ZESPOŁY KLINICZNE W ZAKAŻENIACH UKŁADU NERWOWEGO

Question 1

(Bakteryjne) Ropne zapalenie opon m-r - objawy

Answer 1

• Ból głowy, gorączka, objawy oponowe

• zaburzenia przytomności;
• napady padaczkowe
• Objaw Brudzińskiego
• Objaw Kerniga

Question 2

Ropne zapalenie opon m-r - PMR

Answer 2

• Pleocytoza neutrofilowa, ↓ stężenie glukozy i ↑ stężenie białka
- obrzek mózgu, wzrost ciśnienia
• Barwienie metodą Grama i posiewy dają zwykle wyniki dodatnie, chyba że podczas antybiotykoterapii
• Posiewy krwi są dodatnie w 30-80%

Question 3

Ropne zapalenie opon m-r - leczenie

Answer 3

H.influenzae lub S. pneumoniae u dzieci albo S. pneumoniae u dorosłych - deksametazon

H. influenzae lub N. meningitidis powinni być odizolowani przez pierwszą dobe antybiotykoterapii

GKSy tylko w zakażeniu pneumokokowym

Question 4

Wirusowe zapalenie opon m-r - epi

Answer 4

• Częstsze niż wszystkie pozostałe przyczyny zapalenia opon m-r razem wzięte
echowirusy, Coxsackie, świnka
• Wirusy opryszczki (HSV-1 i, rzadziej, HSV-2)
- ostre, samoograniczające się zachorowania, często u
młodych kobiet
- 25% pacjentów może mieć nawracające epizody
- mogą one występować mimo braku zmian na skórze lub śluzówkach

Question 5

Wirusowe zapalenie opon m-r - diagno

Answer 5

pleocytoza limfocytowa w pierwszych 6-24 godz. mogą występować neutrofile
glukoza prawidłowa;
stężenie białka: prawidłowe lub nieznacznie ↑
• Hodowle wirusów dodatnie w 40-70%
IgM swoistych

leczenie podtrzymujące, leczenie bólu

Question 6

Gruźlicze zapalenie opon m-r - etio

Answer 6

Najczęstsza Mycobacterium tuberculosis
ogniska gęste - większe, serowaciejące
• Włóknienie wysięków w oponach na podstawie mózgu → wodogłowie komunikujące
• Zapalenie naczyń przechodzących przez wysięk oponowy → niedrożność naczynia / udar mózgu

Question 7

Gruźlicze zapalenie opon m-r - objawy

Answer 7

Przewlekłe - tygodnie

Wczesne: ból głowy + pogarszające się samopoczucie

• sztywność karku, porażenia nerwów czaszkowych (najczęściej VI)
• Późniejsze: silne bóle głowy, objawy oponowe, wymioty, senność, napady padaczkowe, zaburzenia świadomości
• niedowład połowiczy lub parapareza, ślepota, głuchota oraz upośledzenie funkcji poznawczych
  • Późne: śpiączka, zaburzenia czynności pnia mózgu

• Śmiertelność wynosi około 30%

Question 8

Gruźlicze zapalenie opon m-r - diagno

Answer 8

Liczba leukocytów: 100-500/μl, zwykle dominują limfocyty (granulocyty <50%)
• Stężenie białka: ↑↑; Stężenie glukozy: ↓

• (Metoda Ziehla-Neelsena) Barwienie na prątki kwasooporne dodatnie w 20%
• Posiew PMR dodatni w 33%
- zmiany w płucach u 50%

• wodogłowie,
• wzmocnienie sygnału opon
• zmiany o charakterze guza
• zapalenie tętnic i zapalenie błony wewnętrznej tętnicy

Question 9

Gruźlicze zapalenie opon m-r - leczenie

Answer 9

Izoniazyd + ryfampicyna (9 mcy) oraz pirazynamid + etambutol (2mce)
- Deksametazon
• Reakcja paradoksalna (pleocytoza granulocytarna w PMR lub wystąpienie gruźliczaków) nie oznacza niepowodzenia leczenia

Question 10

Grzybicze zapalenie opon m-r -epi

Answer 10

• Częstsze u dorosłych niż u dzieci
• Podostre zapalenie opon m-r - klinicznie nie do odróżnienia od gruźliczego
• Śmiertelność w kryptokokowym zapaleniu opon mr wynosi 5%, ale w innych 25-50%

Question 11

Grzybicze zapalenie opon m-r - diagno

Answer 11

w RM: wodogłowie, wzmocnienie sygnału opon oraz, niekiedy, ogniska zawałowe
• Liczba leukocytów 20-1000/μl (głównie limfocyty), ↑ stężenie białka ↓ stężenie glukozy
• Posiewy zwykle dają wyniki ujemne; wyjątkiem jest
kryptokokowe
- PMR barwienie tuszem indyjskim
• Antygen C. neoformans wykrywany jest w surowicy prawie u wszystkich chorych na kryptokokowe
• Rozpoznanie często na podstawie zgodnego obrazu klinicznego, profilu nieprawidłowości w PMR, przeciwciał w surowicy oraz potwierdzonego zakażenia grzybiczego w innej lokalizacji

Question 12

Grzybicze zapalenie opon m-r - leczenie

Answer 12

amfoterycyna B, flucytozyna, itrakonazol
• Zmniejszanie zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego powtarzanymi nakłuciami lędźwiowymi, wszczepieniem drenażu
lędźwiowego lub komorowo-otrzewnowego

Question 13

Jałowe zapalenie opon m-r • Przyczyny:

Answer 13

• najczęściej wirusy
• reakcja na wprowadzenie obcych substancji do przestrzeni podpajęczynówkowej (np. powietrza, kontrastu, leków)
• choroby układowe tkanki łącznej (np. toczeń)
• działanie niepożądane leków (np. NLPZ, IVIG, izoniazyd, karbamazepina)

Question 14

Jałowe zapalenie opon m-r - PMR

Answer 14

• Obraz PMR: zwiększone ciśnienie, pleocytoza 10–4000

komórek/mm3, stężenie białka ↑, stężenie glukozy w normie, brak patogenu w barwieniach/hodowlach/PCR

Question 15

Podrażenienie opon m-r

Answer 15

= meningismus

Klasyczna triada objawów podrażnienia opon:

• ból głowy
• światłowstręt
• sztywność karku

• Ból głowy oraz objawy podrażnienia opon u pacjentów z ostrą chorobą gorączkową, zazwyczaj o etiologii wirusowej
• Zawsze wymaga różnicowania z zapaleniem opon m-r lub zapaleniem mózgu
• PMR:
umiarkowanie wzmożone ciśnienie;
przejrzysty i bezbarwny,
nie zawiera żadnych komórek
• Obniżenie ciśnienia przez upust płynu powoduje ustąpienie objawów

Question 16

Ropień mózgu - etio

Answer 16

najpierw zapalenie. potem otorbione ognisko

• wiele mikroorganizmów na raz
• śmiertelność 15-20%
• 30% niepełnosprawność

Question 17

Ropień mózgu - rozpoznanie

Answer 17

• ból głowy, wymioty,
• zaburzenia przytomności
• tarcza zastoinowa, bo efekt masy
• napady padaczkowe u 33-50%
• Gorączka w 50%

• NL zwykle jest przeciwwskazane
• TK lub RM może wykazać ognisko o obrączkowym wzmocnieniu sygnału z centralną strefą zmniejszonego sygnału i z obrzękiem otaczającym.
- silny sygnał w obrazowaniu dyfuzji w RM
- posiewy materiału z ropnia (z krwi – rzadko)

Question 18

Ropień mózgu - leczenie i rokowanie

Answer 18

• Po drenażu chirurgicznym cefalosporyna III gen + metronidazol
• Kortykosteroidy – kontrowersyjne, jeśli już to u osób z efektem masy (zmniejszają obrzęk ale ograniczają przechodzenie antybiotyków do ogniska)

50% - objawy neurologiczne, napady padaczkowe
20% - niedowład połowiczy i afazja

Question 19

Ropień nadtwardówkowy śródczaszkowy

Answer 19

• Często wywodzi się z zatok lub z ucha
- pomiędzy oponą twardą i blaszką wewnętrzną kości czaszki
- rzadko poważne konsekwencje
- gorączka, ból głowy, sztywność karku i wymioty
- obrzęk wokół oczodołów,
ropień podczepcowy w okolicy czołowej
- w TK zewnątrztwardówkowe nagromadzenie płynu o charakterystycznym soczewkowatym kształcie,
• Konieczny jest drenaż chirurgiczny
• Antybiotykoterapia

Question 20

Ropień nadtwardówkowy kanału kręgowego

Answer 20

• Najczęściej gronkowcowy
- najczęściej drogą krwi, szczególnie ze skóry, lub przez ciągłość
• Śmiertelność wynosi około 15%;
- 40-50% osób wraca w pełni do zdrowia
- gorączka, ból pleców i miejscowa tkliwość.
- objawy oponowe i ogniskowe objawy ubytkowe
- drenaż + wankomycyna + cefalosporyna III gen

Question 21

Ropniak podtwardówkowy

Answer 21

• następstwo zakażenia zatok czołowych albo zapalenia ucha środkowego, bezpośredniego urazu lub drogą krwi
  • Najczęściej obejmuje obie półkule, a rzadziej tylny dół czaszki
  • Śmiertelność wynosi około 10%
  • Padaczka i ogniskowe następstwa neurologiczne u 10-44% osób, które przeżyły
• gorączka, ból głowy, sztywność karku,
• napady padaczkowe (ew. profilaktyka z użyciem LPP) i ogniskowe objawy neurologiczne
• może naśladować bakteryjne zapalenie opon mr
  • Nakłucie lędźwiowe jest przeciwwskazane
• drenaż + Antybiotyki
  • Jeżeli występuje zakażenie zatok, powinny być one drenowane, a zakażona kość – usunięta

Question 22

Zapalenie mózgu - epi i etio

Answer 22

Najczęściej wywołane wirusami
• Zmiany patologiczne polegają na okołonaczyniowym zapaleniu w istocie szarej lub na styku istoty szarej i białej
• Najczęstszą i największa śmiertelnością - HSV 20-30%
• Wirusy przenoszone przez ukąszenia stawonogów (arbowirusy) - japońskie zapalenia mózgu, wirus Zachodniego Nilu
• W Polsce - kleszczowe zapalenie mózgu

Question 23

Zapalenie mózgu - objawy i diagno

Answer 23

• gorączka, ból głowy,
• zaburzenia świadomości i napady padaczkowe
• w opryszczkowym - częste objawy ogniskowe, PATOGNOMICZNE w opryszkowym - obustronne zmiany w płatach skroniowych

• pleocytoza limfocytowa
- stężenie glukozy zwykle N;
stężenie białka ±↑
• Hodowle wirusów z PMR rzadko dają dodatni wynik
- PCR w kierunku HSV-1/2, VZV i enterowirusów - 90% skuteczności
- test na HIV u każdego
• Diagnostyczna jest stwierdzenie swoistych IgM w PMR / surowicy lub 4 x ↑ miana IgG w surowicy w odstępie 4 tyg.
• Często nieprawidłowy jest EEG

Question 24

Objaw Kerniga

Answer 24

W ZOMR bakteryjnym

ograniczenie ruchomości prostowania kolana przy zgięciu o 90 stopni w biodrze

Question 25

Objaw Brudzińskiego

Answer 25

W ZOMR bakteryjnym

przy próbie biernego zgięcia szyi u chorego lezącego na plecach występuje zgięcie nóg w biodrze i kolanie

Question 26

Zapalenie opon Mollareta

Answer 26

= nawracające łagodne limfocytarne zapalenie opon

• zwykle HSV-2

Question 27

U kogo TK przed NL?

Answer 27

• z upośledzona odpornością
• choroby mózgu w wywiadzie
• napady padaczkowe o niedawnym początku
• tarcza zastoinowa
• zaburzenia przytomności
• ogniskowe ubytkowe objawy neurologiczne

Question 28

Ciśnienie PMR

Answer 28

10-18 mmHg

zwiekszone w:

• bakteryjnym
• gruźliczym
• kryptokokowym

Question 29

ZOMR i mózgu

Answer 29

= meningoencephalitis