Organisatie van orgaandonatie/ nieuwe wet

Question 1

DBD:

Answer 1

Donatie na Hersendood

Question 2

DCD:

Answer 2

Donatie na Circulatie dood

Question 3

donorregister, welke opties heb je?

Answer 3

• bezwaar: wil niet doneren als arts moet je de naasten informeren, maar nee blijft nee
• toestemming: informeer nog steeds de naasten, tot en met de 2e graad kan bezwaar nog aannemelijk worden gemaakt, maar over het algemeen geldt: ja blijft ja
• geen bezwaar: is hetzelfde als toestemming geven, iemand is dus donor, maar informeer de naasten en tot en met de 2e graad kan bezwaar nog aannemelijk worden gemaakt
• nabestaanden beslissen
• 1 specifiek persoon anwijzen die mag beslissen

Question 4

1e graad:

Answer 4

echtgenoten/partner

Question 5

2e graad:

Answer 5

(klein)kinderen, (groot)ouders en broers/zussen

Question 6

3e graad:

Answer 6

schoonouders, zwagers en schoonzussen

Question 7

naasten:

Answer 7

personen die een belangrijke rol in het leven van de donor hebben gespeeld

Question 8

wanneer kan een registratie in het donorregister niet geldig worden verklaard?

Answer 8

wanneer iemand wilsonbekwaam wordt beschouwd, dan is de registratie in het donorregister niet geldig en moet er toestemming aan de naasten/familie worden gevraagd

Question 9

wat gebeurt er als er sprake is van een niet-natuurlijke dood?

Answer 9

• bij niet-natuurlijke dood, kan de orgaandonatie procedure niet zomaar in gang worden gezet
• eerst via gemeentelijk lijkschouwer en officier van justitie toestemming vragen om lichaam te gebruiken
• pas als dat goedgekeurd is, kan het lichaam gebruikt worden voor donatie

Question 10

contra-indicaties voor donor zijn over de jaren minder geworden, dat komt o.a. door:

Answer 10

het Orgaan Herstel Centrum en dergelijken

Question 11

Absolute contra-indicaties voor donor:

Answer 11

• onbehandelde sepsis (maar als orgaan functies nog goed zijn en er is minstens 24 uur antibiotica gegeven, dan is het doneren van organen nog wel mogelijk)
• maligniteiten ten tijden van overlijden (m.u.v. bepaalde hersentumoren)
• risicofactoren voor HIV (zoals iv drugs gebruik, onbeschermde gemeenschap)
  –> er is geen maximum leeftijd voor donatie

Question 12

hoe zit het met de contra-indicaties voor weefsel donatie?

Answer 12

voor weefsels zijn de contra-indicaties strenger. weefsels zijn namelijk niet levensreddend en dus hebben ze hierbij de ruimte om strenger te zijn.

Question 13

DCD (Donation after Circulatory Death):

Answer 13

is dus na staken van een behandeling of na euthanasie

Question 14

hersendood verklaren:

Answer 14

• hele lijst aan prealabele voorwaarden waaraan voldaan moet worden (zo mag het pas na een bepaald aantal uur na een reanimatie)
• medicamenteuze neurodepressie is uitgesloten
• klinisch neurologisch onderzoek uitgevoerd
• aanvullend onderzoek (EEG, CT-angio, TCD)
• er is een apneutest gedaan

Question 15

wat gebeurt er wanneer drugs in iemands bloed wordt gevonden?

Answer 15

als er drugs in iemand bloed te zien zijn, dan mag iemand niet hersendood worden verklaard

Question 16

DBD: na hersendood

Answer 16

• hierbij gaat iemand met een intacte circulatie naar de OK, met beademing en eventueel bloeddruk ondersteuning
• organen worden op de OK vrij geprepareerd
• als dat klaar is, dan pas wordt de perfusie afgesloten
• hierdoor heb je geen warme ischemie tijd (wat gunstig is voor de organen die gedoneerd worden)

Question 17

DCD: hierbij ga je dus de behandeling staken, waarbij je een spoedig overlijden verwacht

Answer 17

• na de circulatie stop –> 5 minuten observatie (no-touch tijd, dus niemand mag dan de patiënt aanraken)
• na die 5 minuten wordt iemand pas dood verklaard
• na die 5 minuten gaat iemand meteen naar de OK
• op de OK wordt gestart met koude perfusie
• tussen de dood en de start van de koude perfusie heb je warme ischemie tijd, waardoor kwaliteit van het orgaan minder is

Question 18

welke organen doen we DCD en DBD uitnemen/transplanteren?

Answer 18

tegenwoordig kunnen alle organen, behalve de dunne darm, zowel DBD als DCD worden gedaan

Question 19

bij een cervicale fractuur doen we geen DBD!

Question 20

hoe gaat de procedure wanneer er verwacht wordt dat er iemand op de IC gaat overlijden?

Answer 20

• als iemand op de IC ligt, die binnenkort gaat overlijden, dan wordt het donorregister gebeld
• daarna wordt de donor coördinator gebeld
• dan wordt er een familiegesprek gevoerd
• er worden allerlei onderzoeken gedaan van de donor (zie volgend kaartje)
• ondertussen wordt de OK tijd ingepland
• de teams worden allemaal ingeschakeld
• ook het eventuele transport wordt voorbereid
• ondertussen wordt de donor op de IC stabiel gehouden

Question 21

lijstje van onderzoeken die worden gedaan bij de donor:

Answer 21

• HLA/virologie onderzoeken (HIV, hepatitis)
• Lab afnemen
• X-thorax en CT-thorax
• Bronchoscopie
• echo/CT-abdomen
• echo cor/CAG

Question 22

als na deze hele procedure en alle onderzoeken het hele dossier is gemaakt, wordt eurotranplant gebeld en wordt er een match gezocht.

Answer 22

na het versturen van het dossier, minimaal 4 tot 6 uur nodig om alle teams gereed te krijgen

Question 23

zelfstandig uitname team:

Answer 23

• 2 chirurgen
• 2 OK-assistenten
• anesthesieteam
• ODC (Orgaan Donatie Coördinator)
  –> is een team wat naar het ziekenhuis gaat waar de donor ligt om daar de organen uit te nemen en dan mee te nemen naar het ziekenhuis waar de ontvanger ligt

Question 24

organen worden gespoeld om de organen zo goed mogelijk te bewaren/prepareren. en worden daarna in ijs gestopt.
ook koude vloeistoffen en ijs in de buik.

Question 25

volgorde uitname organen:

Answer 25

• hart
• longen
• lever
• nieren

Question 26

hart uitname:

Answer 26

• hart kan het minst lang buiten het lichaam en wordt dus het eerste uitgenomen
• maximaal 4 uur tussen hart uitname en hart terugplaatsen
• een hart dat op een pomp kan worden aangesloten, heeft een grotere marge tussen uitname en terugplaatsing

Question 27

hoelang kunnen de longen ongeveer buiten het lichaam zijn, dus tussen uitname en terugplaatsing in?

Answer 27

ongeveer 8 uur

Question 28

hoe lang kunnen de nieren maximaal buiten het lichaam bewaard worden?

Answer 28

maximaal 24 uur

Question 29

wanneer pancreas en lever worden gedoneerd, gaat er voor de terugplaatsing altijd een toolkit mee (zijn kleine stukjes bloedvaten).
ook gaat er altijd een stukje milt mee.

Question 30

Ex-vivo Long Perfusie (EVLP):

Answer 30

is een apparaat dat de longen beademt en het spoelt de longen als het ware schoon.
het is dus een manier om de longen ‘te bewaren’ tussen uitname en terugplaatsing

Question 31

NRP: Normothermic Regional Perfusion

Answer 31

is een techniek die is ontwikkeld om de kwaliteit en functie van de organen die van DCD worden uitgenomen te verbeteren

Question 32

weefseldonatie, welke weefsels?

Answer 32

• oogweefsel
• huid
• hartkleppen
• botweefsel, kraakbeen en pezen
• bloedvaten (thoracale bloedvaten)

Question 33

weefseldonatie kan bij patiënten die al overleden zijn.
het hoeft dus niet DCD of DBD te zijn.
weefseldonatie kan ook bij mensen die thuis zijn overleden.

Question 34

hartkleppen doneren:

Answer 34

• bij hartkleppen wordt eerst het hele hart uitgenomen
• daarna worden de pulmonaal en aortaklep vrij geprepareerd

Question 35

oogweefsel donatie:

Answer 35

het hele oog wordt uitgenomen, er wordt dan een soort knikker in het oog van de donor geplaatst.
daardoor is van de buitenkant niet te zien dat de ogen gedoneerd zijn.

Question 36

als familie de wens heeft om de overledenen zelf te verzorgen, dan;

Answer 36

• kan beter geen huiddonatie en botdonatie worden gedaan
• want bij huiddonatie worden hele lappen huid weggehaald en dat is niet zo’n fijn gezicht en het kan gaan lekken
• door botdonatie wordt het lichaam slapper en is dus niet heel handig bij het verzorgen
• maar van huiddonatie zie je niks als iemand gewoon aangekleed is

Question 37

bij botdonatie worden botten vermalen tot een soort poeder/pasta en dus niet in zijn geheel uitgenomen. dat poeder/pasta wordt dan vervolgens bij een ontvanger ingebracht/ingespoten.

Question 38

wilsonbekwaamheid en het donorregister:

Answer 38

• registratie ttv wilsonbekwaamheid, dan is het niet geldig en moet het aan de nabestaanden worden gevraagd
• registratie ttv wilsbekwaamheid, dan is het geldig
• registratie door wettelijk vertegenwoordiger, dan is het geldig
  –> donatie vraag vóór overlijden, wettelijk vertegenwoordiger beslist
  –> donatie vraag na overlijden, nabestaanden beslissen

Question 39

welk orgaan kan alleen bij DBD worden gedoneerd en niet bij DCD?

Answer 39

darm

Question 40

hoe lang kunnen lever en pancreas maximaal buiten het lichaam zijn, tussen uitname en terugplaatsing in?

Answer 40

5-10 uur

Question 41

procedure weefseldonatie:

Answer 41

• overlijden patiënt vaststellen
• controleren criteria en contra-indicaties
• raadplegen donorregister
• familiegesprek voor toestemming of instemming
• donor aanmelden bij de NTS
• invullen donatieformulier (verplicht!)