε σοκ και αφυδάτωση
Υγρά διατήρησης: Είδη
- Ισότονα διαλύμα με προσθήκη D5%
- Δεξτρόζη μεταβολίζεται άμεσα σε H2O + CO2
- Παραμένουν υπότονα τελικά
- Half strength διαλύματα γλυκόζης
Υπέρτονα διαλύματα
NaCl 7,5 – 15%
Υπέρτονα διαλύματα: Ενδείξεις
Ταχεία αύξηση του ενδοαγγειακού όγκου
Υπέρτονα διαλύματα: Αντενδείξεις
- Καρδιοπαθή-αναπνευστικά (διαχείριση ενδοαγγειακού όγκου)
- Αφυδάτωση
- Σε μη ελεγχόμενη αιμορραγία (εξαίρεση οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις)🔥
Οδός χορήγησης
- Εντερική οδός (ήπια αφυδάτωση)
- Ενδοφλέβια οδός🔥
- Ενδοστική οδός (σε νεογνά)🔥
- Υποδόρια οδός
- Ενδοπεριτοναική οδός (επιμόλυνση-τραυματισμοί)
Υποδόρια οδός
- Αντενδείκνυται σε ζώα με μέτρια εως σοβαρή αφυδάτωση, σοκ
- Δεν απορροφάται
- 10-20ml/kg ανα σημείο
Λήξη της θεραπείας με υγρά
- Δεν γίνεται απότομα αλλά σταδιακά (ιδίως όταν χορηγούνται μεγάλες ροές)
- Θα πρέπει να επανέλθει η δυνατότητα συμπύκνωσης του ούρου
- Πρωτόκολλα «απογαλακτισμού» από τους ορούς
Εξωαγγειακές απώλειες σε υγρά (αφυδάτωση-εξωκυττάριος χώρος)
- ↓ ελαστικότητα του δέρματος
- ↓ υγρασία των βλεννογόνων και του κερατοειδούς, θέση του οφθαλμικού βολβού στον οφθαλμικό κόγχο (ενόφθαλμος)
- ούρο πυκνότερο (και λιγότερο - κλειστή συλλογή)
Σε σοβαρή αφυδάτωση (>12% υπογκαιμικό σοκ), Ενδοαγγειακές απώλειες
a. ↑ καρδιακή συχνότητα
b. ↓ ποιότητα σφυγμού
c. ↑ αιματοκρίτη🔥, ολικών πρωτεϊνών και ουρεϊκού αζώτου
Ενδοαγγειακές απώλειες σε υγρά (υποογκαιμία-αγγεία)
- Επίπεδο συνείδησης, θερμοκρασία του ζώου
- Χρώμα των βλεννογόνων
- Χρόνος επαναπλήρωσης των τριχοειδών
- Ποιότητα του σφυγμού (~ χρόνο που παρήλθε)
- Καρδιακή συχνότητα και ακρόαση της καρδιάς
- Αρτηριακή πίεση
- Κεντρική φλεβική πίεση
- κφ αιματοκρίτης🔥, ολικές πρωτεΐνες και ουρεϊκό άζωτο
