Tehnike Štampe, lab. kolokvijum

Question 1

1. Koji su idealni uslovi vezani za relativnu vlažnost vazduha i temperature okoline u štampariji?

Answer 1

Idealni uslovi u štampariji su:
● relativna vlaznost vazduha 52% I
● temperatura od 21 stepen

Question 2

Šta treba uraditi sa papirom pre nego sto pristupimo početku štampe?

Answer 2

Pre nego što se pristupi postupku štampe, papir je neophodno aklimatizovati u trajanju od
24 do 36 sati, odnosno neophodno je da odstoji u štampariji kako bi polako izjednačio
sadržaj vlage sa okolinom.

Question 3

Kako nastaju talasaste ivice na papiru i zašto?

Answer 3

Talasaste ivice papira nastaju kada je relativna vlažnost papira manja od okoline jer ivice
papira naglo upiju određenu količinu vlage iz vazduha, a sredina tabaka ostane relativno
nepromenjena.

Question 4

Koje greške se pojavljuju ako papir ima talasaste ivice?

Answer 4

Greške se javljaju u obliku :
● DEVIJACIJE U REGISTRU,
● DUBLIRANE RASTERSKE TACKE,
● POJAVA NABORA,
● ODVAJANJE PREMAZNOG SLOJA SA PAPIRA,

Question 5

Kada nastaju zategnute ivice na papiru i zašto ?

Answer 5

Zategnute ivice papira nastaju kada je relativna vlažnost papira veća od okruženja u
štampariji jer se ivice papira usled gubitka vlage zatežu u odnosu na sredinu tabaka koja
ostaje relativno nepromenjena

Question 6

Do koje pojave dolazi ako papir ne sadrži dovoljan procenat vlage?

Answer 6

Ako papir ne sadrži dovoljan procenat vlage i previše je suv kao i kada se koristi u
uslovima niske vlage vazduha usled međusobnog trenja dolazi do pojave elektrostatičkog
naboja.

Question 7

Koji problem se pojavljuje ako je sadržaj vlage u papiru velik?

Answer 7

Ako je sadržaj vlage u papiru velik može doći do značajnog porasta vremena sušenja boje
na otisku. Visok sadržaj vlage u papiru može dovesti i do problema prilikom lepljenja –
neaadekvatno lepljenje i produženo vreme sušenja.

Question 8

Kako se kontrolišu i regulišu klimatski uslovi u štampariji?

Answer 8

Klimatski uslovi u štampariji se kontrolišu i regulišu pomoću uređaja za merenje
temperature, relativne vlažnosti vazduha i sadržaja vlage kao i pomoću uređaja za
kondicioniranje vazduha.

Question 9

Koje su fizičke osobine papira ?

Answer 9

Fizičke osobine papira su :
● GRAMATURA (masa papira po kvadratnom metru),
● DEBLJINA PAPIRA I
● ZAPREMINSKA MASA.

Question 10

Koja viskoznost boje je karakteristična za boje za tabačnu offset štampu?

Answer 10

Boje za tabačnu ofset štampu karakteriše visoka viskoznost odnosno konzistencija nalik na
pastu.

Question 11

Šta je potrebno učiniti da bi se razdvojili štampajuci i neštampajući elementi na štamparskoj
formi?

Answer 11

Da bi se razdvojili štampajući i neštampajući elementi na štamparskoj formi, na
štamparsku formu je potrebno naneti tanak sloj sredstva za vlaženje.

Question 12

Iz kojih komponenti se sastoji sredstvo za vlaženje?

Answer 12

Sredstvo za vlazenje se sastoji iz :
● VODE,
● KONCENTRATA ZA VLAŽENJE(puferi, antikorozivna sredstva, antifungicidi i sredstvo protiv stvaranja pene),
● IZOPROPIL ALKOHOLA.

Question 13

Kako se izražava tvrdoća vode i koja tvrdoća vode je idealna za pripremanje rastvora za
vlaženje?

Answer 13

Tvrdoća vode se izražava u stepenima tvrdoće (°dH), a idealna tvrdoća vode za
pripremanje sredstva za vlaženje je od 8 do 12 °dH.

Question 14

Kakav uticaj ima nepravilna tvrdoća vode prilikom štampe?

Answer 14

Nepravilna tvrdoća vode može da uzrokuje probleme kao sto su:
● stvaranje naslaga kalcijuma na valjcima,
● stvaranje naslaga na gumenom omotaču,
● negativan uticaj na pH vrednost,
● nestabilnost pH vrednosti,
● podstiče koroziju.

Question 15

Iz čega se sastoji koncentrat za vlaženje ?

Answer 15

● PUFERA,
● ANTIKOROZIVNIH SREDSTAVA,
● ANTIFUNGICIDI I
● SREDSTVA PROTIV STVARANJA PENE.

Question 16

Koja je uloga pufernog sredstva ?

Answer 16

Uloga pufera je da održavaju pH vrednost u granicama tolerancija koje za tabačnu offset štampu
iznose između 4,7 - 5,3 pH.

Question 17

Koje su tolerantne pH vrednosti u tabacnoj ofset stampi ?

Answer 17

Puferno sredstvo ima ulogu održavanja pH vrednosti u granicama tolerancije koje su za
tabačnu ofsetnu štampu između 4,7 i 5,3 pH.

Question 18

Šta se dešava kada pH vrednost padne ispod tolerantne vrednosti?

Answer 18

dolazi do boljeg razdvajanja
štampajućih i neštampajućih elemenata,

-ali lošije apsorpcije vode u boju,

-sporijeg sušenja oksidacijom,

-povećanih korozivnih efekata sredstva za vlaženje

-i povećane agresivnosti sredstva prema premazu na papirima.

Question 19

Šta se dešava kada pH vrednost poraste iznad tolerantne vrednosti?

Answer 19

dolazi do povećane emulgacije vode
u boju, samim tim i nestabilnog štamparskog procesa,

povećane potrebe za sredstvom za
vlaženje da bi se razdvojili štampajući i neštampajući elementi

kao i velikih poteškoća prilikom štampanja sa osetljivim bojama (kratke boje i boje sa metalnim pigmentom).

Question 20

Šta je konduktivnost, provodljivost?

Answer 20

Konduktivnost ili provodljivost predstavlja sposobnost tečnosti da provodi elektricitet.

Question 21

Kako nastaje elektrostatički naboj i koji je rezultat njegovog nastanka?

Answer 21

Elektrostatički naboj između tabaka nastaje usled međusobnog trenja štampanih tabaka, a
rezultat njegovog nastanka je povlačenje dvostrukog tabaka na uređaju za ulaganje
štamparske mašine, zaustavljanje aparata za ulaganje i često prekidanje procesa štampe
kao i loše poravnavanje pri samom izlaganju tabaka

Question 22

Kako se izbegava pojava elektrostatičkog naboja?

Answer 22

Sprečava se adekvatnim skladištenjem i aklimatizacijom papira.

Pojava elektrostatičkog naboja može se izbeći povećanjem sadržaja vlage u papiru
(50-55%), klimatizovanjem radne prostorije sa konstantnom kontrolom vlažnosti vazduha
na 50 do 55% relativne vlažnosti vazduha kao i upotrebom antistatik opreme koju
poseduju moderne štamparske mašine za električno pražnjenje.

Question 23

Kada dolazi do stvaranja nabora na površinama?

Answer 23

Do stvaranja nabora na površinama papira dolazi u toku procesa štampe na papirima koji
su nepravilno klimatizovani, koji nisu skladišteni na ravnim površinama, imaju talasaste
ivice ili nabor po sredini površine kao i na statički naelektrisanim papirima.

Question 24

Kako utiče nečistoća iz papira na kvalitet štampe?

Answer 24

Nečistoća iz papira prilikom štampe dovodi do zaprljanja gumenog omotača te samim tim
i čestog prekidanja procesa štampe i potrebe za pranjem gumenog omotača kao i
oštećenja štampajućih elemenata na formi prilikom štampanja većih tiraža.

Question 25

Kako dolazi do pojave neujednačenih obojenih površina?

Answer 25

Do pojave neujednačenih obojeih površina dolazi na štamparskim mašinama sa četiri ili
više štamparskih jedinica usled nejednake penetracije boje u papir.

Question 26

Zašto dolazi do pojave duhova na odštampanom otisku?

Answer 26

Do pojave duhova na odštampanom otisku dolazi zbog neprestanog prelaženja nanosača
za boju sa nedovoljno akumuliranom bojom preko štamparske forme.

Question 27

Kako se izbegava pojava duhova?

Answer 27

Pojava duhova se izbegava redovnim održavanjem i pranjem valjaka, podešavanjem
valjaka prema uputstvu za rad štamparske mašine i redovnim proveravanjem podešavanja,
promenom starih i istrošenih valjaka, podešavanjem maksimalnog lateralnog razribavanja
u zavisnosti od konstrukcije štamparske mašine, štampanjem sa većim nanosom boje,
štampanjem tamnijim bojama, smanjenjem količine sredstva za vlaženje do granice
toniranja, promenom rasporeda elemenata u pripremi za štampu.

Question 28

Koji faktori utiču na pojavu horizontalnih linija na otisku?

Answer 28

neadekvatna podešenost valjaka nanosača,

odstupanje u ležištima valjaka nanosača

proklizavanje papira iz hvataljki na
cilindrima za pritisak i prenosnim cilindrima.

Question 29

Šta prouzrokuje pojavu duplirane slike na otisku?

Answer 29

neadekvatna podešenost prenosnih hvataljki na štamparskoj mašini,

nedovoljno zategnuta ofsetna guma,

talasast papir koji se nejednako prenosi od jedinice do jedinice.

Question 30

Usled čega dolazi do pojave smanjenja tonskih vrednosti?

Answer 30

usled trošenja štamparske forme prilikom
većih tiraža,

gomilanja čestica puder prašine

nečistoće iz podloge za štampu

kao i niske
pH vrednosti.

Question 31

Šta predstavlja štamparsku formu u tehnici sito štampe?

Answer 31

Štamparsku formu predstavlja mreža na koju se postavlja šablon koji ima ulogu da zatvori određene
elemente mrežice, a da određene elemente ostavi otvorene.

Question 32

Koje su prednosti i nedostaci drvenih okvira?

Answer 32

Prednosti drvenih okvira jesu veoma niska cena i jednostavnost izrade, dok su nedostaci
mala otpornost drveta na vlagu i uticaj hemijskih sredstava što prouzrokuje dimenzionu
nestabilnost prilikom zatezanja mreže većim silama zatezanja.

Question 33

Koje su prednosti okvira od metala?

Answer 33

Prednosti metalnih okvira su dimenziona stabilnost, odlična otpornost na većinu
razređivača i boja kao i lakoća za upotrebu bez obzira na veličinu sita jer unutrašnjost
okvira nije popunjena.

Question 34

Od kojih materijala se proizvode mreže u sito stampi?

Answer 34

prirodne svile,

plastičnih masa (najlona ili poliestera)

ili metala (bakar, čelik, mesing).

Question 35

Koje su gustine niti koje se koriste za tkanje mreže u sito štampi?

Answer 35

Mreže su tkane u gustinama od 10 do 200 niti/cm dužine, a najčešće se koriste mreže u
gustinama od 90 do 120 niti/cm.

Question 36

Kojom silom se mreža zateže na okvir?

Answer 36

Mreža se zateže na okvir silom do 25N

Question 37

Kako se reguliše debljina nanosa boje u sito štampi?

Answer 37

Debljina nanosa boje u sito štampi reguliše se debljinom sita i debljinom emulzije.

Question 38

Kada se koriste mreže načinjene od najlona i poliestera, a kada metalne mreže?

Answer 38

Mreže načinjene od najlona i poliestera koriste se u većini slučajeva zbog njihove
ekonomičnosti i zadovoljavajućeg kvaliteta, dok se metalne mreže koriste u slučajevima
gde se zahteva velika preciznost i dobra dimenziona stabilnost.

Question 39

Opisati postupak nanosenja fotoosetljive emulzije.

Answer 39

Fotoosetljiva emulzija koja se sastoji od polimera, monomera, fotoinicijatora i
foto-akceleratora nanosi se, ručno ili mašinski, preko cele površine sa donje strane sita
kako bi se izbegla mehanička oštećenja pod pritiskom rakela, a zatim se emulzija izlaže
ultraljubičastoj svetlosti kako bi očvrsnula

Question 40

Koje debljine nanosa se dobijaju u tehnici sito štampe?

Answer 40

U tehnici sito štampe dobijaju se nanosi debljine od 20 do 100 μm.

Question 41

Koje su prednosti tampon štampe u odnosu na druge tehnike?

Answer 41

Prednosti tampon štampe u odnosu na druge tehnike su mogućnost za štampu na različitim
podlogama nepravilnih oblika kao i na skoro svim vrstama materijala (papir, karton,
plastika, staklo, metal, keramika…).

Question 42

Nabrojati neke od podloga za tampon štampu.

Answer 42

elektronske komponente (kablovi, konektori, čipovi…), dugmad, tipke na kalkulatorima,
računarske tastature, električni kućni uređaji (TV uređaji, mašine za pranje veša i sušenje,
kuhinjski aparati…), igračke (figure, lutke, automobili…), reklamni materijal (olovke,
upaljači, privesci, satovi…), sportska oprema (lopte, reketi…)

Question 43

Opisati osnovni princip tehnike tampon štampe.

Answer 43

Boja se preko sistema za obojenje ravnomerno nanosi preko cele površine štamparske
forme. Nakon toga elastični metalni rakel skida višak boje sa neštampajućih elemenata.
Boju koja se zadržala u udubljenim mestima štamparske forme, prenosi tampon,
određenog oblika i veličine, na površinu koja se štampa.

Question 44

Nabrojati sisteme za obojenje u tampon štampi i navesti njihove prednosti i mane.

Answer 44

Razlikuju se dva sistema za obojenje u tampon štampi – otvoreni i zatvoreni. Otvoreni
sistemi obojenja pogodniji su za manje serije i serije sa brzim promenama boje i klišea.
Zatvoreni sistemi su pogodniji za srednje i velike serije, takođe praktičniji su zato što su
isparenja boja na bazi razređivača svedena na minimum i boja ne zahteva neprekidno
doziranje razređivača u toku štampe.

Question 45

Od kog materijala se proizvode tamponi?

Answer 45

Tamponi se proizvode od silikonske gume.

Question 46

Šta je zajedničko svim oblicima tampona i zbog čega?

Answer 46

Svim oblicima tampona zajednička je konveksna (ispupčena) površina tampona koja
prenosi sliku. Konveksnost tampona smanjuje lepljivost boje prilikom preuzimanja i
otiskivanja na podlogu.

Question 47

Kako se meri tvrdoća tampona i u kojim granicama se kreće?

Answer 47

Tvrdoća tampona se meri u stepenima Shore A skale i najčešće se kreće od 2 Shore A do
18 Shore A, a po specijalnoj potrebi i do 40 Shore A.

Question 48

Koja je prosečna trajnost tampona pri normalnim uslovima?

Answer 48

Prosečna trajnost tampona pod normalnim uslovima je između 50 000 i 100 000 otisaka.

Question 49

Koje su karakteristične dubine štampajućih elemenata na štamparskoj formi za tampon
štampu?

Answer 49

15 - 30 mikrona, najčešće 24 mikrona.

Question 50

Kada se koriste metalne, a kada polimerne štamparske forme?

Answer 50

Metalne štamparske forme se koriste isključivo u industrijskom sektoru jer je postupak
izrade kompleksniji dok polimerne štamparske forme zbog jednostavnosti i malih troškova
izrade imaju mnogo veću primenu.

Question 51

Na osnovu čega se može izvršiti podela digitalne štampe?

Answer 51

Može se izvršiti na osnovu:
● tehnologije kojom se vrši oslikavanje i
● prenosa boje na podlogu za štampu.

Question 52

Kvalitet digitalne štampe zavisi od kojih parametara?

Answer 52

Zavisi od:
● rezolucije sistema za osvetljavanje
● oblika pojedinačnog rasterskog elementaa
● individualnog elementa za osvetljavanje
● i mogućnosti prenosa različite količine boje po pojedinačnom slikovnom elementu

Question 53

Objasniti proces štampe kod postupka elektrofotografije.

Answer 53

• OSVETLJAVANJE ;
• OBOJAVANJE ;
• PRENOS BOJE/TONERA NA PODLOGU ;
• FIKSIRANJE TONERA ;
• ČIŠĆENJE CILINDRA

Question 54

Objasniti proces osvetljavanja.

Answer 54

Osvetljavanje se postiže naelektrisavanjem odgovarajuće fotoprovodne površine i zatim
osvetljavanjem uz pomoć kontrolisanog izvora svetlosti.

Question 55

Objasniti proces obojavanja i prenosa tonera na podlogu.

Answer 55

Obojavanje se odvija u jedinici za obojavanje, gde se čestice tonera (oko 8 mikrona) prenose
bezkontaktnim putem na površinu fotoprovodnog cilindra usled razlike u naelektrisanju.

Question 56

Objasniti proces fiksiranja i čišćenja cilindra.

Answer 56

Fiksiranje služi za učvršćavanje čestica tonera na podlogu uz pomoć toplote i kontaktnog pritiska.
Čišćenje cilindra se postiže homogenim osvetljavanjem površine.

Question 57

/

Answer 57

/

Question 58

Koja je osnovna razlika između postupka elektrofotografije i ink jet štampe?

Answer 58

Osnovna razlika između postupka elektrofotografije i Ink jet štampe je da Ink jet štampa
nema međuprenosač za digitalne podatke, već se oni direktno prenose do jedinica za
obojavanje tj. mlaznica

Question 59

Koja je osnovna karakteristika ink jet štampe, zbog čega je njena upotreba toliko rasprostranjena?

Answer 59

● mogućnost štampe velikih formata (različitih dužina, širina i visina),
● korišćenje UV boja
● može da se koristi za širok dijapazon proizvoda zbog svojih odličnih karakteristika i kvaliteta
štampe.

Question 60

Koja je osnovna podela ink jet tehnologije štampe?

Answer 60

• KONTINUALAN INK JET,
• KAP PO ZAHTEVU.