Systematiek van de wachtlijst Flashcards
selectie voor Ltx:
- Reguliere indicatie
- Zonder Tx grote kans op overlijden
- Grote kans om de procedure te overleven
- Kans op 5 jaars overleving > 65%
- Geen absolute leeftijdsgrens (kijken naar conditie en gezondheid patiënt)
indicaties voor Ltx:
- Leverkanker (HCC) is nu de belangrijkste indicatie voor een Ltx. (meer dan een kwart heeft kanker)
- Groot deel PSC en PBC en AIH (Auto Immuun Hepatitis)
- Leververvetting
- NASH
- Kleine groep heeft re-transplantatie nodig (er zit wel een bepaalde max aan de hoeveelheid re-transplantaties)
- Alcohol is ook een oorzaak waarvoor we transplanteren
HCC en de onderliggende leverziekte:
- HBV (virale hepatitis)
- NASH
- alcohol
- HCV
overleving na Ltx:
- PSC patiënten: 85% 5-jaarsoverleving na transplantatie
- Cirrose patiënten: 75% 5-jaarsoverleving na transplantatie
- ALF en HCC patiënten; 70% 5-jaarsoverleving na transplantatie
selectie criteria voor Ltx, zijn een paar modellen die we gebruiken:
- acuut leverfalen: King’s of Clichy criteria
- gedecompenseerde cirrose: CTP en labMELD
- PSC met cholangitis: > 2 keer episode binnen 6 maanden
- HCC: AFP-model (voorheen Milaan model), cirrose met portale hypertensie
- cholangiocarcinoom: perihilair, < 3cm. Niet resectabel, geen extra hepatische uitbreiding
- polycystische leverziekte: Mechanische bezwaren met ondervoeding (hierbij worden andere organen weg geduwd door een vergrote lever)
allocatie regels:
- transparant
- objectief
- betrouwbaar
- valide
- ethisch acceptabel
- medisch acceptabel
welke score wordt bij de longen gebruikt om de bepalen hoe hoog iemand op de wachtlijst komt te staan?
de LAS score
MELD score:
Model for End-stage Liver Disease, dit model gaat uit van:
- bilirubine
- creatinine
- INR
–> de MELD score is goed in het voorspellen van overlijden binnen 3 maanden, het voorspelt de korte termijn sterfte. het is een objectieve score.
MELD score is laag bij mensen polycysteuze leverziekte, en komen daardoor dus laag op de wachtlijst, maar daarom aanpassingen zodat deze mensen niet alleen op basis van MELD op de wachtlijst worden geplaatst. Deze mensen kunnen namelijk wel enorm ziek zijn, maar door de lage MELD worden ze laag op de wachtlijst geplaatst.
een vraag die je jezelf altijd moet stellen over de wachtlijst en transplantatie:
Ziekste patiënt komt bovenaan de lijst, maar is de ziekste patiënt wel in staat om de operatie te overleven?
welke MELD score wordt gezien als een indicatie voor Ltx?
MELD score 15 of hoger
matchen van de donorlever aan de ontvanger:
- hoe hoger de MELD score, hoe hoger de plaatsing op de wachtlijst
- matchen bloedgroep (bloedgroep bepalen)
- lengte en gewicht zijn belangrijk (past de donorlever goed bij de ontvanger?)
- uitzonderingspositie SE en NSE (dus als iemand een lage MELD score heeft, kun je extra punten toevoegen (SE) zodat iemand hoger op de lijst kan komen te staan)
ziektelast wordt niet altijd correct weergegeven door de MELD score.
er staan soms mensen op de wachtlijst die op de wachtlijst verbeteren en soms dus ook van de wachtlijst worden gehaald of op non-actief worden gezet.
ook een deel van de patiënten overlijdt op de wachtlijst.
labMELD:
- bilirubine
- creatinine
- INR