Sen (I wish...) Flashcards
Sen ogólnie
- Cykl: około 90-100 min
• 4-6 cykli na dobę
Sen REM
• Stadium toniczne:
- hipotonia lub atonia mięśni
- desynchronizacja EEG
- zniesienie odruchów
• Stadium fazowe:
- szybkie ruchy gałek ocznych
- wahania rytmu serca i ciśnienia tętniczego
- samoistne ruchy
Sen NREM – mechanizmy
• Czynność neuronów hipnogenicznych w obszarze przedwzrokowym przedniej części podwzgórza
• Hamowanie neuronów histaminergicznych w tylnej części podwzgórza
• Zahamowanie aktywującego układu siatkowatego śródmózgowia wywołuje blokadę informacji dochodzącej do wzgórza
• Brak pobudzania kory mózgowej
↑aktywność neuronów cholinergicznych śródmózgowia i mostu (REM-on neurons)
↓ aktywność neuronów miejsca sinawego i jądra szwu (REM-off neurons
Badania pomocnicze
Polisomnografia
• równoczesne monitorowanie EEG, ruchów gałek ocznych, czynności serca, ruchów oddechowych, wysycenia krwi tlenem oraz napięcia mięśni i ich aktywności podczas snu
• szczególnie przydatna przy podejrzeniu obturacyjnego bezdechu śródsennego, narkolepsji lub okresowych ruchów kończyn we śnie
Test mnogich latencji snu (MLST)
• ocenia szybkość zapadania w sen podczas 5 okazji do drzemki w ciągu dnia oddzielonych dwugodzinną przerwą
Test utrzymania stanu czuwania
• pacjent proszony jest o pozostawanie w czuwaniu w cichym pokoju
Badania laboratoryjne czynności nerek, wątroby i tarczycy
• u pacjentów z nadmierną sennością w ciągu dnia (PYTANIE Z BAZY)
Zespół zmiany stref czasowych (jet-lag)
• Spowodowany szybką podróżą przez > 2 strefy czasowe. Podróż na wschód (przyspieszanie cyklu snu) powoduje bardziej nasilone dolegliwości niż podróż na zachód (opóźnianie snu)
Zaburzenia snu związane z chorobami psychicznymi
90% pacjentów z duża depresją - PYTANIE Z BAZY gdzie najczęściej występuje bezsenność
• 60-69% osób cierpiących na przewlekłą bezsenność ma poważne zaburzenie psychiczne, najczęściej zaburzenia nastroju
• pacjenci z depresją mogą mieć początkowo bezsenność związaną
Narkolepsja - etio
- zaburzeniami regulacji czasu i kontroli snu REM
- w wieku młodzieńczym lub u młodych dorosłych
- utrzymuje się przez całe życie; oczekiwana długość życia nie jest skrócona
- występuje u 0,05% osób dorosłych
- przyczyna jest nieznana - może nią być autoimmunologiczny proces niszczący neurony produkujące hipokretynę w bocznej części podwzgórza
Narkolepsja objawy
- Nadmierna senność w ciągu dnia
- napady snu lub ogólna skłonność do zasypiania w każdej sytuacji pozbawionej aktywności
• Katapleksja - krótkie (< 2 min) epizody przemijającej utraty napięcia mięśni, prowokowane emocjami, najczęściej śmiechem - Omamy przy zasypianiu lub budzeniu się
- Porażenie przysenne
Narkolepsja - diagno i leczenie
- polisomnografia + test mnogich latencji snu (MSLT)
- wyniki tych badań wskazują na epizody snu REM podczas co najmniej 2 z 5 okazji do drzemki w ciągu dnia, przeciętna latencja snu (czas do zaśnięcia) wynosi ≤ 5 minut
- W PMR u większości pacjentów występuje niedobór neuropeptydu - hipokretyny-1 (oreksyny)
• pacjenci powinni spać wystarczająco długo w nocy i robić krótkie (< 30 min.) drzemki o stałych porach dnia (zwykle po południu)
- modafinil
- metylfenidat
Katapleksja
• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (gł. klomipramina)
• wenlafaksyna
• obturacyjny bezdech senny (OSA = Obstructive sleep apnea)
- niedrożność dróg oddechowych, prowadząca do częściowego lub całkowitego zatrzymania oddychania mimo występującego wysiłku mającego na celu oddychanie
- mięśnie rozszerzające gardło są mniej aktywne we śnie, a języczek i/lub język opadają i częściowo lub całkowicie zatykają drogi oddechowe
- czynniki ryzyka: otyłość, zaawansowany wiek, płeć męską oraz określone cechy anatomiczne, takie jak krótkie drogi oddechowe, cofniętą żuchwę i przerost języka.
-niezależny czynnik ryzyka zawału serca i udaru mózgu
• ośrodkowy bezdech senny (CSA):
- epizody braku napędu oddechowego
- przyczyną może być stosowanie leków hamujących napęd oddechowy
- patologia rdzenia przedłużonego (np. malformacja Arnolda- Chiariego)
• CSA o typie oddychania Cheyne’a-Stokesa jest spotykany najczęściej u pacjentów z zastoinową niewydolnością serca
• zespoły niedostatecznej wentylacji związanej ze snem:
• okresy zmniejszonej wentylacji z głęboką hiperkapnią,
- najczęściej związane z niedowładem pochodzenia nerwowo-mięśniowego (stwardnienie boczne zanikowe, dystrofie mięśniowe)
Sennowłóctwo
siedzenie, chodzenie lub inne złożone czynności wykonywane we śnie, zwykle z oczami otwartymi ale bez sygnałów świadczących o rozpoznawaniu otoczenia
• najczęstsze w okresie późnego dzieciństwa i w wieku dojrzewania;
- pojawia się bezpośrednio po fazach 3 i 4 snu NREM
Parasomnie
- Sennowłóctwo
- Lęki nocne
- Koszmary senne (zmora nocna
- Zaburzenia zachowania związane ze snem REM (REM behavioral disorder, RBD)
- Nocne kurcze kończyn dolnych
- Okresowe ruchy kończyn we śnie
- Zespół niespokojnych nóg
Lęki nocne
- budzące lęk epizody krzyku, płaczu i wymachiwania rękami;
- częstsze u dzieci
- występują w stadiach 3 i 4 snu NREM
• leczenie: benzodiazepiny (klonazepam, diazepam) na noc
