Levertransplantatie en Lifestyle Flashcards
welke factoren kunnen zorgen voor een ongezonde lever en kunnen dus leiden tot een levertransplantatie?
- overgewicht/overeten
- medicatie
- alcohol
- paddenstoelen plukken en eten
- recreatief drugsgebruik
hoe vaak zien we leefstijl gerelateerde levertransplantaties?
- MASH, leververvetting 19%
- alcohol 20%
- hepatitis B en C 40%
alcoholische cirrose:
- is een grote groep.
- > 20% van de patiënten die een levertransplantatie krijgt heeft een verleden met alcohol gebruik.
NAFLD/MAFLD:
Non-Alcoholic Fatty Liver Disease
of nieuwe term: Metabolic Associated Fatty Liver Disease
definitie NAFLD/MAFLD:
leververvetting > 5 % bij beeldvormend of histologisch onderzoek, zonder secundaire oorzaak
ernst van het probleem (NAFLD/MAFLD):
- 17-46% van de populatie heeft een vervette lever
- kan ook aanwezig zijn in personen met een normaal BMI.
- als het uiteindelijk ontstekingen geeft noemen we het NASH.
- NASH in 3% van de Nl populatie
- Risicofactoren: centrale obesitas, metabool syndroom (diabetes mellitus, hypertensie, hyperlipidemie)
NASH is vaak onopgemerkt. En NASH cirrose is vaak de eerste manifestatie van NASH. Er is een langzame fibrose ontwikkeling.
Patiënten met NASH cirrose overlijden vaak niet aan de leverziekte, maar aan andere factoren, zoals hart-en vaatziekten of nierfalen.
NAFLD is een toenemende oorzaak van HCC.
Enige bewezen behandeling van NAFLD en NASH:
gewichtsreductie
Impact van obesitas op transplantatie uitkomsten:
- BMI > 40 significante risico factor voor mortaliteit post-LTx
- Obesitas en DM: 4 keer hoger risico op post-operatieve infectie, cardiovasculaire complicaties en nierfalen
- 50% toename van opname duur en ziekenhuis kosten
waarom is sport/beweging belangrijk bij mensen met een leverziekte voor en na een LTx?
- 40-70% van de patiënten met een chronische leverziekte is kwetsbaar (=frailty)
- die mensen hebben een vermindering in de kwaliteit van leven, duur van ziekenhuisopnames en risico op overlijden. Dit is onafhankelijk van de ernst van de leverziekte.
frailty:
- vermindering in fysieke activiteit
- ondervoeding
- sarcopenie (vermindering van spiermassa en spierkracht)
door frailty te verminderen:
- beter kwaliteit van leven
- sneller herstel
- lagere kans op complicaties
wat houdt het bewegen/sporten in?
- 4 uur per week bewegen
- conditie: fietsergometer/hardloopband, maar ook wandelen en fietsen
- kracht: gewichtsoefeningen
6 minute walking test:
- aantal meters die iemand in 6 minuten kan afleggen
- gezonde proefpersonen: 400-700 meter
- studies laten zien dat overleving na LTx beter is in mensen die beter scoren op de 6 minute walking test
- de afstand is onafhankelijk van leeftijd, BMI, oorzaak van de leverziekte
- < 250 meter is duidelijk voorspellend voor hogere mortaliteit