Orgaanhandel

Question 1

wat is het probleem?

Answer 1

• schaarste, armoede, ongelijkheid, conflict, rampen, klimaatverandering en migratie

Question 2

Transplantatie-industrie, de mondiale context:

Answer 2

• naar schatting lijdt 10% van de wereldbevolking aan chronisch nierfalen
• 2-7 miljoen doden per jaar
• ongeveer 300.000 patiënten staan op de wachtlijst voor een nier
• van die 300.000 wordt jaarlijks circa een derde (65.000) getransplanteerd
• jaarlijks sterven er tussen 10.000 en 20.000 patiënten op de wachtlijst
• gemiddelde wachttijd voor een nier: 4-5 jaar

Question 3

Maar er is ook hoge sterfte onder dialyse patiënten die niet op de wachtlijst staan.
Transplantatie vervult < 10% van de wereldwijde vraag.
Grote verschillen in aanbod en toegang tot transplantatie, zowel in als tussen landen.

Question 4

Handel in nieren, afkomstig van levende donoren, komt het meeste voor. Daar ligt de focus op.
Orgaanhandel is een wereldwijs probleem en niet alleen iets in armere landen.
De vraag naar nieren neemt steeds meer toe.
10% van de wereldbevolking lijdt aan een chronische nierziekte.
Deze mensen moet op een gegeven moment een transplantatie om te kunnen overleven.

Question 5

vegroten van de donor pool:

Answer 5

• het uitbreiden van de criteria voor de overleden donor
• levende nier donatie, cross-over programma’s, altruïstische donatie

Question 6

Innovaties in transplantatie:

Answer 6

• draagbare kunstnier
• organen kweken
• 3D bioprinting
• xenotransplantatie
• financiële stimulering van orgaandonatie?

Question 7

Het succes van transplantatie heeft een keerzijde:

Answer 7

1. Toenemende vraag en patiënten sterfte
2. Zwarte markt van organen

Question 8

wat is orgaanhandel?

Answer 8

• koop en verkoop van organen met een financieel of materieel winstoogmerk
• het uitbuiten van personen voor hun organen

Question 9

Over alle continenten is het percentage van mensen met chronische nierziekten hetzelfde, dus niet alleen in rijke landen of landen waar veel overgewicht is.

Question 10

Ieder jaar hebben meer mensen een nier nodig.
80-100 landen doen niertransplantaties, dus nog minder dan de helft van het aantal landen in de wereld.
Dankzij cross-over programma, staat Nederland op plek 2 van landen die de meeste niertransplantaties uitvoeren per miljoen inwoners.
Wachtlijst voor nieren in 10 jaar tijd van 4 jaar wachten naar 1,5 jaar wachten in Nl.

Question 11

Waarom vindt WHO dat we nieren wel mogen doneren, maar niet verkopen?

Answer 11

• schadebeginsel, doneren = geen schade, verkopen = wel schade
• Als er geld aanhangt, dan maak je misbruik van de kwetsbare mensen. “Payment for organs is likely to take unfair advantage of the poorest and most vulnerable groups.”
• “Undermines altruistic donation.”
• “Leads to profiteering and human trafficking.”
• “Such payment conveys the idea that some persons lack dignity, that they are mere objects to be used by others (commodification).”

Question 12

kritiek op verbod:

Answer 12

• gebrek aan empirische onderbouwing
• altruïsme: bestaat dat eigenlijk wel? Iemand die een nier verkoopt, kan ook altruïstische beweegredenen hebben.
• waardigheid en integriteit: je zou je kunnen voorstellen dat iemand die zijn of haar nier verkoopt, en blij is met de transactie, zich niet hierin aangetast voelt.
• autonomie: wij zijn de bezitter van onze organen. Dan is het toch eigenlijk raar dat wij deze niet mogen verkopen, als we daarmee het leven van een ander kunnen redden?

Question 13

kritiek op verbod (2):

Answer 13

• verbod voorkomt mensenhandel en uitbuiting niet
• “It may well be that free trade leads to exploitation of the poor. However, this is not an
  argument against payment in itself, merely against its negative aspects. The existence of
  poorly-functioning markets is not a valid objection to the existence of markets.”
• ‘If we are concerned about reducing the abuses of the black market for human kidneys, we
  should favour the legalisation of kidney markets, not their continued prohibition.’
• Een levende donatie levert de staat €80,000 per jaar op. De donor zou ook wel mee mogen
  profiteren.

Question 14

kritiek (3):

Answer 14

• Een nier van een levende donor is $75.000 waard. Het niet-betalen van
  deze donoren behelst juist uitbuiting.
• Als donoren $75.000 zouden worden betaald voor hun nier, dan zou de
  wachtlijst verdwijnen. Hierdoor voorkom je ook uitbuiting van patiënten
  die anders geen transplantatie zouden hebben gekregen.
• Er worden nu meer rijke patiënten dan arme patiënten getransplanteerd.
  Het betalen van donoren en het verdwijnen van wachtlijsten, bevoordeelt
  daarom niet alleen arme donoren, maar ook arme patiënten.

Question 15

• Orgaanhandel heeft verschillende verschijningsvormen, complex probleem.
• Is een strafrechtelijke benadering de juiste oplossing? Alleen richten op zware, georganiseerde vormen van orgaanhandel? Meldpunten?
• Probleem bij de wortel aanpakken: armoede en orgaan schaarste bestrijden.
• Voorkomen van nierziekten.
• Ethische dilemma’s.