Boje 2.kol Flashcards
PVB – poremećaji viđenja boja
- monohromatski - sva tri (ahromatopsija) ili dva tipa čepića odsutna
- dihromatski (anopije) - jedan tip ćepića odsutan
- anomalni trihromatski (anomalije) - sva tri tipa čepića su prisutna, ali jedan ima izmenjenu spektralnu osetljivost
Monohromatski PVB
Stanje potpunog slepila na boje - sva tri tipa čepića odsutna (ahromatopsija) ili dva tipa čepića odsutna (monohrozija sa čepićima) <0.01%
Dihromatski PVB (Anopije)
Stanje delimičnog slepila na boje - jedan tip čepića odsutan
Protanopija
Deuteranopija
Tritanopija
Anomalni trihromatski PVB (Anomalije)?
Stanje blagog slepila - jedan tip čepića ima izmenjenu spektralnu osetljivost stepen poremećaja zavisni od veličine pomeraja spektralne osetljivosti - od blagih (skoro normalnih) do ozbiljnih (skoro dihromatskih)
Nasledni crveno-zeleni PVB kakvo je nasledjivanje?
Recesivno i vezano za pol
Nasledni plavo-žuti i stečeni PVB kakvo je nasledjivanje?
Nasleđivanje tritanopije/tritanomalije je dominantno i autozomno
Stečeni PVB?
- katarakta/zamućenja sočiva - neurološko oštećenje mrežnjače, očnog živca ili moždanog centra (posledica bolesti ili povrede)
Koji modeli simulacije se koriste?
-Dihromatski model simulacije -Brettel-Vienot-Molon model (1999)
-Anomalni trihromatski model simulacije –Mačado-Oliveira model (2009)
Dihromatski model simulacije - Brettel-Vienot-Molon model (1999)?
Fiskni monohromatski stimulus (isti kao kod prosečnih posmatrača) – dobijeni u eksperimentima sa unilateralnim dihromatama: 1. protanopija i deuteranopija: isto vide 475nm//plava i 575nm//žuta 2. tritanopija: isto vide 485nm//plavo-zelena i 660nm//crvena 3. za sve: isto se vide ahromatski stimulusi
Softverski alati za simulaciju PVB?
Filteri (PhotoShop, InDesign, Mathematica…) Veb servisi (Visicheck, Visolve, Chrome Daltonize…)
Kako pomoći daltonistima?
-softverski alati za obradu slike
-optički alati (naočari, sočiva)
-genska terapija
Obrada slike – Daltonizacija
- Sadržajno-nezavisne obrade slike boja jednog piksela se uvek premapira u istu boju bez obzira na sadržaj slike
+ jednostavni i prilagođeni za adaptaciju u realnom vremenu
- ne osiguravaju diferencijaciju boja
- ne uzimaju u obzir sadržaj slike niti prostornu distribuciju konfuznih boja na slici
Sadržajno-zavisne obrade slike ista boja se na dve različite slike premapira u različite boje u zavisnosti od sadražaja slike
- kompleksiji i računarski zahtevniji
+ bolja diferencijacija boja
- loše očuvanje prirodnosti slike i identifikacije boja
- Narušena vremenska koherentnost,
Daltonizacija-Površina obrade?
- potpuna obrade slike (kompletna slika izmenjena)
- delimična (samo zona slike (segment) ili određeni rang tonova (npr. samo crveni tonovi) su modifikovani )
Daltonizacija - Ciljna grupa?
- univerzalna (slika/dizajn prilagođen za SVE)
- prilagođena (slika/dizajn prilagođen za određen tip PVB ili određenog korisnika sa PVB)
Daltonizacija Upravljanje obradom slike?
- obrada slike kontrolisana od strane korisnika
- automatska
Daltonizacija Vrsta poboljšanja slike?
- preobojenje (menjanje boja na slici sa adekvatnijim)
- dodavanje tekstura, senki, paterna
- dodavanje natpisa boje selektovane oblasti slike
Uticaj izvora svetlosti na daltonizam?
Smanjivanjem temperature boje izvora svetlosti dolazi do još drastičnije redukcije opsega boja daltoniste
Direktna posledica oblika roznjace?
- Kratkovidnost, dalekovidnost i astigmatizam
OČNO SOČIVO
Sočivo je bikonveksnog oblika i čine ga providna supstanca koja je smeštena u providnoj membrane Cilijarni mišići kontrolišu takozvano skupljanje (pri gledanju bliskih objekata čime se povećava optička snaga oka i omogućava fokusiranje na bliske objekte) odnosno širenje očnog sočiva (pri gledanju udaljenih objekata čime se smanjuje optička snaga pri čemu se udaljeni objekti dovode u fokus).
Akomodacijom (prilagođavanjem)?
-osnovna uloga sočiva -od velikog je značaja prilikom posmatranja bliskih predmeta.
Kakav je indeks prelamanja sociva u centru sociva?
Najveci, što omogucava kompezaciju greske
Rastojanje bliske tačke?
Minimalno rastojanje predmeta da bi se video oštar lik
Udaljena tačka?
Predstavlja maksimalno udaljenu tačku čiji lik oko može jasno da vidi
Dalekovidnost nastaje kao posledica?
Smanjenom fleksibilnošću (otvrdnjavanjem) sočiva onemogućava se funkcija skupljanja Sočivo absorbuje i rasipa kao i ostale talase ujedno i kratke talase – ljubičaste i plave. Otvrdnjavanem, povećava se optička gustina sočiva – postaje žuće
Uloga dužice?
Ima ulogu dijafragme koja reguliše količinu svetlosti koja ulazi u unutrašnjost jabučice.
Sakupljanjem i širenjem dužice reguliše se?
Širina zenice (uopšteno iznosi od 3 - 7 mm)
MREŽNJAČA?
Ona oblaže unutrašnju površinu očne jabučice i na njoj se formira slika posmatranog objekta
Radijus mrežnjače iznosi?
Oko 40 mm
Šta čini mrežnjaču?
Neuroni I fotoreceptori
Fotoreceptori mrežnjače?
Štapići i čepići imaju zadatak da optičku sliku prevedu u hemijske i električne signale koji se putem neurona i optičkog nerva šalju do centra vida u potiljačni deo mozga
Epitel?
Iza mrežnjače je tamno obojeni (pigmentisani) epitel koji absorbuje svetlosne zrake koje nisu absorbovali fotoreceptori kako se ne bi odbili nazad u mrežnjaču i time smanjili oštrinu i kontrast slike.
ŽUTA MRLJA(Makula)
Deo mrežnjače na kome se formira najjasnija slika.
- Žuti filter koji štiti žutu mrlju od oštećenja koja izazivaju kratki svetlosni talasi
- Žuti pigment makule razlikuje se od posmatrača do posmatrača i predstavlja jedan od glavnih uzroka različitosti viđenja boja među posmatračima sa normalnim viđenjem boja.
Mrežnjača omogućava razlikovanje?
Svetlosti, pokreta, oblika i boje
* može reći da mrežnjača ima ulogu fotoosetljivog filma
Centralni deo makule je?
Fovea odnosno tačka jasnog vida, koja predstavlja najosetljivije područje za svetlost i zadužena je za naše čulo vida u smislu čitanja, gledanja tv-a, vožnje Fovea pokriva ugao od 2O vidnog polja i u potpunosti se sastoji od čepića
Slepa mrlja?
U polju mrežnjače se nalazi i optički disk poznatiji kao slepa mrlja, zbog nedostataka fotoreceptora. U slepoj mrlji fotoreceptori i druge (pomoćne) ćelije su pomerene kako bi nervna vlakna mogla da prodru do sudovnjače i beonjače. Ovo dovodi do stvaranja praznine u našem vidu – „slepe mrlje“.
Crni pigment melanin?
U pigmentnom sloju sprečava odbijanje svetlosti unutar očne jabučice
Dve vrste fotoreceptora smeštenih u mrežnjači?
Štapići i čepići
Osnovna razlika između datih receptora je?
U njihovoj funkciji, prema osetljivosti na različite nivoe osvetljenja, spektralna osetljivost
U štapićima postoji samo jedna vrsta pigmenta koja i šta to znači?
Rodopsin, objekti bivaju viđeni kao sivi ili crni
Šta se dešava sa štapićima pri povećanju svetlosog signala?
Bivaju zasićeni te samim tim gube svoju funkciju, dakle postaju neaktivni
Prečnik štapića i češića?
Štapić 2nm, Čepić 5nm
Gde je najveća koncentracija čepića?
Najveća koncentracija čepića je u žutoj mrlji (u kojoj nema štapića)
Š i Č veza sa optičkim nervima?
Š- nemaju zasebnu vezu sa optičkim nervom
Č- Svaki čepić ima zasebnu vezu sa optičkim nervima
Ko ima veći prag osvetljenosti Č i Š?
Čepići - svetlosni signali snage veće od 100 cd/m2
Na osnovu promene osvetljenja, odnosno aktivnosti Č i Š razlikujemo?
- Scotopic / skotopski vid – aktivni su samo štapići
- Mesopic / mezopski vid– aktivni su i štapići i čepići
- Photopic / fotopski vid– aktivni su samo čepići
Purkinje pomeraj?
Štapići pokazuju veću osetljivost na kraće talasne dužine, odnosno pri prelasku iz fotopskog u skotopsko viđenje, osetljivost je veća na kraće talasne dužine. Data pojava okarakterisana je kao Purkinje pomeraj (shift), odnosno pomeranje maksimuma ukupne osetljivosti receptora pri dnevnoj svetlosti iz zeleno-žutog dela spektra (555 nm) prema granici zelenog spektra (505 nm). Ovaj efekat se može objasniti na primeru plave/zelene i crvene boje koje gledane pod dnevnim svetlom imaju istu svetlinu dok pod slabim osvetljenjem crvena boja deluje kao gotovo crna dok plava/zelena prilično svetla.
Spektralna osetljivost?
Kako postoji samo jedan tip štapića, to su oni sa identičnom spektralnom osetljivošću maksimalne vrednosti od 505 nm.
U pogledu spektralne ostljivosti, razlikuju se 3 tipa čepića čija spektralna osetljivost pokriva ceo vidljivi deo spektra – 380 do 780 nm.
Razlikuju se 3 vrste čepića:
L – osetljivi su na duge talasne dužine (long)
M – osetljivi su na srednje talasne dužine (middle)
S – osetljivi su kratke talasne dužine (short)
L čepići – najveća osetljivost na 570 nm.
M čepići - najveća osetljivost na 535 nm.
S čepići - najveća osetljivost na 445 nm.
Osetljivost normalnog viđenja boja zapravo zavisi od?
Preklapanja između apsorpcionih spektara sva tri tipa čepića. (Npr, crvena svetlost stimuliše mnogo više L tip čepića, nego M i S tipove.)