Ethiek en Transplantatie

Question 1

al vroeg kwam het centrale dilemma van de transplantatie in beeld:

Answer 1

de problematiek zat erin dat voor het redden van het leven van de ontvanger, er organen nodig zijn van een ander mens, een donor.
–> en dat dilemma kwam onder toenemende druk te staan

Question 2

eerst was alleen donatie bij bloedverwanten mogelijk, eerst dus alleen eeneiige tweelingen. vanaf wanneer was levende donatie van die bloedverwanten mogelijk?

Answer 2

in de jaren 50 en 60 was dat al mogelijk

Question 3

vanaf wanneer kwam de IS en HLA-typering op, waardoor postmortale donatie en donatie tussen niet bloedverwanten mogelijk werd?

Answer 3

vanaf de jaren 70

Question 4

levende donatie:

Answer 4

• vooral nieren en (een deel van) de lever
• experimenteel ook met andere organen/orgaandelen

Question 5

de basis: levende nierdonatie:

Answer 5

• voor de ontvanger: potentieel levensreddende behandeling
• voor de donor zijn er wel wat risico’s / nadelen, zoals algeheel voorkomen van complicaties, ernstige complicaties en mortaliteit.

Question 6

van doneren wordt op de lange termijn de gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven wat lager, maar komt niet beneden het populatienormaal.

Question 7

levende leverdonatie:

Answer 7

• voor de ontvanger een potentieel levensreddende behandeling, betere overleving dan van postmortale donatie
• voor de donor: risico op algeheel voorkomen van complicaties, ersntige complicaties en mortaliteit

Question 8

is het ingrijpender om een deel van de lever levend te doneren of om een nier levend te doneren?

Answer 8

Ingrijpender om een deel van de lever levend te doneren

Question 9

ethische problematiek bij levende donatie:

Answer 9

• “snijden in een gezond lichaam” op indicatie van iets wat zich buiten de donor bevindt
• proportionaliteit: schaden donor vs weldoen aan ontvanger
• toestemming van de donor + eventuele aanvullende eisen

Question 10

Het is een ongebruikelijke handeling om in een gezond lichaam te gaan snijden, op indicatie van een probleem wat niet met de gezondheid van de donor te maken heeft.
–> hier heb je dus te maken met principe van niet-schaden

Answer 10

het gaat dus om de proportionaliteit tussen schaden van de donor vs weldoen aan de ontvanger

Question 11

er is natuurlijk ook toestemming van de donor nodig + eventuele aanvullende eisen:

Answer 11

• voordeel voor de donor (Veatch en Ross 2015)
• bijzondere zorgrelatie donor-ontvanger (Den Hartogh 2012)

Question 12

voordelen van postmortale donatie:

Answer 12

• donatie van vitale organen, zoals het hart mogelijk
• geen schade aan het organisme van de donor

Question 13

bezwaren tegen postmortale donatie:

Answer 13

• zorgen omtrent zorgvuldigheid/betrouwbaarheid bij bijv. hersendood
• levensbeschouwelijke/religieuze bezwaren (bijv. onstoffelijke ziel, herrijzenis, gezaghebbende invullingen respect)
• waardige/gewenste lijkbezorging
• zorgen om impact op familie
• principieel bezwaar tegen geen bezwaar-systeem

Question 14

hoe instemming te organiseren?

Answer 14

• de keuze voor een ‘default’
• niet doneren (toestemmingssysteem)
• wel doneren (geen bezwaar systeem)

Question 15

allocatieprincipes eurotransplant:

Answer 15

• voorwaarden: weefseltype, bloedgroep, geografische afstand
• pseudo-urgency-based-allocatie: urgentie (kans op spoedig overlijden, immunisatie) en verwachte uitkomst
• daarnaast: wachttijd, dat is doorslaggevend als het eerste punt gelijk is tussen mensen
• wederkerigheid binnen eurotransplant-regio (nationale orgaanbalans)

Question 16

nadelen van urgency-based allocatie:

Answer 16

• minder patiënten geholpen (re-transplantatie krijgt prioriteit door die immunisatie, terwijl bij eerste transplantatie de kans op succes groter is)
• minder gezondheidsopbrengst per orgaan

Question 17

alternatief 1: benefit-based allocatie:

Answer 17

–> a survival benefit based allocation system weeks to minimize mortality to the patient population as a whole by prioritizing patients based on their lifetime gained due to transplantation.
–> crux: overlevingswinst op populatieniveau = utilistisch

Question 18

alternatief 2: fair innings allocatie:

Answer 18

–> the fair innings argument maintains that for healthcare resources to be distributed fairly every person should receive sufficient healthcare to provide them with the opportunity to live in good health for a normal span of years.