ZESPOŁY KLINICZNE W ZAKAŻENIACH UKŁADU NERWOWEGO Flashcards
(Bakteryjne) Ropne zapalenie opon m-r - objawy
• Ból głowy, gorączka, objawy oponowe
- zaburzenia przytomności;
- napady padaczkowe
- Objaw Brudzińskiego
- Objaw Kerniga
Ropne zapalenie opon m-r - PMR
• Pleocytoza neutrofilowa, ↓ stężenie glukozy i ↑ stężenie białka
- obrzek mózgu, wzrost ciśnienia
• Barwienie metodą Grama i posiewy dają zwykle wyniki dodatnie, chyba że podczas antybiotykoterapii
• Posiewy krwi są dodatnie w 30-80%
Ropne zapalenie opon m-r - leczenie
H.influenzae lub S. pneumoniae u dzieci albo S. pneumoniae u dorosłych - deksametazon
H. influenzae lub N. meningitidis powinni być odizolowani przez pierwszą dobe antybiotykoterapii
GKSy tylko w zakażeniu pneumokokowym
Wirusowe zapalenie opon m-r - epi
• Częstsze niż wszystkie pozostałe przyczyny zapalenia opon m-r razem wzięte
echowirusy, Coxsackie, świnka
• Wirusy opryszczki (HSV-1 i, rzadziej, HSV-2)
- ostre, samoograniczające się zachorowania, często u
młodych kobiet
- 25% pacjentów może mieć nawracające epizody
- mogą one występować mimo braku zmian na skórze lub śluzówkach
Wirusowe zapalenie opon m-r - diagno
pleocytoza limfocytowa w pierwszych 6-24 godz. mogą występować neutrofile
glukoza prawidłowa;
stężenie białka: prawidłowe lub nieznacznie ↑
• Hodowle wirusów dodatnie w 40-70%
IgM swoistych
leczenie podtrzymujące, leczenie bólu
Gruźlicze zapalenie opon m-r - etio
Najczęstsza Mycobacterium tuberculosis
ogniska gęste - większe, serowaciejące
• Włóknienie wysięków w oponach na podstawie mózgu → wodogłowie komunikujące
• Zapalenie naczyń przechodzących przez wysięk oponowy → niedrożność naczynia / udar mózgu
Gruźlicze zapalenie opon m-r - objawy
Przewlekłe - tygodnie
Wczesne: ból głowy + pogarszające się samopoczucie
- sztywność karku, porażenia nerwów czaszkowych (najczęściej VI)
- Późniejsze: silne bóle głowy, objawy oponowe, wymioty, senność, napady padaczkowe, zaburzenia świadomości
- niedowład połowiczy lub parapareza, ślepota, głuchota oraz upośledzenie funkcji poznawczych
• Późne: śpiączka, zaburzenia czynności pnia mózgu
• Śmiertelność wynosi około 30%
Gruźlicze zapalenie opon m-r - diagno
Liczba leukocytów: 100-500/μl, zwykle dominują limfocyty (granulocyty <50%)
• Stężenie białka: ↑↑; Stężenie glukozy: ↓
• (Metoda Ziehla-Neelsena) Barwienie na prątki kwasooporne dodatnie w 20%
• Posiew PMR dodatni w 33%
- zmiany w płucach u 50%
- wodogłowie,
- wzmocnienie sygnału opon
- zmiany o charakterze guza
- zapalenie tętnic i zapalenie błony wewnętrznej tętnicy
Gruźlicze zapalenie opon m-r - leczenie
Izoniazyd + ryfampicyna (9 mcy) oraz pirazynamid + etambutol (2mce)
- Deksametazon
• Reakcja paradoksalna (pleocytoza granulocytarna w PMR lub wystąpienie gruźliczaków) nie oznacza niepowodzenia leczenia
Grzybicze zapalenie opon m-r -epi
- Częstsze u dorosłych niż u dzieci
- Podostre zapalenie opon m-r - klinicznie nie do odróżnienia od gruźliczego
- Śmiertelność w kryptokokowym zapaleniu opon mr wynosi 5%, ale w innych 25-50%
Grzybicze zapalenie opon m-r - diagno
w RM: wodogłowie, wzmocnienie sygnału opon oraz, niekiedy, ogniska zawałowe
• Liczba leukocytów 20-1000/μl (głównie limfocyty), ↑ stężenie białka ↓ stężenie glukozy
• Posiewy zwykle dają wyniki ujemne; wyjątkiem jest
kryptokokowe
- PMR barwienie tuszem indyjskim
• Antygen C. neoformans wykrywany jest w surowicy prawie u wszystkich chorych na kryptokokowe
• Rozpoznanie często na podstawie zgodnego obrazu klinicznego, profilu nieprawidłowości w PMR, przeciwciał w surowicy oraz potwierdzonego zakażenia grzybiczego w innej lokalizacji
Grzybicze zapalenie opon m-r - leczenie
amfoterycyna B, flucytozyna, itrakonazol
• Zmniejszanie zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego powtarzanymi nakłuciami lędźwiowymi, wszczepieniem drenażu
lędźwiowego lub komorowo-otrzewnowego
Jałowe zapalenie opon m-r • Przyczyny:
- najczęściej wirusy
- reakcja na wprowadzenie obcych substancji do przestrzeni podpajęczynówkowej (np. powietrza, kontrastu, leków)
- choroby układowe tkanki łącznej (np. toczeń)
- działanie niepożądane leków (np. NLPZ, IVIG, izoniazyd, karbamazepina)
Jałowe zapalenie opon m-r - PMR
• Obraz PMR: zwiększone ciśnienie, pleocytoza 10–4000
komórek/mm3, stężenie białka ↑, stężenie glukozy w normie, brak patogenu w barwieniach/hodowlach/PCR
Podrażenienie opon m-r
= meningismus
Klasyczna triada objawów podrażnienia opon:
- ból głowy
- światłowstręt
- sztywność karku
• Ból głowy oraz objawy podrażnienia opon u pacjentów z ostrą chorobą gorączkową, zazwyczaj o etiologii wirusowej
• Zawsze wymaga różnicowania z zapaleniem opon m-r lub zapaleniem mózgu
• PMR:
umiarkowanie wzmożone ciśnienie;
przejrzysty i bezbarwny,
nie zawiera żadnych komórek
• Obniżenie ciśnienia przez upust płynu powoduje ustąpienie objawów
Ropień mózgu - etio
najpierw zapalenie. potem otorbione ognisko
- wiele mikroorganizmów na raz
- śmiertelność 15-20%
- 30% niepełnosprawność
Ropień mózgu - rozpoznanie
- ból głowy, wymioty,
- zaburzenia przytomności
- tarcza zastoinowa, bo efekt masy
- napady padaczkowe u 33-50%
- Gorączka w 50%
• NL zwykle jest przeciwwskazane
• TK lub RM może wykazać ognisko o obrączkowym wzmocnieniu sygnału z centralną strefą zmniejszonego sygnału i z obrzękiem otaczającym.
- silny sygnał w obrazowaniu dyfuzji w RM
- posiewy materiału z ropnia (z krwi – rzadko)
Ropień mózgu - leczenie i rokowanie
- Po drenażu chirurgicznym cefalosporyna III gen + metronidazol
- Kortykosteroidy – kontrowersyjne, jeśli już to u osób z efektem masy (zmniejszają obrzęk ale ograniczają przechodzenie antybiotyków do ogniska)
50% - objawy neurologiczne, napady padaczkowe
20% - niedowład połowiczy i afazja
Ropień nadtwardówkowy śródczaszkowy
• Często wywodzi się z zatok lub z ucha
- pomiędzy oponą twardą i blaszką wewnętrzną kości czaszki
- rzadko poważne konsekwencje
- gorączka, ból głowy, sztywność karku i wymioty
- obrzęk wokół oczodołów,
ropień podczepcowy w okolicy czołowej
- w TK zewnątrztwardówkowe nagromadzenie płynu o charakterystycznym soczewkowatym kształcie,
• Konieczny jest drenaż chirurgiczny
• Antybiotykoterapia
Ropień nadtwardówkowy kanału kręgowego
• Najczęściej gronkowcowy
- najczęściej drogą krwi, szczególnie ze skóry, lub przez ciągłość
• Śmiertelność wynosi około 15%;
- 40-50% osób wraca w pełni do zdrowia
- gorączka, ból pleców i miejscowa tkliwość.
- objawy oponowe i ogniskowe objawy ubytkowe
- drenaż + wankomycyna + cefalosporyna III gen
Ropniak podtwardówkowy
- następstwo zakażenia zatok czołowych albo zapalenia ucha środkowego, bezpośredniego urazu lub drogą krwi
• Najczęściej obejmuje obie półkule, a rzadziej tylny dół czaszki
• Śmiertelność wynosi około 10%
• Padaczka i ogniskowe następstwa neurologiczne u 10-44% osób, które przeżyły - gorączka, ból głowy, sztywność karku,
- napady padaczkowe (ew. profilaktyka z użyciem LPP) i ogniskowe objawy neurologiczne
- może naśladować bakteryjne zapalenie opon mr
• Nakłucie lędźwiowe jest przeciwwskazane - drenaż + Antybiotyki
• Jeżeli występuje zakażenie zatok, powinny być one drenowane, a zakażona kość – usunięta
Zapalenie mózgu - epi i etio
Najczęściej wywołane wirusami
• Zmiany patologiczne polegają na okołonaczyniowym zapaleniu w istocie szarej lub na styku istoty szarej i białej
• Najczęstszą i największa śmiertelnością - HSV 20-30%
• Wirusy przenoszone przez ukąszenia stawonogów (arbowirusy) - japońskie zapalenia mózgu, wirus Zachodniego Nilu
• W Polsce - kleszczowe zapalenie mózgu
Zapalenie mózgu - objawy i diagno
- gorączka, ból głowy,
- zaburzenia świadomości i napady padaczkowe
- w opryszczkowym - częste objawy ogniskowe, PATOGNOMICZNE w opryszkowym - obustronne zmiany w płatach skroniowych
• pleocytoza limfocytowa
- stężenie glukozy zwykle N;
stężenie białka ±↑
• Hodowle wirusów z PMR rzadko dają dodatni wynik
- PCR w kierunku HSV-1/2, VZV i enterowirusów - 90% skuteczności
- test na HIV u każdego
• Diagnostyczna jest stwierdzenie swoistych IgM w PMR / surowicy lub 4 x ↑ miana IgG w surowicy w odstępie 4 tyg.
• Często nieprawidłowy jest EEG
Objaw Kerniga
W ZOMR bakteryjnym
ograniczenie ruchomości prostowania kolana przy zgięciu o 90 stopni w biodrze
