H13. Psychotische stoornissen Flashcards
Noem 4 omgevingsdeterminanten van psychose
- Cannabisgebruik
- Slaapdeprivatie
- Opgroeien in een grote stad
- Kindermishandeling en -misbruik
Focus op genXomgeving: versterken risico synergetisch
Noem 3 epidemilogische eigenschappen van psychose
- In adolescentie en volwassenheid meestal tijdelijk
- Risicofactoren en emotionele stress –> soms blijvende symptomen en soms psychose
- Incidentie 1e: 2.2/10 000, prevalentie 400/10 000 inwoners
- Genen? Weinig voorspellend
Waarom zijn genen weinig voorspellend voor psychose?
Genetische determinanten zijn aspecifiek, complex en polygenetisch
Wat is een psychose?
Veranderde beleving van waarneming of in het denken of combi
Wat zijn positieve of psychotische symptomen?
Belangrijkste psychotische symptomen
1. Wanen
2. Hallucinaties
3. Verward gedrag of gedesorganiseerd denken
4. Affectieve symptomen
5. Cognitieve symptomen
meten dmv PANSS
Wat zijn wanen?
Afwijkende DENKbeelden waarvan iemand niet af te brengen is met logisch redeneren.
vb achtervolginswaan of paranoide waan of betrekkingswanen
Wat zijn hallucinaties?
WAARNEMINGEN zonder externe prikkel, op alle zintuigen
Beschrijf verward gedrag of gedesorganiseerd denken
Vorm van denkstoornis.
vb moeite hebben woorden te vinden, nieuwe woorden verzinnen, nieuwe betekenis geven aan woorden
Wat is de PANSS?
Semi-gestructureerd interview om psychotische symptomen in kaart te brengen
Beschrijf negatieve symptomen
Gedachten, gevoelens en gedragingen die zijn weggevallen.
Componenten
1. Afname expressie
2. Gebrek aan sociale motivatie
Vaak voorafgaand aan positieve symptomen
Beschrijf afname van expressie
Beperkte affectieve modulatie, gebrek aan spontaniteit, manierisme, pose, motorische retardatie, avolitie
Wat is pose?
Onnatuurlijk aandoende lichaamshouding
Wat is avolitie?
Onvermogen om initiatief te nemen of gebrek aan motivatie om een taak te voltooien
Wat is manierisme?
Eigenaardige motorische bewegingen –> bizar of geforceerd bewegingspatroon, spraak, of mimiek die als kunstmatig en ondoelmatig worden ervaren.
vb. Onnodig complexe of omslachtige gebaren.
Overdreven rituelen in het dagelijkse handelen.
Een eigenaardige houding of loopje zonder functionele reden.
Vreemde gezichtsuitdrukkingen of spraakpatronen die niet in lijn zijn met de situatie.
Beschrijf gebrek aan sociale motivatie
Emotionele teruggetrokkenheid, passieve/apathische sociale teruggetrokkenheid en actieve sociale vermijding
Wat zijn affectieve symptomen?
Affectieve ontregeling zoals angst, depressie, manische symptomen
Wat zijn cognitieve symptomen?
Beperkingen in snelheid van informatieverwerking, aandacht en concentratie, werkgeheugen, verbaal en visueel leren, planning en probleemoplossend denken, sociale cognitie.
In NL dmv tes Matrics of Cantab
Wat is het clinical staging of stadiëringsmodel?
- Uit oncologie
- Principe dat door preventieve behandeling ontwikkeling stoornis voorkomen kan worden –> intensieve behandeling in eerste fasen
- Verschillende behandelfocus per fase.
vb. iemand met 1e psychose heeft andere, intensievere behandeling nodig met ander tempo dan die al jaren persisterende psychotische symptomen heeft
Benoem de 4 fasen van clinical staging voor psychose
- Hoog risico op psychose
- Eerste psychose
- Episodisch verloop
- Aanhoudende ernstige problematiek
Beschrijf fase 1: hoog risico
- Voorafgaand vaak langer vluchtige psychotische verschijnselen, samenhang andere psychiatrische symptomen zoals angst, depressie en achteruitgang dagelijks functioneren
- ~ 33% hiervan krijgt psychotische stoornis, binnen 3 jaar
Benoem de 3 groepen van fase 1, bij allemaal moet sprake zijn van achteruitgang in sociaal functioneren
- Pt met subklinische psychoseachtige ervaringen
- Pt met floride psychose < week, zonder behandeling in remissie
- Familiaire belasting via ouder, broer of zus
Beschrijf kenmerken van fase 2: eerste psychose
Als 1e psychose van minimaal 1 week symptomen + achteruitgang sociaal functioneren + toenemende lijdensdruk.
Vroegtijdige passende behandeling essentieel voor prognose: kortere onbehandelende psychosekuur –> gunstigere prognose.
Beschrijf fase 3: episodisch verloop
Onvolledige remissie, relapse of recidief
Beschrijf fase 4: aanhoudende ernstige problematiek
Meerdere recidieven of chronische aanwezigheid van psychotische symptomen.
Langdurige achteruitgang in functioneren