Stany zagrożenia życia w neurologii Flashcards
Mechanizmy potencjalnie prowadzące do zgonu
w przebiegu choroby układu nerwowego
-Zwiększone ciśnienie śródczaszkowe
prowadzące do wgłobienia
-Bezpośrednie uszkodzenie ośrodków oddechowego
lub krążeniowego w pniu mózgu albo uszkodzenie
rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym
- Obwodowa niewydolność oddechowa
- Ciężkie zaburzenia czynności autonomicznych
- Wtórne do niesprawności neurologicznej
Zwiększone ciśnienie śródczaszkowe
prowadzące do wgłobienia
Mechanizm Przykład choroby
Obrzęk mózgu: Udar mózgu
Dodatkowa masa: Guz, ropień, krwiak
Ostre wodogłowie: Krwotok podpajęczynówkowy, guz
Bezpośrednie uszkodzenie ośrodków oddechowego
lub krążeniowego w pniu mózgu albo uszkodzenie
rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym
- Uraz
- Udar krwotoczny lub niedokrwienny
- Guz
- Zakażenie
Obwodowa niewydolność oddechowa
Ciężkie uszkodzenie: • Mięśnia (np. dystrofia mięśniowa) • Złącza nerwowo-mięśniowego (np. miastenia) • Nerwu (np. zespół Guillaina-Barrego) • Rogu przedniego rdzenia kręgowego (np. stwardnienie boczne zanikowe)
Ciężkie zaburzenia czynności autonomicznych
• Uszkodzenia nerwów (np. zespół Guillaina-Barrego) • Uszkodzenia rdzenia kręgowego (np. uraz) • Uszkodzenia mózgu (np. złośliwy zespół neuroleptyczny)
Wtórne do niesprawności neurologicznej
Powikłania z unieruchomienia
- zakrzepowo-zatorowe
- zapalenia płuc
- odleżyny
Groźnymi dla życia następstwami obrzęku mózgu są:
- wgłobienie
- upośledzenie ukrwienia mózgu
Obrzęk wewnątrzkomórkowy:
- cytotoksyczny:
np. we wczesnym okresie udaru
niedokrwiennego mózgu - osmotyczny
np. w ostrej hiponatremii
Obrzęk zewnątrzkomórkowy:
- naczyniopochodny
np. w guzie mózgu - śródmiąższowy
np. w wodogłowiu
Objawy ciasnoty śródczaszkowej
• Ból głowy, nudności, wymioty
• Zaburzenia przytomności i/lub świadomości
• Obrzęk tarcz nerwów wzrokowych
• Porażenia nerwów czaszkowych (często VI)
• Wzrost ciśnienia tętniczego i bradykardia
• Zespoły wgłobień (patrz dalej)
• Nasilanie się wcześniejszego deficytu neurologicznego
(np. niedowładu)
Obrzęk mózgu – postępowanie
- Zapewnienie:
a. drożności dróg oddechowych
b. odpowiedniego ciśnienia tętniczego
c. prawidłowego utlenowania krwi
2.Uniesienie głowy i klatki piersiowej do
wysokości 30 st i utrzymywanie jej w linii
środkowej (cel: ułatwienie odpływu żylnego)
- W razie konieczności podanie leków
przeciwbólowych i przeciwgorączkowych - Ewentualne skorygowanie bilansu płynów i
wyrównanie zaburzeń elektrolitowych
Obrzęk mózgu - leki
• 20% Mannitol – diuretyk osmotycznie czynny
w dawce 0,5 – 1 g/kg m.c. dożylnie
- zwykle podaje się 125 ml 20% mannitolu co 4-6 godzin; efekt uzyskuje się w ciągu kilku minut
- konieczna jest kontrola osmolarności surowicy, stężeń elektrolitów w surowicy i bilansu płynów (wskazane
pomiary OCŻ)
• Furosemid dożylnie (20 mg 1-2 razy dziennie) lub doustnie
• Hipertoniczne (23%) roztwory chlorku sodu (wkłucie
centralne)
Obrzęk mózgu - sterydy
• Skuteczne wyłącznie w obrzęku naczyniopochodnym
(guz, ropień, rozległe zmiany zapalne)
• Początkowo podaje się 10 mg deksametazonu
dożylnie, potem 4 mg co 6 godz.
• Nie działają w obrzęku cytotoksycznym (np. w udarze
niedokrwiennym mózgu)
Obrzęk mózgu - dalsze postępowanie
• Hiperwentylacja
Powoduje krótkotrwałe (godziny) zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego w następstwie zwężenia naczyń (w odpowiedzi na ↓pCO2)
• Hipotermia, śpiączka barbituranowa
O nieudowodnionej skuteczności
• Hemikraniektomia
= usunięcie kości czaszki umożliwiające rozprężanie się mózgu na zewnątrz (wyjątkowo – w rozległych udarach niedokrwiennych u ludzi młodych)
Ciśnienie wewnątrzczaszkowe rośnie (> 20 mm Hg)
Powoduje przemieszczanie się struktur mózgu