week 4 HC3 celbeschadiging en celdood

Question 1

wat zijn mogelijke oorzaken van celbeschadiging?

Answer 1

• langdurig zuurstofgebrek
• mechanisch
• ioniserende straling, warmte/koude, stroomstoot
• chemicaliën, toxische stoffen
• infectie, leukocyten (geven enzymen af) gemedieerde schade
• genetische defecten (bv stapelen, defect herstel)

Question 2

waarvan hangt de ernst van de celschade af?

Answer 2

de mate van “stress” waaraan de cel wordt blootgesteld

Question 3

welke organen kun je allemaal transplanteren?

Answer 3

hart
nieren
lever
longen
pancreas
dunne darm

Question 4

welke weefsels kun je allemaal transplanteren?

Answer 4

huid
bot
kraakbeen
pezen
hoornvlies
hartkleppen
grote bloedvaten
bloed
beenmerg
stamcellen

Question 5

wat zijn kenmerken van liquefactie/colliquatie/vervloeiings necrose?

Answer 5

• visceuze massa
• vaak gezien in hersenen, longen en soms in het hart na MDMA
• associatie met infectie (bacterieel, schimmel)
• locale hydrolyse, cyste vorming gevuld met pus (dode leukocyten)

Question 6

wat zijn kenmerken van coagulatie necrose?

Answer 6

• structuur blijft herkenbaar
• vb: hartspier post infarct (vaak bij ischemie)

Question 7

waar komt “Gangreneuze necrose” veel voor?

Answer 7

in de ledematen

Question 8

wat is een voorbeeld van verkazende necrose?

Answer 8

tuberculose

Question 9

waar komt vet necrose veel voor?

Answer 9

saponificatie, vaak in buikholte door pancreas

Question 10

waar en waarbij komt fibrinoïde necrose voor?

Answer 10

bloedvaten, bijv. auto immuunziekten

Question 11

wat gebeurt er bij coagulatie necrose?

Answer 11

• eiwit denaturatie
• vochtophoping, oedeem
• verlies cellulaire morfologie, wel behoud algemene weefselstructuur
• fagocytose van celdebris → littekenweefsel om te zorgen dat de bredere structuur intact blijft

Question 12

wat gebeurt er bij liquefactie necrose?

Answer 12

• eiwit afbraak
  → autolyse (cel valt uit elkaar, lysosomen vrij)
• ontstekingscellen→ heterolyze (geven ook enzymen af die zorgen dat het weefsel kapot gaat)
• fagocytose van celdebris → littekenweefsel om te zorgen dat de bredere structuur intact blijft

Question 13

wat onderscheidt coagulatie- en liquefactie necrose van elkaar?

Answer 13

coagulatie: eiwitdenaturatie
vervloeiend/liquefactie: eiwitafbraak

Question 14

wat zijn voorbeelden van fysiologische apoptose en welke onderscheiden kun je daarin maken?

Answer 14

embryogenese
- morfogenese
- ontwikkeling neuraal netwerk
- self-tolerance in immunologie

volwassenen
- menstruatie
- afstoting darmcellen
- afsterven huidcellen

Question 15

wat zijn voorbeelden van pathologische apoptose?

Answer 15

DNA schade door:
- ioniserende straling
- zuurstofradicalen
- ophoping fout gevouwen eiwitten, leukocyt gemedieerde celdood bijv. virus infecties

Question 16

wat zijn de twee belangrijkste apoptose airways?

Answer 16

1. extrinsieke route - death receptor pathway
   receptor-ligand interactie (Fas/TNF receptor)
2. intrinsieke route - mitochondrial pathway
   tekort aan groeifactoren, veel DNA-schade, verkeerde eitwitvouwing

Question 17

waar staat SUMO voor?

Answer 17

Size, Uptake, Membrane en Organelles

Question 18

waar staan NET’s voor en wat doen ze?

Answer 18

Neutrophil Extracellular Traps
- extrusie van DNA door neutrofielen en andere leukocyten (eosinofiel)
- DNA bedekt met bactericide stoffen, pro trombogeen (vWF)

Question 19

hoe verloopt het proces van ischemie bij de hartspier en vanaf wanneer is dit proces irriversibel?

Answer 19

1. ATP omlaag
2. ion-gradiënten over (plasma) membraan omlaag
3. eiwitsynthese omlaag
4. plasmamembraan beschadiging
5. intracellulaire membraan beschadiging
6. massale Ca2+influx (Ca-paradox of O2-paradox)
   point of no return
7. contractieband necrose (actine- en myosinefilamenten gecontraheerd), inflammatie

Question 20

wat zijn voorbeelden van determinanten van zuurstofgebrek?

Answer 20

• volledige versus partiële vaat obstructie
• alternatieve bloedtoevoer (collateraal flow)
• acute versus geleidelijke obstructie
• gevoeligheid voor O2 tekort
• periconditionering remote

Question 21

welke twee cellulaire aanpassingen zijn er in de hartspier na een infarct?

Answer 21

hypertrofie:
groter worden van bestaande cellen, myocyten aan de rand→ groter, binucleair

hyperplasie:
WEL proliferatie van fibroblasten → verbindweefseling
GEEN toename van het celaantal door proliferatie van myocyten (cardiac stem cells) → nieuwe myocyten minimaal