Ból Flashcards

1
Q

Ból krzyża

A

–somatogenny -stawy międzywyrostkowe
–neurogenny -ucisk na korzeń
–psychogenny -lęk, depresja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Struktury wewnątrzczaszkowe wrażliwe na ból (lokalizacja nocyceptorów)

A
  • Opona twarda
  • Zatoki i inne naczynia żylne
  • Naczynia tętnicze duże (na podstawie mózgu)
  • Tętnice oponowe
  • Pnie nerwów czaszkowych (V, IX, X)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Struktury zewnątrzczaszkowe wrażliwe na ból

A
  • Górne nerwy rdzeniowe (korzenie C-1, C-2, C-3)
  • Pnie tętnicze
  • Powłoki czaszki
  • Tkanki oczodołu (gałka oczna)
  • Jama nosa (ujścia zatok obocznych)
  • Ucho zewnętrzne i środkowe
  • Zęby
  • Mięśnie czepca, karku i żwacze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Pierwotne bóle głowy

A

–Migrena
–Ból głowy typu napięciowego
–Trójdzielno-autonomiczne bóle głowy
–Inne pierwotne bóle głowy (niezwiązane z obecnością zmian strukturalnych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Prodromy (zwiastuny

A

co najmniej kilka-kilkanaście

  • uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji, drażliwość,
  • uczucie sztywności i bólu karku,
  • niewyraźne widzenie,
  • ziewanie, bladość, zwiększone pragnienie, apetyt, zaburzenia snu,
  • nadwrażliwość na dźwięki, światło, zapachy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Objawy aury

A

poprzedzające bezpośrednio fazę bólową migreny

mroczki, błyski, parestezje, niedowład połowiczy, afazja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Migrena bez aury - Kryteria diagnostyczne

A

A. Co najmniej 5 napadów spełniających kryteria B-D

•B. Napady bólu głowy trwające 4 -72 godziny

•C. Ból głowy ma dwie lub więcej z poniższych cech:
–Jednostronne umiejscowienie,
–Pulsujący charakter,
–Średnie lub znaczne nasilenie bólu,
–Nasilanie się bólu przy rutynowej aktywności fizycznej

•D. W czasie bólu głowy występują co najmniej:
–Nudności i/lub wymioty
–Foto-i/lub fonofobia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Migrena bez aury - objawy

A

•Czuciowe
–Ból głowy
•Zmysłowe
–Fotofobia, fonofobia, nadwrażliwość na inne bodźce
•Autonomiczne
–Nudności/wymioty, zatrzymanie moczu / zwiększenie diurezy
•Psychiczne
–Zamącenie upośledzenie koncentracji i pamięci
–Uczucie napięcia, wzmożona drażliwość
–Obniżony nastrój, bezradność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Migrena z aurą - Kryteria diagnostyczne

A

A. Co najmniej 2 napady spełniające kryteria B i C

  • B. Jeden lub więcej całkowicie odwracalnych objawów aury
  • Wzrokowe; czuciowe; mowa/język; ruchowe; z pnia mózgu; z siatkówki
  • C. Co najmniej 3 z 6 poniższych cech:
  • Co najmniej jeden z objawów aury stopniowo narasta w ≥5min
  • Dwa lub więcej objawów aury pojawiają się kolejno
  • Każdy objaw aury trwa 5-60 min
  • Co najmniej jeden objaw aury jest jednostronny
  • Co najmniej jeden objaw aury jest dodatni
  • Aurze towarzyszy albo następuje po niej w ciągu 60 min ból głowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Migrena z aurą z pnia mózgu

A

A.Napady spełniają kryteria migreny z aurą i kryterium B
B.Aura spełnia oba poniższe warunki
1.Co najmniej dwa z poniższych w pełni odwracalnych objawów z pnia mózgu
•Dyzartria
•Zawroty głowy
•Szum uszny
•Osłabienie słuchu
•Dwojenie
•Ataksja bez mogących ją tłumaczyć zaburzeń czucia
•Obniżenie poziomu świadomości (GCS ≤13)
2.Brak objawów ruchowych lub z siatkówki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Migrena połowiczo-poraźna

A

Rodzinna migrena połowiczo-poraźna

  • FHM1: mutacja w genie CACNA1A
  • Objawy typu podstawnego
  • Zaburzenia świadomości (dezorientacja, śpiączka), gorączka, pleocytoza w płynie mózgowo-rdzeniowym
  • Napad może być wywołany niewielkim urazem głowy
  • Postępująca ataksja móżdżkowa u 50% rodzin

*Sporadyczna migrena połowiczo-poraźna(tak samo częsta)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zaburzenia napadowe, które mogą być związane z migreną

A
  • Cykliczne wymioty
  • Migrena brzuszna
  • Ból brzucha umiejscowiony w linii pośrodkowej, w okolicy pępka lub słabo zlokalizowany, tępy, przykry, silny
  • Co najmniej 2 objawy towarzyszące: brak łaknienia, nudności, wymioty, bladość
  • Łagodne napadowe zawroty głowy wieku dziecięcego
  • Łagodny napadowy kręcz karku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Faza postdromalna

A

Ok. 80-90% chorych, do 48 godz. po napadzie
•Objawy neuropsychiatryczne: zaburzenia nastroju, koncentracji, snu
•Objawy czuciowe: ‘ciężka głowa’, fono-, fotofobia, zaburzenia mowy
•Objawy z pp: nudności, wzdęcia, zaparcia, wymioty, zaburzenia łaknienia, ból brzucha, biegunka
•Objawy systemowe: uczucie zmęczenia, zwiększone wydalanie moczu, zatrzymanie płynów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Przetrwała aura bez zawału

A

przynajmniej jeden objaw aury trwający co najmniej tydzień i brak zawału mózgu w neuroobrazowaniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Stan migrenowy–

A

wyniszczający napad migrenowy trwający dłużej niż 72 godz. (napady migreny powtarzają się bez przerwy lub z przerwą krótszą niż 4 godziny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Migrenowyzawał mózgu–

A

co najmniej jeden objaw aury utrzymuje się dłużej niż 60 min; w CT/MRI ognisko niedokrwienia w regionie odpowiadającym za objawy aury; brak innych przyczyn zawału mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Napad drgawkowy sprowokowany aurą

A

napad padaczkowy w trakcie bądź godzinę po napadzie migreny z aurą

18
Q

Migrena przewlekła

A
  • co najmniej 15 dni w miesiącu przez co najmniej 3 miesiące
    •Zanikanie typowych dla napadu migreny cech (nudności, foto-i fonofobii)
    •Dolegliwości przyjmują cechy napięciowego bólu głowy
19
Q

Migrena -patofizjologia

A
  • Teoria naczyniowa –klasyczna
  • faza aury -skurcz naczyń
  • faza bólowa -rozkurcz naczyń
  • faza obrzękowa
  • Teoria neurogenna
  • zaburzenia funkcji podwzgórza
  • zaburzenia procesu antynocycepcji
  • zapalenie neurogenne
  • Teoria serotoninowa
20
Q

Przerwyanie napadu

A
  • Łagodne
  • Kwas acetylosalicylowy
  • Umiarkowane
  • NLPZ
  • Ergotamina
  • Rizatryptan
  • Sumatryptan
  • Zolmitryptan
  • Ciężkie
  • Rizatryptan
  • Sumatryptans.c.
  • Zolmitryptan
  • DHE i.m.
  • Ergotamina
  • Bardzo ciężkie
  • DHE iv
  • Opioidy
21
Q

Tryptany–agoniści receptorów 5HT1

A

Nieskuteczne wobec objawów aury

22
Q

leczenie Nudności iwymiot

A
  • Metoklopramid
  • Domperydon
  • Chlorpromazyna
  • Prochlorpromazyna
23
Q

leczenie profilaktyczne

A
  • Częstość ataków migreny ≥1/tydzień
  • Przeciwwskazania lub brak skuteczności leczenia objawowego
  • Stosowanie leków przerywających napad co najmniej 2 razy w tygodniu
  • Warianty migreny (migrena hemiplegiczna, migrena podstawna, migrena z przedłużoną aurą)
  • Napady znacząco pogarszające komfort życia i zdolność do pracy pomimo ostrego leczenia
24
Q

leczenie profilaktyczne - leki

A
  • beta-blokery(propranolol, metoprolol, atenolol, nadolol, timolol)
  • blokery kanałów wapniowych (flunaryzyna)
  • leki p-padaczkowe (kwas walproinowy, topiramat, gabapentyna)
  • Leki pierwszego rzutu w migrenie okołomiesiączkowej
  • tryptany(frowatriptan, naratriptan, zolmitriptan)
  • NSAIDs(naproxen, kwas mefenamowy)
  • Leki drugiego rzutu
  • Trójcykliczneanytdepresanty(amitryptylina, nortryptylina); SNRI (wenlafaksyna)
  • Suplementy: koenzym Q10, Mg, riboflawina
  • Lepiężnik (PetasistesMill.; butterbur)
  • Toksyna botulinowa

*Działające na przekaźnictwoCGRP (calcitoningene-relatedpeptide) –leczenie profilaktyczne
•Erenumab

*Selektywny agonista 5-HT1F
•Lasmiditan

25
Q

Ból głowy typu napięciowego - patofizjo czynniki sprzyjajace

A
  • Długotrwały skurcz mięśni (stres mięśniowy)
  • Stres psychospołeczny
  • Lęk
  • Depresja
  • Inne zaburzenia psychiczne
  • Dysfunkcja twarzowo-żuchwowa (dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego)
  • Nadużywanie leków przeciwbólowych
26
Q

Ból głowy typu napięciowego - Kryteria diagnostyczne

A

A. Co najmniej 10 epizodów spełniających kryteria B-D

•B. Ból głowy trwający od 30 minut do 7 dni

•C. Ból głowy ma dwie lub więcej z poniższych cech:
–Obustronne umiejscowienie,
–Uciskowy (ściskający) a nie pulsujący charakter,
–Łagodne lub umiarkowane nasilenie bólu,
–Nie nasila się przy rutynowej aktywności fizycznej
(np. chodzenie, wchodzenie po schodach)

•D. Obie następujące cechy:
–Brak nudności i wymiotów (może wystąpić obniżone łaknienie)
–Może towarzyszyć foto-lub fonofobia, ale nie oba objawy razem

27
Q

Ból głowy typu napięciowego - Leczenie farmakologiczne

A
  • Leki antydepresyjne

* Miorelaksanty

28
Q

Trójdzielno - autonomiczne bóle głowy

A
  • Klasterowy ból głowy
  • Napadowa hemikrania
  • Krótkotrwałe napady jednostronnego, podobnego do nerwobólu bólu głowy
  • z nastrzyknięciem spojówek i łzawieniem (SUNCT)
  • z objawami autonomicznymi z nerwów czaszkowych (SUNA)
  • Hemicraniacontinua
29
Q

klasterowy ból głowy

A

= ból głowy Hortona

  • Najczęstsza postać trójdzielnego autonomicznego bólu głowy (ból głowy i objawy dysfunkcji włókien przywspółczulnych nerwów czaszkowych)
  • Bóle głowy występują gromadnie (w klasterze) i regularnie
  • Napady związane z aktywacją tylnej części podwzgórza
  • Początek zwykle w wieku 20-40 lat, 3-4x częściej u mężczyzn (nikotynizm)
30
Q

klasterowy ból głowy - kryteria

A

A. Co najmniej 5 napadów spełniających kryteria B-D

B. Ciężki lub bardzo ciężki jednostronny ból oczodołu, nad oczodołem lub skroni trwający bez leczenia 15-180 minut

C. Bólowi głowy towarzyszy przynajmniej jeden z objawów:

  • Tożstronnenastrzyknięcie spojówek lub łzawienie
  • Tożstronneprzekrwienie śluzówki nosa lub wyciek z nosa
  • Tożstronnyobrzęk powieki
  • Tożstronnepocenie się czoła i twarzy
  • Tożstronnezwężenie źrenicy lub opadanie powieki
  • Uczucie niepokoju lub pobudzenia

D. Częstość napadów: 1 na 2 dni –8 dziennie

31
Q

klasterowy ból głowy - epizodyczny a przewlekły

A
  • Epizodyczny
  • W okresach od 7 dni do roku, oddzielone okresami wolnymi od bólu trwającymi co najmniej miesiąc
  • Przewlekły
  • Klastery są dłuższe niż rok, bez okresów remisji lub okresami remisji trwającymi krócej niż miesiąc
32
Q

klasterowy ból głowy - leczenie napadu

A
  • Wdychanie czystego tlenu (12-15 l/min przez 15 min)

* Tryptany(sumatriptan, zolmitriptan–iniekcja, donosowo)

33
Q

klasterowy ból głowy - leczenie profilaktyczne

A
  • Werapamil
  • Węglan litu
  • Topiramat, gabapentyna
  • Baklofen
  • Stymulacja tylnej części podwzgórza
  • Stymulacja nerwu potylicznego
34
Q

Napadowa hemikrania

A
  • Napady bólu głowy podobne do klasterowego, ale trwające krócej (2-30 minut), częstsze występujące częściej u kobiet i w wieku dojrzałym
  • Występuje w postaci epizodycznej i przewlekłej (co najmniej 3 miesiące)
  • Podawanie indometacyny w dawkach terapeutycznych całkowicie zapobiega występowaniu napadów
35
Q

SUNCT

A

= ang. Short-lasting Unilateral Neuralgiform headache with Conjunctival injection and Tearing)

jednostronnego, przeszywającego lub pulsującego bólu oczodołu, nad oczodołem lub skroni trwające

Leczenie: lamotrygina

36
Q

SUNA

A

= Short-lasting Unilateral Neuralgiform headache with Cranial Autonomic Symptoms

jednostronnego, przeszywającego lub pulsującego bólu oczodołu, nad oczodołem lub skroni trwające 5-240 sekund, którym towarzyszy albo nastrzyknięcie spojówek albo łzawienie, albo bez tych objawów

  • leczeni: lamotrygina
37
Q

Ból głowy spowodowany nadużywaniem leków

A

= nazwa: ból głowy z odbicia

  • Nadużywanie –ponad 10 dni w miesiącu, regularnie przez co najmniej 3 miesiące
  • Ból głowy ustępuje lub powraca do poprzedniego wzorca w ciągu 2 miesięcy od odstawienia leku
  • Leki: ergotamina, tryptany, proste leki przeciwbólowe, opioidy
38
Q

Nerwoból trójdzielny

A
  • Ból nigdy nie przechodzi na stronę przeciwną, choć bardzo rzadko może być obustronny
  • Ból często wywołuje skurcz mięśni po zajętej stronie (ticdouloureux)
39
Q

Nerwoból trójdzielny - kryteria

A

A. Napady bólu trwające od ułamka sekundy do 2 minut, obejmujące jedną lub więcej gałęzi nerwu trójdzielnego, spełniające kryteria B i C

B. Ból ma co najmniej jedną z poniższych cech:

  • Silny, ostry, powierzchowny lub kłujący
  • Wywołany z obszarów spustowych lub przez czynniki spustowe

C. Napady u poszczególnych osób występują w sposób stereotypowy

D. Klinicznie nie stwierdza się neurologicznych objawów ubytkowych

40
Q

Nerwoból trójdzielny - leczenie

A
  • Farmakologiczne
  • Karbamazepina (inne leki przeciwpadaczkowe)
  • Baklofen
  • Benzodwuazepiny
  • Wybiórcza termokoagulacjaprzezskórna zwoju Gassera
  • Mikrochirurgiczna dekompresja
41
Q

Nerwoból językowo - gardłowy

A
  • Umiejscowienie jednostronne w tylnej części języka, w dole migdałkowym, gardle lub w okolicy kąta żuchwy lub w uchu
  • Wyzwalany przez połykanie, żucie, mówienie, kaszel lub ziewanie