Suicidaal gedrag H4: Richtlijnen behandelen van suïcidale patiënten

Question 1

Noem de 5 algemene principes van de Multidisciplianre richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag (MDR)

Answer 1

1. Contact maken
2. Betrekken van naasten
3. Systematisch onderzoek van de suïcidaliteit
4. Systematische behandeling van suïcidaliteit
5. Veiligheid en continuïteit van zorg

Question 2

Noem 4 kenmerken van stap 1: contact maken

Answer 2

1. Hulpverleners houden contact af uit angst voor gevolgen en pt op ideeën te brengen door over suïcide te spreken (is NIET waar)
2. Laat weten dat je LUISTERT en pt probeert te BEGRIJPEN ipv bestrijden en beheersen
3. Misvatting: je kan pas met pt praten over suïcide als er vertrouwensband is. NEE: door praten kan vertrouwen ontstaan.
4. Open, niet-veroordelende houding, zonder suïcide als zelfbeschikkingsrecht of mogelijke oplossing voor pt te zien

Question 3

Geef 6 voorbeelden van onjuiste reacties op suïcidale personen

Answer 3

1. Oppervlakkig geruststellen
2. Heftige gevoelens bij de pt uit de weg gaan
3. Formele en afstandelijke opstelling
4. Suïcidaliteit niet herkennen
5. Weinig direct of zelfs passief handelen
6. Defensief reageren

Question 4

Noem 4 kenmerken van stap 2: naasten betrekken

Answer 4

1. Naasten zo veel mogelijk bij elke fase diagnostiek en behandeling betrekken
2. Doorvragen als er geen naasten te vinden. is
3. Praktijk: lastig. NL terughoudend = leerpunt
4. Ja-tenzij-principe

Question 5

Noem 9 factoren van systematisch onderzoek van de suïcidaliteit (stap 3)

Answer 5

1.Langdurige en momentane risicofactoren
2. Risicovolle momenten
3. Vragenlijsten
4. Wilsbekwaamheid
5. Afweging en structuurdiagnose
6. Dosiervorming
7. Veiligheid en veiligheidsplan
8. Klinische opname
9. Alert blijven

Question 6

Beschrijf de fasen van systematisch onderzoek van de suïcidaliteit

Answer 6

1. Onderkennen dat pt aan suïcide denkt of overweegt
2. Risicobeoordeling
3. Structuurdiagnose
4. Veiligheidsplan
5. Behandelbeleid
6. Behandelsetting

Question 7

Noem 3 aspecten van de langdurige en momentane risicofactoren

Answer 7

1. Risicoinschatting door inventarisren beschermende en risicofactoren
2. Intensiteit cruciaal
3. Beoordeling stress en kwetsbaarheid: CASE-interviewschema

Question 8

Noem 5 risicovolle momenten suïcidaliteit

Answer 8

1. Eerste 2 weken van opname, vlak voor onstlag en eerste maanden na ontslag
2. Onbegeleid verlof
3. Eerste dagen van detentieperiode, of vlak voor ontslag uit detentie
4. Veranderingen in behandelsetting (vb verlies vertrouwde locatie, vakantie therapeut…)
5. Suïcide van een medepatiënt

Question 9

Noem 3 vragenlijsten voor suïcidaliteit

Answer 9

Geen voorspellende waarde (of pt binnen bepaalde tijd suïcide zal plegen). Waarde in BESPREEKBAAR MAKEN wanhoop en suïcidale gedachten

1. SSI: suicidal ideatie schaal
2. SIDAS: suicide ideation attributes scale: ideatie uit motieven
3. Vragenlijst over zelfdoding en zelfbeschadiging (VOZZ): jongeren

Question 10

Benoem 3 aspecten van afweging en structuurdiagnose

Answer 10

1. Afweging risicofactoren en -momenten en beschermende factoren afgewogen door behandelaar
2. ‘niet pluis gevoel’ belangrijke voorspeller
3. Multidisciplinair overleg belangrijk
   –> structuurdiagnose

Question 11

Waar bestaat een structuurdiagnose uit?

Answer 11

1. Formulering van suïcidale toestand
2. Belangrijkste stress en kwetsbaarheidsfactoren
3. Werkhypothese over ontstaan en instandhouding suïcidale gedrag
4. Mate waarin pt in staat wordt geacht om belangen bij suïcidale gedrag te overzien en waarderen

Question 12

Wat is een veiligheidsplan?

Answer 12

Concrete afspraken en interventies die veiligheid tot volgende contact ‘garanderen’.

SAFETY FIRST.

Moet altijd worden gemaakt (ambulant en opname)

Question 13

Noem 3 belangrijke overwegingen tot klinische opname

Answer 13

1. Ernst suïcidaliteit
2. Mate impulsiviteit
3. Aanwezigheid steunsysteem

Question 14

Noem 9 richtlijnen voor klinische opname suïcidaliteit

Answer 14

1. Pt PSYCHOTISCH, waanachtig depressief of delirant, of impulsief/geagiteerd
2. Suïcide poging BIJNA DODELIJK
3. VOORBEREIDINGEN getroffen om ONTDEKKING voorkomen
4. Pt spijt overleefd te hebben
5. Peristeert in doodwens
6. Weinig sociale teun
7. Pt houdt hulpverlening af –> gedwongen opname overwegen
8. Suïcidale ideaties met uitgesproken doodswens
9. Pt plannen heeft die dodelijk kunnen aflopen

Altijd + en - afwegen. Opname geen garantie. Separatie kan suïcidaliteit versterken.

Opname alleen om CRISIS TE OVERBRUGGEN, geen oplossing of behandeling

Question 15

Wat is acuut-op-chronisch risico?

Answer 15

Bij chronische suïcidaliteit uitlatingen serieus blijven nemen en alert blijven op levensgebeurtenissen die het risico extra vergroten

Question 16

Noem 2 systematische behandelingen van suïcidaliteit

Answer 16

1. Psychotherapie
2. Medicatie en ECT

Question 17

Noem 4 aspecten van psychotherapie bij suïcidaliteit

Answer 17

1. Behandeling eerst richten op beïnvloedbare factoren zoals psychische aandoeningen. Kan suïcidaliteit vergroten, aandacht houden voor suïcidale ideaties.
2. Effectief: CGT, MBCT, probleemoplossende therapie.
   Bij PH-stoornissen: ook dialectische gedragstherapie en transference focused therapie, schematherapie en MBT. Weinig bekend over langetermijn.
3. Praktijk: mix therapie icm farmacotherapie.

Question 18

Noem 5 focuspunten voor therapie

Answer 18

1. OMGAAN DOODSVERLANGENS als reactie op teleurstellende ervaringen
2. Hulpeloosheid
3. Dichotoom denken
4. Rigide stijl van oplossen interpersoonlijke conflicten
5. Piekeren / rumineren
6. Hopeloosheid tav toekomst
7. Zelfhaat tgv vroege mishandeling

Met pt nagaan of oplossingen bedenken om leven dragelijker te maken –> dmv bespreken belangrijkste levensdoelen, wat te doen nu ze kennelijk bedreigd worden

Question 19

Noem 5 aspecten van medicatie en ECT bij suïcidaliteit

Answer 19

1. Kleine hoeveelheden voor korte termijn
2. Effectief: lithium voor uni en bipo; Clozapine voor schizofrenie en psychose stoornissen
3. ECT effectief bij ernstige TRD –> snelle afname suïcidale gedachten
4. Antidepressiva werking onvoldoende aangetoond.
   AD <24 jr afgeraden, verhoogt risico
   Naasten en p t ingelicht worden starten van AD om suïcidale impulsen en energie om deze uit te voeren, voordat het kan afnemen

Question 20

Wanneer kan ECT effectief zijn voor suïcidaliteit?

Answer 20

Bij ernstige, TRD. –> snelle afname suïcidale gedachten

Question 21

Noem 5 kenmerken van veiligheid en continuïteit van zorg bij suïcidaliteit

Answer 21

Continuïteit van zorg zo. veel mogelijk waarborgen, want anders risico!

1. Bij opname naar ambulant: ambulante behandelaar moet vóór ontslag alle info hebben, ziet pt liefst binnen 48u na ontslag
2. Bij elke overgang zorgverlener: huidige behandelaar actief nagaan of pt bij nieuwe behandelaar terecht is gekomen
3. Bij ziekte, vakantie, langdurige afwezigheid therapeut: tijdig goede afspraken gemaakt over overname nieuwe behandelaar
4. Huisarts blijft voortdurend op de hoogte gehouden
5. ‘dakpan-principe’

Question 22

Wat is het dakpan principe?

Answer 22

Zorg stopt pas wanneer deze door anderen daadwerkelijk is overgenomen

Question 23

Wat is non-compliance met de behandeling?

Answer 23

Van pt die (geslaagde) pogingen gedaan hebben is bekend dat ze zich vaak onttrokken hebben aan hun behandeling –> actieve, outreachende houding aannemen: niet opdagen = actief bellen, huisbezoek, contact met naasten zoeken, etc.

Question 24

Wat zijn non-suïcidecontracten?

Answer 24

1. Overeenkomst die bepaalt welke stappen door de cliënt en eventueel door de hulpverlener worden ondernomen om suïcide te voorkomen
2. -: belemmeren open communicatie; soms vanuit angst hulpverleners
3. Werkzaamheid niet aangetoond!
4. Afgeraden als vertrouwensband ontbreekt (bv bij crisisdiensten of psychotische pt)

Question 25

Waar moet opgelet worden na suïcide?

Answer 25

1. Naasten gesprekken aanbieden met de behandelaren
2. Bij opname: imitatie-effecten bij andere pt