week 2 HC8 medische geschiedenis: technologie, diagnostiek en de arts-patiëntrelatie

Question 1

wat zei Reiser over technologie?

Answer 1

‘Technologie is/doet meer dan alleen middel tot bereiken van een beoogde doel, o.a. verandert onze perceptie op de wereld en de waarheid zelf (is niet neutraal).’

Question 2

wat was kenmerkend voor de Westerse biomedische geneeskunde?

Answer 2

introductie van nieuwe technologieën en instrumenten waarmee het menselijke lichaam werd onderzocht, gemeten en in beeld gebracht.
leidde tot:
- toename van medische kennis en diagnostische accuratesse
- ingrijpende veranderingen in de geneeskunde en gezondheidszorg die lang niet altijd waren voorzien en ook lang niet altijd als wenselijk werden ervaren

Question 3

wat zijn de 5 ontwikkelingsfasen van ‘Jewson-these’ geschiedenis van de moderne geneeskunde?

Answer 3

bedside medicine
hospital medicine
laboratory medicine
surveillance medicine
informational medicine

Question 4

verklaar bedside medicine

Answer 4

(<1800) verhaal van de patiënt centraal:
- bij patiënt thuis en dus autonomie/macht bij patiënt
- ‘holisme’, dynamische interactie uniek individu
zieke mens = persoon

diagnostiek → verhaal patiënt centraal, geen rol voor technologie

Question 5

verklaar hospital medicine

Answer 5

(1800-1850) lichamelijk onderzoek door arts:
- strikt empirisme, klinisch-anatomische methode (systematisch kijken), statistieken
- van holisme naar lokalisatie principe: ziekte door ‘laesie’ in orgaan
zieke mens = geval

diagnostiek → nieuwe ideologie van lichamelijk onderzoek (arts leidend) en technologie gaat een rol spelen (stethoscoop)

Question 6

verklaar laboratory medicine

Answer 6

(1850-1900) aanvullende diagnostiek (lab):
opkomst laboratorium wetenschap

diagnostiek → ideaal van wetenschappelijke werkwijze uit lab ook in kliniek geïntroduceerd
grote rol van technologie (precisie instrumenten uit lab)
- grafische (sphygmograaf), numerieke en visuele weergave

Question 7

verklaar surveillance medicine

Answer 7

(20e eeuw) risicoprofielen/-groepen identificeren
van ziekten bestrijden naar gezondheid bevorderen
zieke mens = risicoprofiel

diagnostiek → 3e persoons-perspectief i.p.v. symptomen en tekenen van ziekte

medicalisering = expansie medisch domein, leidend tot disciplinering (sociale controle)
niet alleen top-down, maar ook vanuit de burgers

Question 8

verklaar informational medicine

Answer 8

(21e eeuw) ‘P4 medicine’ predictive, preventive, personalized, participatory
transformatie geneeskunde o.i.v. ICT
zieke mens = expert/(obsessieve) ‘health seeker’

diagnostiek → ideaal P4 medicine

Question 9

waarom werd de stethoscoop meteen breed geaccepteerd in 1840?

Answer 9

geen evidente superioriteit t.o.v. traditionele diagnostische methoden, maar meer ideaal van objectiviteit, ideologie van het lichamelijk onderzoek en zelfbeeld arts en vertrouwen patiënt

Question 10

wat zijn de keerzijden van de transformatie van de klinische praktijk sterk vergroot inzicht in ziekteprocessen en enorm verbeterde betrouwbaarheid en accuratesse van diagnostiek?

Answer 10

• oude vaardigheden afgenomen
• vertrouwen van zowel de patiënten als artsen in anamnese, lichamelijk onderzoek en klinisch oordeel afgenomen
• overdiagnostiek
• hoge kosten en schade en last voor patiënt

Question 11

wat zijn voorbeelden van de transformatie van de gezondheidszorg?

Answer 11

ontstaan moderne ziekenhuizen
ontstaan ‘technologisch systeem’
schaalvergroting, vanaf 1900 geneeskunde → gezondheidszorg