Rozkurwiacz układ oddechowy Flashcards
Przyczyny zaburzeń wentylacji - płucne oraz pozapłucne
PŁUCNE
1. Wzrost oporu dróg oddechowych dla powietrza - astma, POCHP, zwężające zapalenie oskrzelików, wydzielina w oskrzelach
2. Wzrost sprężystości płuc -choroby śródmiąższowe - idiopatyczne zwłóknienia, pylice, choroby tkanki łącznej
3.Zmniejszenie objętości płuc dostępnej dla wentylacji
POZAPŁUCNE
1. Uszkodzenie OUN - stłuczenie pnia mózgu, obrzęk mózgu przez wgłobienie pnia
2.Uposledzenie ośrodkowego napędu oddechowego - otyłość, zatrucia metanolem
3. Uszkodzenie neuronu ruchowego - miastenia
4. Choroby mięśni - upośledzenie rozkurczu
Obturacyjne zaburzenia wentylacji
DEFINICJA
To zaburzenie związane ze zmniejszeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Częściowa lub całkowita niedrożność na różnych odcinkach
PRZYCZYNY
1)Zatkanie dróg wewnątrz klatki piersiowej
-wewnatrzoskrzelowe - śluz w oskrzelach, obrzęki
-zewnątrzoskrzelowe- zapadanie oskrzelików podczas wydechu
2)Zatkanie dróg oddechowych poza klatką piersiową
-zwężenie tchawicy
-niedowład nerwu krtaniowego
CHOROBY
-POCHP (rozedma+zapalenie oskrzeli)
-Astma
-Mukowiscydoza
-Rozstrzenie oskrzeli
BADANIA
Spada :
-Pojemność życiową VC
-FEV1- objętość wydechowa 1 sekundowa
-FEV1/VC - wskaźnik tiffaneu
Wzrasta
-Objętość zalegającą RV
-Całkowitą pojemność płuc - FVC
-Czynnościowa pojemność zalegającą - FRC
Restrykcyjne zaburzenia wentylacji
DEFINICJA
To zaburzenie spowodowane obniżeniem pojemności czynnościowej płuc, obniżeniem zdolności rozprężającej
Może wynikać ze zmian w klatce piersiowej a nie samych płucach
PRZYCZYNY
-otyłość
-skrzywienie kręgosłupa
-deformacje klatki piersiowej
CHOROBY
1. Zmiany restrykcyjne
-Idiopatyczne zwłóknienie płuc
-Pylica płuc
-Choroby ziarniniakowe - gruźlica, sarkoidoza
-Eozynofilowe zapalenie płuc
-Choroby zawodowe z narażeniem na gazy trujące
-Kolagenowe schorzenia
2.Zaburzenia Dyfuzji
3.Zaburzenia perfuzji - zaburzenia w dopływie krwi, zatory tętnicy płucnej, zanik włośniczek, niewydolność lewej komory, zaburzenia odpływu żylnego
4.Zaburzenia rozdziału gazów - nieprawidłowy stosunek wentylacja/perfuzja
BADANIA
Spada
-Pojemność życiowa VC
-Objętość zalegającą RV
-Czynnościowa pojemność zalegającą FRC
-Całkowitą pojemność płuc TLC
Wzrost
-Natezonej objętości wydechowej 1 sek FEV1
Niewydolność oddechowa - definicja, podział, przyczyny
DEFINICJA
Stan polegający na zaburzeniu czynności elementów układu oddechowego upośledzający wymianę gazową w płucach. Prowadzi do Hipoksemi oraz Hiperkapni.
PODZIAL
a)Przebieg - ostry przewlekły
b)Zaburzenia gazometryczne
-Hipoksemiczny Po2 <60mmHg
-Hipoksemiczno- Hiperkapiczną - PCo2 >45mmHg (całkowita)
c) Mechanizm i etiologia Hipoksemiczny/ Hipowentylacyjny/Okołooperacyjny/Hipoperfuzyjny
PRZYCZYNY płucne
-Hipowentylacja pęcherzykowa
-Upośledznie dyfuzji gazu
-Zaburzenie stosunku wentylacja/perfuzja
PRZYCZYNY pozapłucne
-Obniżenie O2 w powietrzu
-Zmniejszony rzut serca
-Wysiłek fizyczny
Hipoksemia - mechanizm rozwoju
Jest to spadek pO2 we krwi <60mmHh
Mechanizmy rozwoju
1. Niedostosowanie wentylacji pęcherzykowej do przepływu płucnego
-Zmniejszenie wentylacji pęcherzyków płucnych
-Obniżenie pO2 w powietrzu pęcherzykowym
-Gorsze utlenowanie krwi opuszczającej pęcherzyki
-W żyłach płucnych dobrze natleniona krew z dobrze wentylowanych pęcherzyków miesza się z gorzej utlenowaną
-Obniżenie pO2 w żyłach płucnych, LP, LK, tętnicach
= ZMNIEJSZENIE PRZEPLYWU PLUCNEGO
2.Przeciek krwi nieutlenowanej
-wewnątrzplucny - przepływ krwi przez obszary płuc wyłączone z wentylacji
-zewnątrzpłucny - połączenie między systemem krążenia płucnym i systemowym
3.Upośledzenie dyfuzji pęcherzykowo włośniczkowej
-Zmniejszenie przepuszczalności bariery dla tlenu przez zmiany śródmiąższowe w płucach
4.Obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu - duże wysokości
Hipoksemia - następstwa i skutki
- Niedotlenienie tkanek - hipoksja > metabolizm beztlenowy > kwasica mleczanowa > śmierć komórek
- Reakcje wyrównawcze > tachykardia, wzrost ciśnienia, zwiększenie obj wyrzutowej serca, hiperwentylacja
3.Nadciśnienie płucne > skurcz tętniczek płucnych i zwiększenie ich oporu przez niedotleninei
4.Niewydolnosc prawokomorowa serca > przeciążenie i niewydolność przez nadciśnienie płucne wywołane hipoksemią
5.Sinica
6.Czerwienica wtórna > przewlekła hipoksemia pobudza erytropoeze
- Palce pałeczkowate
Hiperkapnia - mechanizm rozwoju, przyczyny hipowentylacji
To nadmierne stężenie Co2 we krwi >45mmHg
Powstaje przez Hipowentylacja pęcherzykowa - patologiczny stan gdy wentylacja minutowa nie wystarcza w stosunku do ilości Co2 który powstaje
PRZYCZYNY HIPOWENTYLACJI
1.Zwiększenie obciążenia układu oddechowego
-Zwiększenie oporu dla przepływu powietrza - POCHP, ciało obce, obrzęk krtani, astma
-Zmniejszenie podatności płuc - obrzęk, zapalenia płuc, choroby śródmiąższowej
-Zmniejszenie podatności klatki piersiowej - otyłość, rozdęcie jelit, wodobrzusze, guzy klatki
-Zwiększenie wentylacji minutowej - wstrząs, sepsa, zatorowosc
2.Uposledzenie sprawności mięśni oddechowych
-Zmniejszenie aktywności ośrodka oddechowego- narkotyki, opioidy, śpiączka
-Upośledzenie przewodnictwa nerwowego
-Osłabienie mięśni oddechowych
3.Zwiększenie wentylacji fizjologicznej przestrzeni martwej
Hiperkapnia - następstwa i skutki
- Kwasica oddechowa
2.Ból głowy, Zaburzenia świadomości - rozszerzenie naczyń mózgu - Hipoksemiczny napęd oddechowy - przez zmniejszenie wrażliwości ośrodka oddechowego na co2
Hipoksemiczna niewydolność oddechowa ostra i przewlekła - przyczyny
OSTRA- obrzęk płuc
1.Podwyższenie ciśnienia hydrostatycznego w płucach
-przewodnienie
-niewydolność lewej komory
2.Zwiększenie przepuszczalności bariery pęcherzykowa wlosniczkowej
-ARDS
-Podtopienia
-Aspiracja treści pokarmowej
-Stłuczenia
3.Krwawienie do pęcherzyków płucnych
-zapalenia płuc
-urazy płuca
Inne przyczyny
2.Zmiany ogniskowe w plucach - zapalenie płuc
3.Choroby oplucnej - odma
4. Zmniejszenie przepływu krwi przez płuca - zator
PRZEWLEKLA
-Jest wyrazem choroby płuc
-Zaawansowane choroby obturacyjne
-Zaawansowane choroby śródmiąższowe
-Choroby naczyń płucnych
Ostra niewydolność oddechowa - ARDS
Definicja, przyczyny
Ciężka postać ostrego uszkodzenia płuc spowodowana nagłym rozlanym zapaleniem ze wzrostem przepuszczalności naczyń płucnych dla wody i białka.
jest przyczyną niekardiogennego obrzęku płuc.
Mediatorami uszkodzenia są składniki dopelanicza, kininy, proteazy, wolne rodniki, czynniki krzepnięcia.
Przyczyny
Płucne
-Posocznica pozapłucna
-Aspiracja treści pokarmowej
-Zapalenie płuc
-urazy klatki i stłuczenia płuca
-toksyczne gazy
-Krążenie pozaustrojowe
Pozapłucne
-sepsa, wstrząs
-Ostre zapalenie trzustki
-Urazy wielonarządowe
-Złamania (zator tłuszczowy)
-Rozległe oparzenia, urazy głowy, przetoczenia krwi
-Rozpad nowotworu
-Reakcje polekowe
Objawy
-Duszność, kaszel
-Gorączka, ból w klatce
-Objawy niedotlenienia - sinicą, tachykardia, tachypnoe
-Nasilona praca mięśni oddechowych
ARDS patogeneza
- Niekontrolowany proces zapalny
- Uszkodzenie bariery pęcherzykowa włośniczkowej
3.Przesiąkanie płynu i krwinek do pęcherzyków co niszczy surfaktant
4.Zapadanie i obrzęk pęcherzyków (faza wysiękowa) - Niedoodma i obrzęk
5.Zniszczenie przegród pęcherzykowych - Zaburzenia wymiany gazowej, zmniejszenie podatności płuc
- Niewydolność oddechowa - głównie hipoksemia i nadciśnienie plucne
8.Powstawanie tkanki ziarninowej (faza proliferacyjna) - Regeneracja komórek lub produkcja kolagenu przez fibroblasty (faza włóknienia)
Konsekwencje
1.Zaburzenia wymiany gazowej > hipoksemia
2. Zmniejszenie podatności płuc > upośledzenie wentylacji typu restrykcyjnego i zwiększenie pracy oddychania
3.Nadcisnienie płucne - mediatory zapalenia powodują skurcz naczyń płucnych, proliferacje i wyqrzepniae naczyniowe
Przewlekła niewydolność oddechowa
Rozwija się stopniowo i jest najczęściej wyrazem choroby płuc
- Choroby przebiegające z obturacją oskrzeli
-POCHP
-Rozstrzenie oskrzeli
-Mukowiscydoza
-Astma
2.Przewlekle choroby śródmiąższowej płuc
-Idiopatyczne włóknienie płuc
-Sarkoidoza
-Pylice pluc
- nowotwory układu oddechowego
- Zniekształcenia klatki piersiowej
- Otylosc
- Choroby nerwowe i sercowe - przewlekłą zatorowość płucna, wady serca
Astma oskrzelowa - definicja, cechy, podział, objawy
To choroba charakteryzująca się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych.
Powoduje ograniczenie przepływu powietrza przez patomechanizm zapalny - stan zapalny błony śluzowej, skurcz mięśni gładkich, obrzek błony śluzowej oskrzeli, tworzenie czopów śluzowych przebudowę ścian oskrzeli.
Główne cechy
-Przewlekły i nawrotowy przebieg
-Odwracalność obturacji tchawicy i oskrzeli
-nadreaktywność drog oddechowych
-Zapalenie dróg oddechowych
PODZIAL
1) Alergiczna - w dzieciństwie, współistniejące choroby atopowe, dodatnie testy skórne, obecne IgE, dobra odp na GKS
2)Niealergiczna - dorośli, ujemne testy skórne, brak Igę, utrwalona obturacja oskrzeli, otyłość
OBJAWY
-Napadowa dusznosc
-Świszczący oddech
-Suchy napadowy kaszel
-Alergiczny nieżyt nosa
-rozlane obustronne świsty
-furczenia
-Wydłużony wydech
-praca dodatkowych mięśni oddechowych
-osłabienie szmeru oddechowego pęcherzykowego
Astma - patomechanizm powstawania
1Limfocyty Th2 pobudzają produkcje IL4,5,13
2. Pobudzenie wytwarzania przez limfocyty B przeciwciał IgE
3. Związanie alergenu z IgE
4. Komórki zapalne - mastocyty, eozynofile. neutrofile i limfocyty uwalniają mediatory zapalenia - histaminę, enzymy proteolityczne
5.Wytworzenie de novo prostaglandyn, leukotrienów
4.Uszkodzenie nabłonka, kurczenie mięśni oskrzeli, zwiększenie wytwarzania śluzu
5.Obrzęk ściany oskrzela i przesiąkanie płynu z naczyń
Astma powysiłkowa
To powysilkowy skurcz oskrzeli spowodowany utratą wody w czasie hiperwentylacji co doprowadza do wzrostu osmolalności płynu wyścielającego drogi oddechowe
Powoduje to aktywacje mastocytów, eozynofilów i nerwów czuciowych
Pojawia się 5-10 min po wysilku
Zanika 40 min po wysiłku
POCHP - definicja, przyczyny, objawy
Przewlekła obturacyjna choroba płuc charakteryzująca się postępującym ograniczeniem przepływu powietrza w płucach przez przewlekłe zapalenie oskrzeli PZO lub rozedmę płuc + nadreaktywność oskrzeli.
Uszkodzenia płuc warunkujące POCHO
-Rozedma - zwiększenie przestrzeni powietrznych płuca ze zniszczeniem ścian pęcherzyków
-Zapalenie - produktywny kaszel >3 miesiące
-Okołoksrzelowe zwłóknienia małych dróg oddechowych
PRZYCZYNY
1.Palenie tytoniu
2. Pyły i opary toksyczne w miejscu pracy
3.Zanieczyszczenia powietrza
4.Astma, przebyta gruźlica
5.Przewlekłe zapalenia oskrzeli
6.Niedbór alfa1 antytrypsyny
OBJAWY
1. Przewlekły kaszel
2. Odkrztuszanie plciwoncy, szczególnie rano
3.Dusznosc
4. Łatwe męczenie, utrata łaknienia
1.Zmniejszenie ruchomości przepony
2.Sciszony szmer pecherzykowy
4.Wydluzony wydech
4.Uzywanie dodatkowych mięśni oddechowych
POCHP- patogeneza
- Nadprodukcja śluzu + upośledzenie oczyszczania rzęskowego
2.Ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe - obturacja + wzrost podatności pluc
- Rozdęcie płuc i rozedma - zwiększenie przestrzeni powietrznych ze zniszczeniem ścian pęcherzyków płucnych - powoduje spadek pojemności wdechowej, wzrost pracy oddechowych mięśni, dusznosc
- Zaburzenia wymiany gazowej > hipoksemia > zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji
5.Nadcisnienie płucne - skurcz małych tętniczek przez niedotlenienie, utrata włośniczek płucnych przez rozedmę
= Przerost prawej komory i prawo komorowa niewydolność serca
Przyczyny obturacji w POCHOP + dwa rodzaje osobo chorujących
- zmiany zapalne w ścianie oskrzelików i zwłóknienie okołooskrzelikowe
- skurcz mięśni gładkich oskrzeli
- utrata przyczepów przegród międzypęcherzykowych do zewnętrznych ścian oskrzelików i małych oskrzeli
- wypełnienie światła oskrzeli przez komórki zapalne, śluz, wysięk
- tzw. PINK PUFFER („różowy walczący”) – charakteryzuje się przewagą rozedmy, częstszym oddychaniem (wzmożonym napędem oddechowym) i kacheksją, czyli wyniszczeniem – chorzy ci są typowo bardzo szczupli, sprawiający wrażenie niedożywionych,
- tzw. BLUE BLOATER („siny zrezygnowany”) – charakteryzuje się przewagą przewlekłego zapalenia oskrzeli, osłabionym napędem oddechowym (pacjenci ci często mają siny odcień skóry) oraz nadwagą lub otyłością.
Choroby śródmiąższowe płuc
Schorzenia przebiegające z zaburzeniami wentylacji płuc typu RESTRYKCYJNEGO. Ich konsekwencją jest włóknienie płuc co powoduje wzrost sprężystości oraz zmniejszenie podatności statycznej płuc.
Rozwój choroby związany ze wzrostem liczby neutrofilów oraz eozynofilów w przestrzeni śródmiąższowej przez czynniki chemotaktyczne IL-1, TNFalfa wytwarzane przez makrofagi pęcherzykowe. Lub inne czynniki wytwarzane przez fibroblasty
Choroby
-Idiopatyczne włóknienie płuc
-Choroby ziarniniakowe - sarkoidoza
-choroby zawodowe przez toksyczne pyly
-choroby tkanki łącznej
-eoznyofilowe zapalenie płuc
-zespoły polekowe
Idiopatyczne zwłóknienie płuc
To schorzenie spowodowane przewlekłym postępującym śródmiąższowym zapaleniem ograniczony do płuc o nieznanej przyczynie. Najczęściej u osób starszych
Czynniki ryzyka
-płeć meska
-palenie tytoniu
-narażenie na pyły metali, drewna, zawodowo
-przewlekłe zakażenia wirusowe EBV, HCV
-Refluks
Objawy
-Duszność, suchy kaszel
-Utrata masy ciala
-Przyspieszony oddech
-Trzeszczenia podstawy płuc
-Palce pałeczkowate
-Objawy serca płucnego
Patomechanizm
1. Mikroskopowe uszkodzenie nabłonka pęcherzyków i błony
2.Nieprawidlowe procesy naprawy
3.Gromadzenie się w przestrzeni śródmiąższowej fibroblastów i miofibroblastow
4.Nagromadzeie białek macierzy pozakomorwkej w przestrzeni śródmiąższowej i włóknienie
Proces włóknienia w chorobach miąższowych płuc
- Uszkodzenie komórek śródbłonka naczyniowego
2.Przesiąknie płynu do tkanki śródmiąższowej
3.Aktywacja krzepnięcia i fibrynoliza - Aktywacja komórek nabłonka i wytwarzanie mediatorów zapalenia
- Przyciąganie leukocytów
6.Neutorfile wydzielają czynniki chemotaktyczne przycigąjące fibroblasty - Fibroblasty powodują włóknienia (przebudowa), wytwarzają białka kolagenu, fibryna, TGFbeta
Obturacyjny bezdech senny OBS
Choroba spowodowana powtarzającymi się epizodami zamknięcia dróg oddechowych (bezdech) lub zwężenia (spłycenie oddychania) na poziomie gardła z zachowaną praca mięśni oddechowych.
Powoduje to pogorszenie utlenowania krwi, przebudzenia, wzrost ciśnienia krwi przez nadmierna aktywność układu współczulnego.
Czynniki ryzyka
-otylosc
-duży obwód szyi
-częste zakażenia górnych dróg oddechowych
-picie alkoholu przed snem
-leki opioidy, benzodiazepiny
-alergiczny nieżyt nosa
-zmiany anatomiczne górnych dróg oddechowych np przerost migdałków
Objawy w nocy
-chrapanie
-bezdechy
-wzmożoną potlwiosc
-przebudzenie z uczuciem duszności
Objawy za dnia
-sennosc
-poranny bol glowy
-zaburzenia pamieci
-depresja
- zmniejszenie sprawności intelektualne
Patogeneza Obturacyjnego bezdechu sennego OBS
- Zmniejszenie napięcia mięśni gardła w czasie snu
2.Zwężenie lub zamknięcie > spłycenie oddechu/bezdech
3.Hipoksemia i hiperkapnia
4.Narastanie pracy mięśni oddechowych
5.Wybudzenie - Wyrównawcza hiperwentylacja, wtórna hipokapnia
- Zasypia
Zatorowość płucna - następstwa
- Zaburzenia stosunku wentylacja/perfuzja - upośledzenie wymiany gazowej = hipoksemia
- Wzrost oporu naczyń płucnych - zwiększenie obciążenia prawej komory
- Rozstrzen prawej komory i zmniejszenie napełniania lewej
- Zmniejszenie pojemności minutowej
- Wstrząs i hipotensja
- Upośledzenie przepływu wieńcowego oraz ostre niedokrwienie prawej komory i ogólne uszkodzenia serca, zawaly
Obrzęk płuc + niekardiogenny obrzęk płuc
Obrzęk- gromadzenie się płynu w przestrzeni pozakomórkowej i pozanaczyniowej tkanek i narządów
Przyczyny obrzęku płuc:
1. Podwyższenie ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach płucnych
- niewydolność lewokomorowa serca (przyczyna kardiogennego obrzęku płuc)
- przewodnienie
2. Zwiększenie przepuszczalności bariery pęcherzykowo- włośniczkowej
-ARDS
- przytopienie
- stan po reperfuzji płuca
3. Niejasny lub złożony mechanizm
- porozprężeniowy
- poobturacyjny
- po udarze mózgu
Niekardiogenny obrzęk płuc rozwija się, ponieważ w następstwie działania mediatorów zapalenia, nabłonek pęcherzykowy przestaje pełnić funkcję bariery.
Do przestrzeni płuc przedostaje się wówczas płyn z naczyń i przestrzeni śródmiąższowej płuc.
Płyn ten powoduje uszkodzenie pneumocytów typu II, niedobór płucnego surfaktantu, zapadanie pęcherzyków płucnych i niedodmę.
Występuje hipoksemia i spadek podatności płuc.
Odma opłucnowa
To obecność powietrza w jamie opłucnej do której przedostaje się ono przez uszkodzenia płuc lub ścian klatki piersiowej.
Powietrze uciska płuco co powoduje pogorszenie wymiany gazowej.
Zamknięta - do jamy opłucnej jednorazowo przedostaje się powietrze które może się samo wchłonąć np pęknięcie pęcherza rozedmowego
Otwarta - powietrze swobodnie przedostaje się do jamy opłucnej przez otwór w klatce lub oskrzelu i tą sama droga się wydostaje
Prężną(jatrogenna) - w otworze przez który powietrze wchodzi powstaje zastawka, powietrze nie może się cofnąć. Ciśnienie wewnątrzopłucnowe przekracza ciśnienie atmosferyczne i stale rośnie.
Powoduje HIPOTENSJE i HIPOKSEMIE , nagłe zatrzymanie krążenia
Niedoodma*
bezpowietrzność miąższu płucnego spowodowana
-zamknięciem oskrzela doprowadzającego powietrze do obszaru płucnego
- uciskiem przez obecności płynu w jamie opłucnowej
- zmiany uciskającej na miąższ płucny.
Rozedma*
Rozedmą płuc nazywamy nieodwracalne zniszczenia w zakresie części płuc odpowiedzialnej za wymianę gazową, czyli oskrzelików oddechowych i woreczków pęcherzykowych.
