HC.6.3: Verwerking suiker, vet en aminozuren na maaltijd

Question 1

Wat gebeurt er als één van de enzymen in een metabool pad niet goed functioneert?

Answer 1

• stapeling van (toxische) metabolieten van te voren
• tekorten van metabolieten er achter

beide geven aanleiding tot symptomen

Question 2

waarom is glucose homeostase leidend?

Answer 2

• Glucose levert vrij veel energie voor de hoeveelheid zuurstof die de verbranding kost.
• Glucose kan ook worden verbrand zonder zuurstof.
• Voor sommige cellen is glucose de enige energiebron: voor erytrocyten en de hersenen (ketonen alleen als er een lage concentratie glucose is).

Question 3

hoeveel glucose hebben we minimaal nodig per dag?

Answer 3

200 gram
en 130 mg/min verlaat de circulatie naar de hersenen, ery’s (enige energiebron), nieren en spieren

Question 4

wat gebeurt er als we op een dag meer of minder koolhydraten eten?

Answer 4

meer: opslag in vet
minder: spiereiwit afbreken omdat je glucose te kort komt

Question 5

hoe wordt de bloedsuikerspiegel gereguleerd?

Answer 5

als je eet stijgt je glucose level en dan zet insuline glucose om in glycogeen. als je glucose level te ver daalt wordt door glucagon en adrenaline glycogeen weer omgezet in glucose.

als je te veel glucose heb dat het niet alleen in glycogeen kan worden omgezet in de lever dan worden er ook vetzuren gemaakt

Question 6

wat doet de lever als je glycogeen op is en er geen maaltijd aan komt?

Answer 6

gluconeogense: glucose maken uit aminozuren die afgegeven worden door de spieren of afkomstig zijn van melkzuur

vetzuren kunnen niet in glucose omgezet worden glycerol van vet wel

Question 7

welke 2 voedingstoestanden zijn er?

Answer 7

• storage mode
• production mode

Question 8

wat valt onder storage mode?

Answer 8

• well-fed (goed-gevoed)
• early-refed (maaltijd na periode van vasten): eerst glycogeen in spieren aanvullen en daarna in de lever

Question 9

wat valt onder de production mode?

Answer 9

• post-absorptive (overnacht vasten: 4-12 h): energie komt uit glucose voorraad
• early fasting (12-36h): gluconeogenese
• late fasting (>36h): ketonlichamen worden gevormd
• starvation (>1 week): hersenen gaan ketonen gebruiken als energiebron

Question 10

waardoor wordt storage en production mode aangestuurd?

Answer 10

storage (opslag): insuline
productie: glucagon, adrenaline, cortisol, groeihormoon

insuline is het meest sturend in het reguleren van het metabolisme

Question 11

welke processen vinden in de storage mode plaats?

Answer 11

• Glycogenese (glucose opslaan in de vorm van glycogeen)
• Lipogenese (vetzuursynthese) en TG synthese
• Netto eiwitsynthese (insuline is een anabool hormoon, afhankelijk van bewegingsarbeid zorgt insuline ook voor dat je meer spiereiwit gaat bouwen)

dus meer glycolyse, minder vetzuuroxidatie

Question 12

welke processen vinden in de production mode plaats?

Answer 12

• Glycogenolyse (glycogeen afbreken)
• Gluconeogenese (glucose nieuw vormen)
• Lipolyse (= intracellulair TG afbraak)
• Ketogenese = ketonlichaam oxidatie
• Netto eiwitafbraak: substraat leveren voor de gluconeogenese

dus minder glycolyse, meer vetzuuroxidatie)

Question 13

wat is de samenhang in het intermediair metabolisme?

Answer 13

de metabole paden van storage en production staan tegenover elkaar

Question 14

Via wat wordt de richten en flux (snelheid van de metabole paden) bepaald door hormonen?

Answer 14

Via:
- (de)fosforylering van sleutelenzymen
- Allosterie van sleutelenzymen (vorm van het enzym veranderd door binding van een metaboliet)
- Inductie/repressie van sleutelenzymen (in het DNA ervoor zorgen dat er meer of minder van een enzym wordt gemaakt)
- Rekrutering transporteiwit (bijv. glucosetransporters vanuit vesicles in het membraan zetten)
- Substraataanbod

zie plaatje schrift

Question 15

Wat is een sleutelenzym?

Answer 15

Sleutelenzym: enzymen in een metabool pad die gereguleerd worden. Dat zijn de enzymen met een relatief lage activiteit in een metabool pad.

Question 16

Waarom kunnen ery’s geen vetzuren verbranden?

Answer 16

Ery’s kunnen geen vetzuren verbranden omdat ze geen mitochondriën hebben en vetzuuroxidatie is afhankelijk van mitochondriën.

Question 17

uit welk soort vetzuren kan geen glucose gemaakt worden?

Answer 17

evenketenige dit is 99% van de vetzuren en de onevenketenige kan een heel klein beetje uit gemaakt worden

Question 18

hoe lang doe je met de lichaamsvoorraad van koolhydraten (lever glycogeen)?

Answer 18

ongeveer 1 dag

Question 19

wanneer krijg je netto eiwitafbraak (= negatieve stikstofbalans)?

Answer 19

als je glucose tekort hebt kunnen aminozuren omgezet worden in glucose maar dit wil je niet want het is levensbedreigend want eiwitten hebben belangrijke functies