Suicidaal gedrag H3: verklaringen Flashcards
Noem 12 meervoudige verklaringen voor suicide
Suicide als
1. Symptoom van psychiatrische aandoeningen
2. Symptoom bij depressie
3. Symptoom bij andere psychiatrische aandoening
4. GEVOLG depressie of andere psychiatrische aandoening
5. Weerspiegeling langdurige kwetsbaarheid
6. Herpesvirus
7. & karakter
8. Als reactie op bedreigende belangen
9. Ontsnappen aan de toekomst
10. vorm zelfkwellend piekeren
11. Zelfbescherming
12. Communicatie
Noem 6 kenmerken van suicidaliteit als symptoom bij depressie
- > helft heeft suïcidale gedachten, ernst gedachten ~ ernst depressie
- Suïcide is belangrijkste oorzaak VERHOOGDE STERFTE depressieve pt
- Suïciderisico tov gewone bevolking is bij depressie 20x, bipo 15x, dysthyme 12x, NAO-stemmingsstoornissen 16x groter.
- EERDERE SUICIDEPOGING belangrijkste voorspeller bij depressieve pt
- Min. 75% van mensen die suïcide gepleegd hebben hadden depressie, 50% hiervan ernstige
- Onder depressieve pt suïcide vaak samen met COMORBIDE STOORNISSEN en LICHAMELIJKE AANDOENINGEN
Beschrijf hopeloosheid in de context van suïcide
Kenmerkende manier van kijken naar de toekomst, met overgegeneraliseerde negatieve verwachtingen, maar ook vaak het idee van machteloosheid en externe locus of control.
Belangrijk aspect van suïcidale depressie –> als pt moed opgeeft, geen toekomst verwachtingen meer heeft en overtuigd raakt dat geen enkele behandeling meer helpt, wordt suïcide soms een uitweg
Bij welke 8 psychiatrische stoornissen kan suïcidaliteit een symptoom zijn?
- Bipolaire stoornis: 15x groter. 50% poging, 80% gedachten. Erfelijk. Comorbiditeit alcohol –> risico.
- Angststoornis:
- PTSS: risico vooral bij comorbide depressie en alcoholverslaving
- Middelenverslavingen: 7%. Vaker bij DRUGS dan ALCOHOLverslaafden. Sterkere associatie suïcide en alcohol afh. voor mannen.
- Schizofrenie en psychotische stoornissen: 5-7% door suïcide om het leven. Erfelijke aanleg.
- Anorexia nervosaL 8x groter
- Boulimia nervosa: geen verhoogde kans
- PH-stoornissen: vooral borderline. 5-10%. Gedachten belangrijk symptoom borderline. Vaak pogingen zonder dodelijke afloop.
Beschrijf suïcidaliteit over verschillende zieketbeelden
- Bij alle ziektebeelden –> algemeen symptoom psychiatrische stoornissen
- Idee geweest DSM-5 afzonderlijke 6e as voor suïcidaliteit
- Complicatie van of gevoeligheid voor hulpeloosheid, impulsiviteit en agressiviteit. Disfunctie 5-HT systeem en triggers
Hoe wordt suïcidaliteit vergeleken met herpesvirus?
Metafoor: herpes latent aanwezig, bij stress tot uiting.
Disfunctie 5-HT systeem + triggers –> voorbeschiktheid (hopeloosheid) –> suïcidaliteit.
Vermindering hopeloosheid vermindert niet ook de onderliggende neuropsychologische kwetsbaarheid. Kleine teleurstelling –> hopeloosheid.
–> belang TERUGVALPREVENTIE groot
–> suïcidaliteit hoeft niet genezen te zijn voor succesvolle behandeling
Noem 3 kenmerken van suïcidaliteit als gevolg van depressie of andere psychiatrische aandoening
- Suïcidalieit als SYMPTOOM EN als CONSEQUENTIE. parallelle processen
- Stoornis –> verminderd vermogen aanpassen aan samenleving –> neg ervaringen
- Stigma’s, discriminatie, onvrede beloop aandoening of toekomstperspectief –> bijdragen suïcidaliteit
vb. suïcidaliteit komt vaker voor bij jonge, intelligente, schizofrene pt die zeer negatief beeld hebben van wat hun ziektebeeld voor hen in de toekomst betekent
Noem 4 recidiverende kenmerken van suïcidaliteit (weerspiegeling van langdurige kwetsbaarheid)
- Van wie om het leven komen heeft 50% al EERDERE POGINGEN gedaan
- 40% herhaalt na 1e poging en kans op herhaling vergroot steeds
- Mate van HOPELOOSHEID VOORSPELLENDe waarde voor toekomstige suïcide
- Suïcidaliteit is consistent DEPRESSIEF SYMPTOOM over verschillende depressieve episoden heen
Noem 8 kwetsbare persoonlijkheidskenmerken voor suïcidaliteit
- Relationele problemen
- Hulpeloosheid, m.n. aangeleerde
- Gebrekkige affectregulatie
- Impulsiviteit
- Dichotoom denken
- Rigiditeit
- Overgeneraliseren
- Krenkbaarheid van het zelfbeeld (narcisme)
Wat is affectregulatie?
Manier waarop eigen gedachten, gevoelens en ervaringen onder ogen worden gezien, verdragen, bijgesteld of herwaardeerd
Noem 5 aspecten over impulsiviteit en suïcidaliteit
- Vooarfgaand suïcidaal proces
- Middelen verlagen remmingen en drempels
- Impulsiviteit als persoonlijkheidstrek: grotere kans gedachten –> gedrag
- Vooral bij adolecenten suïcidaliteit impulsief
- Impulsiviteit verklaring grote invloed beschikbaarheid van middelen invloed op wijze suïcide
Wat is dichotoom denken?
- Zwart-wit denken.
- Perfectionisme en faalangst –> predispositie extreem negatieve evaluaties en depressie.
- Vaker bij suïcidepogers.
- Vio verwachtingen in emotionele crisis tav mogelijkheden oplossingen. Doorslagggevend voor ontwikkeling naar suïcidale crisis.
Noem 3 aspecten van rigiditeit en suïcidaliteit
- Passieve aanpak
- Lage dunk mogelijkheden oplossingen
- Verwachting geen controle te hebben over uitkomst
- Oplossingen weinig toekomstgericht
–> vastlopen alledaagse problemen, die ze eerder nog wel konden oplossen –> opstapeling –> verdere aantasting zelfvertrouwen en zelfbeeld
Noem 2 aspecten van overgeneraliseren en suïcidaliteit
- Levensgebeurtenissen herinneren in overgegeneraliseerde wijze–> inefficiënte probleemoplossingsstrategieën + onvermogen genuanceerde toekomst voorstellen –> geen oplossing lijkt te bestaan –> meer hopeloosheid.
- Suïcidale mensen doen niet wat anderen wel doen: nagaan welke oplossingen eerder werden geprobeerd en de meeste bruikbare opnieuw inzetten.
Noem 4 kemerken van krenkbaarheid van zelfbeeld en suïcidaliteit
- Narcisme. Suïcide om zelfbeeld blijvend te beschermen tegen verder verlies.
- Met gekrenktheid reageren op negatieve levensgebeurtenissen vaak in aanloop naar suïcidaal gedrag. Woede uiting. Vruchtbare voedingsbodem.
- Krenkbare pt: gebrek aan warmte tov zelfbeeld, gemis in jeugd.
vb. Door gezichtsverlies bij ontslag, faillissement of openbaar worden van een geheime liefdesrelatie. - Rol plotselinge suïcides