VO Vitamines en sporenelementen week 2 Flashcards
Waar komt vitamine B12 vandaan?
Het komt uit dierlijke producten en wordt gesynthetiseerd door bacteriën
Wat zijn de symptomen van B12 deficiëntie?
Megaloblastaire erytropoëse:
- Verstoorde aanmaak rode bloedcellen
- Abnormaal groot
- Aantasting axonen
- Verstoorde celdeling: Minder cellen
- Stijging plasma concentratie van homocysteïne en methylmalonaat
Dit is ook bij foliumzuurdeficiëntie
Hoe kan vitamine B12 worden opgenomen?
Eiwit B-12 complex wordt afgebroken in de maag
B12 bindt aan RP en gaat naar de dunne darm
Hier bindt B12 aan IF
B12-IF bindt aan een receptor (cubuline) op de darmcel
Er is endocytose van dit complex. IF wordt afgebroken en B12 komt weer in de bloedbaan
Waar wordt vitamine B12 opgeslagen?
Opgeslagen in de lever en uitgescheiden via het gal
Entero-hepatische circulatie
Waar zorgt co-factor van Vitamine B12 voor?
TFH en succinyl Co-A
Wat zijn de oorzaken van vitamine B12 deficiëntie?
- Lage inname
- Verstoorde eiwitafbraak
- Verlies van receptor
- Verlaagde IF-productie door verlies van pariëtale cellen
Waar komt vitamine D vandaan?
Synthese in de huid onder invloed van Uv-straling. Zit veel in vette vis en margarine
Wat is de actieve vorm van vitamine D en wat doet het?
1,25-dihydroxyvitamine
Wordt gevormd uit vitamine D in de lever en nieren
Het stimuleert de opname van calcium en fosfaat door de darm
Waarvan is de opname van vitamine D afhankelijk?
- Vetafbraak
- Spijsvertering
- Vorming van gemengde micellen
- Opname in de darmcel via diffusie
Wat is ijzer?
Een essentieel sporenelement
Wordt opgenomen in het duodenum en proximaal jejunum
Hoe komt ijzer in de enterocyt en wat bindt het hier?
Komt in de enterocyt door de binding aan DMT1. In de cel bindt het aan ferritine zodat het niet meer beschikbaar is voor opname
Wat gebeurd er bij de stimulatie van IRP’s?
De hoeveelheid DMT1 wordt verhoogd en de hoeveelheid ferritine wordt verlaagd
Ze zorgen er dus voor dat er meer ijzer wordt opgenomen en dit beschikbaar blijft voor verdere opname in het lichaam
Waaraan is ijzer in de bloedbaan, dus buiten de cel, aan gebonden?
Als ijzer wordt uitgescheiden door middel van ferroportine zal het, na oxidatie, binden aan transferrine (TF)
Wat doet hepcidine?
Hepcidine bindt in de darmcel aan ferroportine. Het remt zo de ijzer opname, want de ijzerconcentratie zal stijgen (normaal zorgt ferroportine dat de ijzer concentratie in de cel vermindert, maar dit zit nu gebonden aan hepcidine). Doordat de ijzerconcentratie stijgt wordt de IRP geïnactiveerd
Wat gebeurd er als er een mutatie in de ferroportine zit?
Ijzerstapeling
Wat is hemochromatose (HC)?
Ziekte die wordt gekenmerkt door ongeremde ijzerabsorptie -> Ijzerstapeling in parenchymale weefsel en met name in de lever
Dit leidt tot beschadiging van de weefsels en organen met het risico op levercirrose, leverkanker, diabetes en cardiomyopathie
Komt door een puntmutatie in HFE gen waardoor er te weinig hepcidine is en er dus een ongeremde ijzer absorptie is. Ijzer zal stapelen en de situatie kan toxisch worden
Ferroportine zorgt er dus voor dat ijzer wordt uitgescheiden uit de cel. Wat is/doet het nog meer?
Het is ook een receptor van hepcidine. Als er een te hoge hepcidine verzadiging is (doordat er dus veel ijzer in de cel zit gebonden aan transferrine) wordt er meer hepcidine aangemaakt (door HFE op TFR2 receptor) en daardoor minder ijzer opgenomen
Wat gebeurd er als de ijzerspiegel laag is?
Als de ijzerspiegel laag is ten gevolge van erytropoëse, is er minder transferrine gebonden aan ijzer. Er komt hierdoor meer HFE bij de receptor waardoor minder hepcidine wordt gemaakt met als gevolg een toenemende ijzeropname
