CHOROBY RDZENIA KRĘGOWEGO i móżdżku Flashcards
Zespół całkowitego poprzecznego
uszkodzenia rdzenia kręgowego
• Obustronnie brak wszystkich rodzajów czucia poniżej poziomu uszkodzenia
- poziom zaburzeń czucia bólu często 2-3 segmenty poniżej rzeczywistego poziomu uszkodzenia
• Obustronne porażenie poniżej poziomu uszkodzenia - w ostrych uszkodzeniach początkowo wiotkie („wstrząs rdzeniowy”); następnie spastyczne
• Na wysokości uszkodzenia objawy z dolnego neuronu ruchowego
• Zaburzenia autonomiczne:
- zaburzenia zwieraczy, impotencja, zaburzenia troficzne, niedociśnienie ortostatyczne
Zespół połowiczego uszkodzenia
rdzenia kręgowego (Browna-Sequarda)
Po stronie uszkodzenia:
• Porażenie spastyczne poniżej poziomu uszkodzenia
• Brak czucia ułożenia i wibracji poniżej poziomu
uszkodzenia
• Objawy z dolnego neuronu ruchowego na poziomie
uszkodzenia
Po stronie przeciwnej:
• Brak czucia bólu i temperatury poniżej poziomu
uszkodzenia (zwykle 1-2 segmenty niżej)
(możliwy brak czucia bólu i temperatury lub
przeczulica bólowa na poziomie uszkodzenia po
stronie uszkodzenia)
Zespół uszkodzenia środkowej części
rdzenia kręgowego
Początkowo:
• Rozszczepienne zaburzenia czucia (brak czucia bólu i temperatury przy zachowanym czuciu dotyku i głębokim) na poziomie uszkodzenia (objaw „szala”, „peleryny”)
Następnie:
- Uszkodzenie GNR poniżej poziomu uszkodzenia
- Uszkodzenie DNR na poziomie uszkodzenia
- Możliwy zespół Hornera (C8-Th2)
- Nawet w zaawansowanych postaciach zachowane czucie bólu w dermatomach krzyżowych
Zespół uszkodzenia przedniej części
rdzenia kręgowego
(zespół tętnicy rdzeniowej przedniej)
• Brak czucia bólu i temperatury poniżej miejsca
uszkodzenia przy zachowanym czuciu głębokim i
częściowo zachowanym czuciu dotyku
• Niedowład jak w całkowitym poprzecznym
uszkodzeniu rdzenia
• Zaburzenia zwieraczy i impotencja
Zespół uszkodzenia sznurów tylnych rdzenia
kręgowego
• Upośledzenie czucia głębokiego - ataksja tylnosznurowa - zaburzenia chodu • Upośledzenie czucia precyzyjnego dotyku - zaburzenia dyskryminacji dwupunktowej
• Objaw Lhermitte’a (wrażenie prądu elektrycznego przebiegającego wzdłuż kręgosłupa i do kończyn, wyzwalane zgięciem szyi)
Uszkodzenie poniżej mostowego ośrodka mikcji a powyżej S2 - faza ostra
- Brak dowolnej kontroli oddawania moczu
- Pęcherz wiotki (rozdęcie pęcherza) – duże zaleganie
- Zwieracz zaciśnięty
- Zatrzymanie moczu
- Nietrzymanie moczu przy nadmiernym wypełnieniu
Uszkodzenie poniżej mostowego ośrodka mikcji a powyżej S2 - faza przewlekła
- Odruchowy skurcz wypieracza przy małej objętości moczu/dodatkowych bodźcach
- Parcie naglące/nietrzymanie moczu
- Niepełne opróżnianie pęcherza – zaleganie mniejsze
- dyssynergia wypieracza i zwieracza
Uszkodzenie rdzenia na poziomie S2-S4, odpowiednich korzeni nerwowych
lub nerwów obwodowych
- Pęcherz wiotki
- Zwieracze wiotkie
- Nietrzymanie moczu przy dodatkowym ciśnieniu, parciu
Dynamika dolegliwości i objawów
Sekundy/minuty:
- Uraz
- Uszkodzenie naczyniowe
Godziny:
- Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego
- Ucisk z zewnątrz (guz przerzutowy kręgosłupa, wypadnięcie jądra
miażdżystego)
Dni
- Demielinizacja:
- Inne zapalne (ropniak nadtwardówkowy)
- Niektóre toksyczne
Tygodnie/miesiące:
- Guz zewnątrdzeniowy
- Niedoborowe
- Paranowotworowe
- Toksyczne
Lata/dekady:
- Zwyrodnieniowe
- Wady wrodzone
- Guz zewnątrzdzeniowy
- Genetycznie uwarunkowane
Rdzeniowy zespół uciskowy
Objawy:
wczesne (odwracalne):
- ból opasujący
- niewielka parapareza spastyczna
późne (często nieodwracalne):
- porażenie kończyn
- zaburzenia czucia z poziomem czucia
- zatrzymanie moczu
Przyczyny:
- guzy przerzutowe kręgosłupa
- urazy (krwiak nadtwardówkowy / złamania kręgów)
Stan naglący
-Konieczny pilny RM i leczenie chirurgiczne
Zespół ogona końskiego
• Objawy: – Paraplegia – Ból krzyża – Brak odruchów skokowych – Zaburzenia czucia (spodenki ułańskie) – Nietrzymanie moczu • Przyczyny: – Złamanie kręgu, wypadnięcie jądra miażdżystego – Guzy wewnątrzkanałow
Jamistość rdzenia
Zaburzenie rozwojowe i/lub utrudnienie odpływu płynu mózgowo-rdzeniowego prowadzące do wytworzenia się jam wypełnionych płynem wewnątrz rdzenia, najczęściej w odcinku szyjnym i nierzadko opuszki
• Chorobowość: 8/100 000
• Początek w młodym wieku, przebieg postępujący, bardzo wolny
Objawy:
• Rozszczepienne zaburzenia czucia (objaw przewodni), niekiedy
silny ból
• Objawy uszkodzenia DNR na poziomie uszkodzenia
• Objawy uszkodzenia GNR poniżej poziomu uszkodzenia
• zespół Hornera
Podostre zwyrodnienie sznurów
rdzenia kręgowego
• Proces zwyrodnieniowy wywołany niedoborem witaminy B12, najczęściej w przebiegu niedokrwistości złośliwej
• zajmuje głównie sznury tylne i drogi piramidowe
• Objawy:
– Tylnosznurowe (zniesienie odruchów głębokich,upośledzenie czucia głębokiego i dotyku, ataksja tylnosznurowa)
– Piramidowe
Zawał rdzenia kręgowego
• Najczęściej w zakresie tętnicy rdzeniowej przedniej w środkowej części piersiowego odcinka rdzenia
• 1% uszkodzeń naczyniowych OUN
• W ciągu sekund i minut rozwijają się ból i parestezje w
zakresie zajętych segmentów, następnie typowe objawy
obustronnego uszkodzenia rdzenia
• Przyczyny: następstwo zabiegów kardiochirurgicznych i aorty, tętniak rozwarstwiający aorty, miażdżyca, zapalenia naczyń, zakażenia (kiła, gruźlica), sarkoidoza
Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego
• Zespół postępujących szybko (godziny-dni) objawów
uszkodzenia rdzenia kręgowego w następstwie procesu
zapalnego
• Zapadalność ok. 0,5/100 000
• Ból i parestezje na poziomie zajętych segmentów
• Następnie niedowład, zaburzenia zwieraczy, zaburzenia czucia
poniżej miejsca uszkodzenia, zaburzenia autonomiczne
• Część osób pozostaje trwale niesprawna, a powrót do
sprawności u pozostałych może zająć kilka miesięcy
