PD week 7 Flashcards
wat is porfyrie?
monogenetische aandoening waar door een enkele enzymdeficiëntie de pathway voor de heemsynthese is verstoord
wat zijn de symptomen van acute porfyrie?
aanvallen van buikpijn met neurologische uitval door stapeling van dela-aminolevulinezuur (dALA). de klachten ontstaan na de puberteit
wat zijn symptomen van cutane/erytropoëtische porfyrie?
vooral huidklachten door stapelingen van porfyrines in de huid. de klachten ontstaan op kinderleeftijd
wat zijn porfyrines?
zijn precursors (voorlopers) van heem. deze missen het Fe molecuul in het midden waardoor ze veel actiever zijn en sneller uit elkaar vallen
hoeveel soorten porfyrie zijn er?
er zijn 10 enzymen die porfyrines omzetten naar heem dus 10 soorten
waar wordt heem uit gevormd?
glycine en succinyl-CoA
waar gaat het fout bij acute intermitterende porfyrie?
deficiëntie in PGB-deaminase (derde stap in heemsynthese)
wat zijn uitlokkende factoren van acute porfyrie?
- geneesmiddelen
- alcohol
- zwaar roken
- zware inspanning
- vasten
- ernstige emotionele stress
- infecties
denk aan albu dan eet je weinig, dans je heel de dag en roken + drinken
wie hebben vaker acute porfyrie?
vrouwen (80%)
hoe stel je vast dat iemand een acute porfyrie heeft?
- meet CITO delata-ALA en PBG in urine (ong 10x verhoogd)
wat is ALAS-1?
heem remt ALAS-1 dit is een enzym dat de eerste reactie naar ALA mogelijk maakt
hoe behandel je acute porfyrie?
- toedienen van koolhydraten dit remt heem
- pijnstillers
- bètablokkers
- uitlokkende factoren stoppen/behandelen
waarom remmen koolhydraten heem?
insuline en glucose remmen PGC-1alfa en die remt dan ALAS-1
wat is de take home message van porfyrie?
- levensbedreigend
- goed te behandelen
- sterfte schade is te voorkomen
- herkenning (acute buikpijn met uitval neurologie) en diagnostiek is eenvoudig
wanneer geef je heem arginaat?
bij ernstige aanvallen dit remt ALAS-1 direct