week 1 HC2 microscopie anatomie: hart en bloedvaten

Question 1

welke lagen heb je in het hart?

Answer 1

• endocard: binnenkant
• myocard: spierweefsel dat voor contractie zorgt
• epicard: buitenkant

Question 2

ten behoeve van wat vindt transport van bloed en lymfe plaats?

Answer 2

• stofwisseling (O2 en voedingsstoffen)
• communicatie tussen delen van het lichaam (hormonen)
• bestrijding van ontstekingen (o.a. door witte bloedcellen, antilichamen)

Question 3

hoe verandert de bloedverdeling in rust/inspanning?

Answer 3

rust: verteringsorganen en nieren veel bloed
inspanning: skeletspieren meeste bloed

Question 4

hoe gaat de arterieverloop vanaf het hart?

Answer 4

Uit het hart treden elastische arteriën, deze gaan over in musculeuze arteriën die vervolgens kleine arteriën worden (arteriolen) en daarna capillairen. De capillairen gaan via de postcapillaire venulen over in musculeuze venulen en in middengrote en grote venen. De grote venen komen uit het hart.

Question 5

waar zijn musculeuze arteriën vooral belangrijk voor en hoe doen ze dit?

Answer 5

• de regulatie van de bloeddruk
• de elasticiteit van de arteriën zorgt voor een opslag van energie tijdens de systole, waardoor het bloeddrukverval tussen systole en diastole wordt verkleind
• op hogere leeftijd verdwijnt veel elasticiteit, waardoor ook dit windketeleffect wordt verstoord en de drukverschillen toenemen

Question 6

hoe verandert de aorta vanaf de geboorte?

Answer 6

Bij de geboorte is de aorta een meer musculeuze arterie die in verloop van de tijd meer elastisch wordt.

Question 7

wat is de opbouw van de vaatwand? (arterie)

Answer 7

1. tunica intima
2. tunica media
3. tunica adventitia

Question 8

tunica intima

Answer 8

• endotheelcellen
• een subendothele laag (soms met gladde spieren en vezels)
• een lamina elastica interna, deze laag is niet (goed) te zien bij venen

Question 9

tunica media

Answer 9

• gladde spiercellen (circulair gerangschikt)
• elastische/lamellair vezels (in wisselende hoeveelheden)
  →geen fibroblasten (de extracellulaire vezels zijn afkomstig van gladde spiercellen)
• lamina elastica externa

Question 10

tunica adventitia

Answer 10

• losmazig bindweefsel (vooral collagene vezels, longitudinaal)
• vasa vasorum (voorzien de grotere vaten van bloed t/m buitenste deel)
• nervi vascularis (betrokken bij vasoconstrictie en vasodilatatie)

Question 11

wat bevat de elastische arterie veel?

Answer 11

elastine, kan daardoor goed druk opvangen
- de musculeuze arterie en arteriool bevatten opeenvolgend steeds minder elastine, in de arteriolen zien we het meeste drukverschil

Question 12

hoe verloopt de bloedflow?

Answer 12

hoog in de arteriën → daalt naarmate de arteriën vertakken → laag in de capillairen → hoger in de venen

Question 13

hoe variëren de diameters in vaten?

Answer 13

• groot in de arteriën
• klein in de capillairen
• groot in de venulen (groter dan arteriën) → volume ook grootst in de venen

Question 14

wat zijn de 3 typen arteriën?

Answer 14

1. elastische arteriën (grote tunica media, op histologische afbeeldingen veel zwarte draadjes → elastine)
2. musculeuze arteriën (middelgroot, je ziet de lamina elastica interna en externa beter, omdat hij minder elastine bevat)
3. arteriolen (klein, tunica media is 1-3 spierlagen dik, zorgen voor bloeddrukregulatie, belangrijk)

Question 15

wat zijn kenmerken van capillairen?

Answer 15

• kleiner dan arteriolen (4-10 micrometer diameter)
• de arteriolen voeren het bloed aan
• in capillairen moet uitwisseling plaatsvinden, bestaan uit alleen een endotheellaag en soms een gladde spiercel (pericyt), het lumen is net zo groot als 1 erytrocyt

Question 16

wat zijn de 3 typen capillairen?

Answer 16

1. continue capillairen, endotheelcel laag zonder gaten
   →hersenen, bloed-hersenbarrière dus impermeabel
2. gefenestreerde capillairen, hebben gaatjes
   →endocriene klieren (waar eiwitten door de gaten heen moeten)
3. sinusoïde capillairen, hebben fenestrae zonder diafragma en met een vergrote diameter
   →lever, milt, beenmerg (waar nog grotere structuren moeten intreden)

Question 17

hebben venulen veel of weinig tunica media?

Answer 17

weinig tunica media en relatief groot lumen t.o.v. vaatwanddikte
postcapillaire venulen lijken sterk op capillairen → gaan over in medium-sized venen → grote venen

Question 18

wat zijn de kenmerken van lymfevaten?

Answer 18

• dunwandig
• voeren overtollig vocht uit weefsel af
• histologisch niet te onderscheiden van vene
• eindigen in ductus thoracicus en rechter ductus lymphaticus voordat ze in bloed uitmonden

Question 19

hoe kun je venulen en lymfevaten onderscheiden?

Answer 19

in venulen zitten rode bloedcellen, in lymfevaten niet

Question 20

wat betekent arteriosclerose?

Answer 20

verharding van de vaatwand
dit kan excentrisch (een deel vd vaatwand, atherosclerose) of concentrisch zijn

Question 21

wat gebeurt er bij atherosclerose?

Answer 21

vet hoopt aan de endotheellaag van het bloedvat op → de anti-trombogene werking van de endotheelcellen gaat verloren → bloedpropjes ontstaan aan de plaque → om de athenoom (vetophoping) heen ontwikkelt zich ‘fibrous cap’ (laag spiercellen) → als deze kap scheurt ontstaat er een trombus en wordt het vat afgesloten

• vooral in coronairvaten gebeurt dit vaak, dunne kap
• in de tunica intima, maar de tunica media heeft er ook last van, omdat hij minder diffusie krijgt → littekens in de tunica media → fibroblasten migreren uit de tunica adventitia

Question 22

atherosclerose kan leiden tot:

Answer 22

dissectie, ruptuur, aneurysma, hartinfarct (ontstaat als de atherosclerose de doorstroom van bloed in de coronairvaten verhindert en dus de hartspier beschadigd raakt)

Question 23

welke twee vormen van concentrische arteriosclerose zijn er?

Answer 23

1. Monckebergse media sclerose
   bij musculeuze arteriën, probleem in de tunica media
2. arteriolosclerose
   in de arteriolen en kan hyperplastisch zijn of met hyaline

Question 24

wat betekent hyalinisatie?

Answer 24

insudatie van glycoproteinen in de wand

Question 25

wat zijn de belangrijkste risicofactoren voor atherosclerose?

Answer 25

• genetisch
• leeftijd
• geslacht (M>F tot menopauze)
• hyperlipidemie
• hypertensie
• roken
• diabetes Mellitus
• ontsteking

Question 26

wat is een aneurysma en hoe ontstaat hij?

Answer 26

een verdikking of verwijding in een bloedvat en ontstaat als gevolg van een verslapping van de vaatwand (tunica media)
bloed hoopt op in de holten → stolt daar door kapotte endotheellaag → te dikke verwijding → bloedvat knapt kapot → bloeding

Question 27

wat zijn de risicofactoren voor een aneurysma?

Answer 27

• atherosclerose
• hypertensie
• bindweefselziekten/gladde spiercel ziekten (Marfan, Ehlers-Danlos) → thoracaal

(bij alle gaat de tunica media kapot)
(stolsel wordt wél gevormd maar wordt moeilijk geplaatst)

Question 28

wat is een dissectie?

Answer 28

scheur in de tunica media/de tunica media en intima laten los van elkaar

waardoor het bloed tussen de lagen van de wand lekt → lekkage in bloedvatwand

Question 29

wat zijn de risicofactoren voor een dissectie?

Answer 29

• hypertensie
• bindweefselziekten/gladde spiercel ziekten (Marfan, Ehlers-Danlos)
• geslacht (tijdens zwangerschap)

Question 30

welke vaten worden bij diabetes mellitus aangedaan?

Answer 30

arteriën, arteriolen, capillairen